Ölçü Ve Tartılar

Ölçü Ve Tartılar

Müslümanlar, değişik şeylerin ağırlıklarını, özellikle belirli ağırlıkları ölçmede, bilimsel bir alet olan terazilerin gelişmesinde çok çaba göstermişlerdir. Onlar bu hususta, ölçülerin ve ağırlıkların doğruluğu (Mizan) üzerinde kuvvetle duran Kur'an-ı Kerim'den büyük bir teşvik görmüşlerdir: "Ölçeği ve tartıyı tam ve doğru yapın.'(6: 152). A'râf Suresi'nde: Ölçü ve tartıyı tam yapın; insanların eşyasını eksik vermeyin; yeryüzünü ıslahından sonra bozmayın. Eğer bana inanırsanız, şu söylediklerim sizin için hayırlıdır." (7: 85). İnsanları, mutlaka bu kurallara uyması ve hangi durumda olursa olsun, diğer kişilere haksızlık etmemesi emredilir: "Ölçekte ve tartıda adaleti yerine getirin. İnsanların mallarını eksiltmeyin ve yeryüzünde fesat çıkararak fenalık etmeyin." (11: 85).

Bu, kâinattaki bütün sistemin adalet üzerine dayanmasından ve adaletsizliğin bu sistemi bozarak, doğru dengeyi altüst etmesinden dolayıdır. "O Allah'tır ki hakkı beyan için kitabı ve adaleti indirdi" (42: 17). Rahman Suresi' nde şunları okuyoruz: "O göğü yükseltmiştir, ölçüyü koymuştur. Ki ölçü ve adalette hududu aşmıyasımz. Bir de tartıyı adaletle tutun da teraziyi noksan etmeyin" (55: 7-9). İnsanlara, Peygamber, tarafından getirilen Allah'ın Yolu'nu takibetmele-ri ve devam ettirmeleri hatırlatılır: "Biz, Kıyamet Günü için, adalet terazileri koyacağız. Artık hiç kimse, en ufak bir zulme uğramı-yacaktır. Yapılan amel, bir hardal tanesi ağırlığınca da olsa, onu getirir tartıya koyarız. Hesap görenler olarak da, biz kâfiyiz." (21: 47).

Tartıları ağır gelenler için iyi haberler, hafif gelenler için ise kötü haberler vardır: "O zaman kimin hasenat tartıları ağır gelirse, işte onlar zafere kavuşacaklardır. Kimin de tartıları hafif gelirse, işte kendilerini hüsrana düşürenler bunlardır; cehennemde de ebedî olarak kalacaklar." (23: 102-103).

Karia Suresi'nde şunları görüyoruz: "İşte o vakit, kimin tartıları ağır gelmişse, artık, o hoşnut bir hayattadır. Fakat kimin de tartıları hafif gelmişse, artık onun yeri uçurumdur." (101: 6-9 ve 7: 8-9).

Kur'an-ı Kerim'deki doğru tartı ve ölçü üzerindeki ısrar, bütün müslüman nesilleri, değişik şeylerin ölçüm ve tanımında standart birimler tesbit etmeye ve onu doğru yapmaya yöneltti. Her şehirde, sayıcılar (muhasip) olarak bilinen memurlar, standart ölçü ve .tartıların, insanlar tarafından kullanılmasını kontrol etmekle görevlendirildiler. İslâm bilim adamları, çeşitli metal, mineral ve alaşımların özgül ağırlıklarını Ölçmek için kullanılan bilimsel aletler geliştirmeye de özen gösterdiler. Bu bilginler arasında, el-Birûnî, Ebû Hatim el-Asfazanî, Ebû el-Rahman el-Kazinî, Cabir İbni Hayyan ve el-Neyrizî vardır.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın