Şefkat

3- Şefkat

Allah'ın elçisi Muhammed, nazik ve terbiyeli olduğu kadar da müşfik idi. İnsanlara sevgi ve şefkatle muamele eder, hatta düşmanlarına karşı dahi sertlikte bulunmazdı. Ona dikenli çalı, taş ve pislikler atan, her türlü fenalığı yapan, canına kastedenler dahi şefkatten başka bir davranış görmemiştir. Dost-düşman herkese şefkat göstermiştir. Allah, Kur'an-ı Kerim'de Rasulünün bu özelliğine şöyle temas etmektedir: "Allah'ın rahmeti sebebiyledir ki, sen onlara yumuşak davrandın. Eğer kaba, katı yürekli olsaydın, çevrenden dağılır, giderlerdi." (3: 159). Rasulullah'ın müşfik, yumuşak tabiatı kendini genç-yaşlı, zengin-fakir, kadın-erkek herkese sevdirmişti.

Çocuğunda Muhammed, diğer yaşıtları gibi hiç kimseyle çekişip kavga etmemiştir. Yaşlılara olduğu gibi, gençlere de daima nazik, müşfik ve dostça davranmıştır. Olgunluk çağına eriştiğinde fakir, yetim ve dullara olan şefkat ve yakınlığıyla tanınmaktaydı. Peygamber olduktan sonra, insanlara olan şefkatinin sının yoktu^ Enes şöyle demiştir: "Ben, Allah'ın Rasulü'ne on yıl hizmet ettim. Bana bir defa dahi 'ayrp' veya 'şunu niye yaptın?' veya 'şunu niye yapmadın?' dememiştir? ' Medine'de, devletin başkanı olduğu zaman düşmanlarından intikam alma gücüne eriştiğinde, azılı düşmanları da dahil tüm savaş esirlerine şefkatle muamele etmiştir.

Fakirlere Karşı Davranışı

O, zenginlere olduğu gibi, fakirlere de iyi ve müşfik davranırdı. Hatta fakirlere, maddî refah eksikliğini telafi etmek gayesiyle daha da iyi ve müşfik davranırdı. Bir gün, Mekke'nin ileri gelenleriyle oturmuş, îslâm'ı tebliğ ederken fakir ve âmâ birisi olan Abdullah b. Ümmi Mektûm çıka geldi ve Rasulullah'a bir şey sormak istedi. Mekkeli önderlere hararetle îslâm'ı anlatmaya dalmış olan Rasulullah, âmâ şahsın daha sonra gelerek istediğini alabileceğini düşünerek onunla ilgilenmedi.

Mekkeli önderlere tebliğ gayesiyle bir müs-lümana önem vermeme şeklindeki bu hafif ihmal, Allah tarafından hoş karşılanmamış ve Rasulullah'a karşı Kur'an'da şöyle bu-yurulmuştur: "Surat astı ve döndü. Kör geldi diye. Ne bilirsin, belki o arınacak. Yahut öğüt dinleyecek de öğüt, kendisine yarayacak. Kendisini zengin görüp, tenezzül etmeyene gelince; sen ona yöneliyorsun. Onun arınmasından sana ne? Fakat koşarak sana gelen, (Allah'tan) korkarak gelmişken, sen onunla ilgilenmiyorsun. Hayır, bu bir öğüttür. Dileyen onu düşünüp, öğüt alır." {80: 1-12)

Rasulullah'a ve dinine en fazla destek olanların fakir ve ihtiyaç sahibi olduğu tarihî bir gerçektir. Rasulullah namaz kılmak için Beytullah'a girerdi. Mekkeli Önderler ona güler ve alaya alırdı. Sa'd b. Ebî Vakkas sahabe içinde nisbeten biraz daha varlıklı idi ve kendisini fakirlerden daha üstün görürdü. Rasulullah ona: "Sen başarı ve geçimini fakirlere borçlusun." demiştir.

Abdullah b. Amr el-Âs şöyle rivayet etmiştir: "Bir gün Mescid-i Nebevî'de otururken fakir muhacirler mescidin bir kısmında halka halinde oturuyorlardı. Bir müddet sonra Rasulullah gelerek içlerine oturdu. Onu görünce, ben de onların içine girerek oturdum. Rasulullah ; 'Fakir muhacirlere müjdeler olsun. Onlar cennet bahçelerine zenginlerden kırk yıl önce girecekler.' buyurdu. Bunları duyanların sevinçten yüzlerinin par-ladığını görünce, ben de onlardan biri veya onlarla olmayı arzuladım." Ebu Zer de: "Dostum bana yedi şeye riayet etmemi emretti. İlki, fakirleri sevmek ve onlara yakın olmaktı." (Mişkât)

Bir gün Hz. Peygambe bir mecliste otururken önlerinden bir adam geçti. Yanında oturan adama geçen hakkındaki görüşünü sorunca; "Allah'ım! Öyle bir adamdır ki evlenmek istese müşerref olur, birisi için aracılık yapsa kabul olur.'' cevabını aldı. Rasulullah sustu. Biraz sonra aynı yerden bir adam daha geçti. Rasulullah aynı adama aynı soruyu tekrar sordu. Adam: "Ey Allah1 in Rasulü, bu fakir muhacirlerden biridir. Evlenmeye kalkıştığında Reddolunur. Başkası için aracılık yapsa başarısız olur. Bir şey söylemek istese duyulmaz!' deyince, Rasulullah: "Bütün dünya zenginle dolu olsa, bu adam hepsinden daha iyidir!' buyurdu. (Mişkât).

Rasulullah sık sık, "Ey Allah'ım! Beni fakir bir insan olarak yaşat; bana fakir bir insan olarak ölümü nasip et ve beni fakirlerin arasında dirilt!' şeklinde dua ederdi. Hanımı Hz. Aişe, "Niçin, ey Allanın Rasulü?" diye sordu. Rasulullah: "Çünkü onlar Cennete zenginlerden kırk yıl önce gireceklerdir!' buyurdu, Rasulullah devamlı, "Ey Aişe! Hiçbir zaman muhtaç birini kapından boş çevirme. Verebileceğin yarım bir hurma dahi olsa. Aişe! Fakirleri sev, yakınma al ki, Allah kıyamet gününde seni yakınına alsın." demiştir. Ebu Derda'nın rivayetine göre Rasulullah: "Bana aranızdaki zayıfları arayıp bulun, çünkü sizin geçinmeniz, size yardım edilmesi, yalnız aranızda zayıfların bulunması yüzündendir!' demiştir. Bir gün Hz. Ebû Bekir, fakir muhacirlerden Selman ve Bilal'e sertlikle muamele etti. Peygamber Ebu Bekir'e: "Onları kırmadın değil mi?" diye sordu. Bunun üzerine Hz. Bekir gidip onlardan özür diledi. Onlar da affettiler. (Mişkât)

İbn Cerİr'İn rivayetine göre bir gün Rasulullah ile birlikte otururken bir kabile geldi. Paçavralarla giyinmiş, yan çıplak, yalın ayak, bir deri bir kemik kalmış, kılıçları boyunlarına asılmış, sersefil bir vaziyetteydiler. Onları bu vaziyette gören Peygamber çok müteessir oldu. Yüzünün rengi değişti ve zihni altüst olarak içeri girdi. Sonra dışarı çıkarak Bilal'den ezan okumasını istedi. Namazdan sonra cemaati toplayarak insanlardan kabile halkına yardım etmelerini istedi.

Rasulullah fakir, zayıf ve toplumun düşük kesimterindekilerine karşı çok müşfik ve merhametliydi. Cariye sahiplerinden, onları okutup eğitmeleri, iyi muamele etmelerini, azad edip evlenmelerini isterdi. Zekâtın her kabileden ve şehirden mutlaka toplanarak aynı kabile ve şehrin fakir ve muhtaçlarına dağıtılması Rasulullah tarafından kesinlikle sağlanmıştır. Ashabı da onun bu uygulamasına sımsıkı sarılmış ve bir şehrin zekatını başkasına göndermemiştir.

