|
Konu Başlığı: Muhatabın Durumuna Göre Açıklaması Gönderen: Vatan Var Olsun ! üzerinde 21 Ağustos 2012, 19:16:18 17- Muhatabın Durumuna Göre Açıklaması Rasülullah, muhataplarının aklî seviyelerine göre, onların anlayacakları şekilde konuşurdu. Beyanlarında karşısındakinin haleti rûhiyesini dikkate alır, irşadın gerektirdiği en uygun tavır ve ifadeyi kullanırdı. Soyut gerçekleri müşahhas (somut) hâle getirir, gaybî ve uhrevî hâdise, nimet, azap ve benzeri hususları, insanların alışıp gördükleri durumlarla anlamalarına çalışırdı. Çünkü risaletin hedefi, her seviyeden fertleri ihtiva eden umum beşeriyeti irşad etmektir, sadece belirli ve yüksek bir kültür seviyesine hitabetmek değildir. Bundan dolayı Hz. Peygamber 'in açıklamalarında, bu esas noktayı gözden uzak tutmamak gerekir. Bir misâl: Cennet hakkında bilgi edinmek isteyen bir bedevi ile Rasülullah arasında şöyle bir konuşma geçtiği rivayet olunmaktadır; Bedevî: "Orada meyve bulunur mu?" "Evet, bulunur. Orada Tuba denilen bir ağaç da vardır." "Dünyamızdaki hangi ağaca benzer?" "Senin arzındaki ağaçlarlardan hiç birine benzemez." Sonra Hz. Peygamber dedi ki: "Şam'a gittin mi?" "Hayır." Peygamber: "Şam'da cavza (ceviz veya bir nevi üzüm) denilen bir ağaca benzer ki, bir gövde üzerinde yükselir, üst kısmı ise alabildiğine yayılır." "Kökünün (kaidesinin) genişliği ne kadardır?" "Senin henüz büyümüş genç deven yola düşse, ihtiyarlığından boyun kemiği kırı-lıncaya kadar (dolansa yine de) onun kaidesini ihata edemezdi." "Onda üzüm olur mu?" "Evet." "Salkımın büyüklüğü ne kadardır?" "Yorulmak bilmez alaca karganın gidişiyle bir aylık mesafe kadardır." "Tanesinin büyüklüğü ne kadardır?" "Baban, sürüsünden hiç büyükçe bir teke kesmiş midir?" "Evet." "Peki, derisini yüzüp de anana vererek: 'Al da bunu bize kova yapıver.' demiş midir?" "Evet." Sonra bedevî dedi ki: "Şu halde o cennet beni de ailemi de doyurur." Rasülullah: "Evet, aşiretini de (doyurur)!" dedi (Müsned-i Ahmed, İbni Kesîr). Bu karşılıklı konuşma, Kur'ân-ı Kerîm'in "Ne eksilen ne de yasaklanan her çeşit meyveler arasında" (56: 32-33) âyetlerinin, bir Arap bedevisine Rasûlullah tarafından, onun alışkın olduğu şeylerle izahını ortaya koymaktadır. (S. Yıldırım, Peygamberimizin Kur'ân'ı Tefsin, Kayıhan yayınevi, İstanbul, 1983). |