İnsanlardan hizmetçilerine iyi ve nazik muamele etmelerini, iyi besleyip, giyindirmelerini ve onlara hiçbir zaman kötülük yapmamalarını istemiştir. Hz. Ebu Bekir'in rivayetine göre Rasulullah: "Kölelerine kötü ve kaba muamele edenler Cennete girmeyeceklerdir" buyurmuştur. Ebû MesL ud'un rivayetine göre, bir gün kölesine vururken bir ses işitti: "Ebu Mes'ud, bilmeliydin!" Arkasına döndüğünde Rasulullah'ı gördü. Rasulullah devamla "Allah'ın senin üzerinde olan hakkı, senin kölen üzerinde olandan daha fazladır." buyurdu. Ebû Mes'ud bu olaydan sonra bir daha hiçbir kölesine vurmadığını söylemiştir. Ebu Zer'in rivayetine göre Rasulullah ona, nerede olursa olsun Allah'tan korkmasını; iyilik yapmasını, böylece günahlarının temizleneceğini ve insanlara şefkatle muamele etmesini söylemiştir. Bir defasında Medine'de kıtlık vardı. Abbad b. Şurahbil adlı aç bir adam bir bahçeye girdi. Birkaç hurma yedi ve bir miktar da hırkasına koydu. Bahçenin sahibi onu yakalayıp dövüp, elbiselerini soydu. Fakir adam bahçe sahibiyle birlikte Rasulullah'ın yanına gelerek bahçe sahibini şikayet etti- Rasulullah bahçe sahibine dönerek, "O cahildi, sen ona öğretmeliydin; o açtı, sen onu doyurmahydın." dedi. Ve bahçe sahibi adamın elbisesini iade etti. Ayrıca ona kendi anbarmdan altmış say buğday verdi." (Mişkât)

Çocuklara Karşı Davranışı

Amr b. Saîd, Enes'den şöyle rivayet etmiştir: "Çocuklara karşı Rasulullah'dan daha müşfik davranan kimse görmedim."

Sahabe'den birinin anlattığına göre, çocukluğunda Ensar'dan birinin bahçesine gider, taş atarak hurma düşürüp toplardı. Bir gün bu yüzden Rasulullah'ın huzuruna götürüldü. Rasulullah sordu: "Niye taş atıyorsun?" Çocuk, "Hurma toplamak İçin." diye cevap verdi. Bunun üzerine Rasulullah: "Sakın taş atarak düşürme, sadece yerdeki hurmaları ye." demiştir.

Rasulullah seyahat dönüşlerinde, önce karşılayan çocuklara selâm verir ye onları bineğinin önüne ve arkasına bindirirdi. Bir gün, yanında küçük kızı Hesne ile birlikte Halid b. Said, Peygamber'a geldi. Rasulullah, kıza "Sene" dedi. Hesne Habeşistan'da doğmuştu. Habeş dilinde "Sene", "Hesne" demekti. Kız, Rasulullah'ın sırtında bulunan Peygamberlik Mühürü'yle oynamaya başladı. Halid, kızını azarlayınca Rasulullah onu susturarak çocuğun oynamasına İzin verdi.

Enes şöyle demiştir: "Ben namazım Rasulullah kadar kısa ve düzgün kılan hiçbir imamın arkasında namaz kılmadım. Bebek ağlaması duyduğunda, namazı, bebeğin annesi sıkılabilir diye kısa tutardı!' Ebu Kata-de'nin rivayetine göre Rasulullah: "Namaza başladığımda, uzun tutmaya niyetlenirim; fakat bir bebek ağlaması işitince, bebeğin annesinin duygularını bildiğimden namazı çabuk kılarım." demiştir. (Mişkât)

Onun sevgi ve şefkati sadece müslüman çocuklarına mahsus değildi. Bütün çocuklara karşı aynı duyguyu taşırdı. Bir savaşta, savaşan kuvvetler arasında çocuklar da bulunmaktaydı ve çocuklar ölmüştü. Olayı öğrenince Rasulullah çok müteessir oldu. Rasulullah'a birisi: "Ey Allah'ın Rasulü! Onlar müşriklerin çocuklarıydı." deyince, Muhammed: "Müşriklerin dahi çocukları sizden daha iyidir. Sakın çocukları öldürmeyin! Sakın çocukları öldürmeyin" buyurmuştur. Mevsimin ilk meyvesi getirildiğinde, onu topluluğun en küçük ferdine vermek onun sünnetiydi. Çocukları çok sever ve onları öperdi. Bir gün çocukları öperken bir bedevi gelerek "Çocukları çok seviyorsun. Benim on çocuğum var ve daha birini bile öpmedim." deyince, Rasulullah "Allah senin gönlünden merhamet ve şefkati çekip çıkarmıştır, ben ne yapabilirim" diyerek cevap vermiştir. (Mişkât)

Sahabeden C...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın