|
Konu Başlığı: Kar Problemi Gönderen: Vatan Var Olsun ! üzerinde 17 Haziran 2012, 20:12:48 KÂR PROBLEMİ Üretimin dördüncü unsuru olan, müteşebbisin üretim sırasında ifa etmiş olduğu hizmetler sonucunda millî gelirden almış olduğu paya denir. Ödenecek olan kârın miktarı ne olmalıdır? Ve bu pay hangi prensiplere göre belirlenmelidir? Başka bir deyişle onun haketmiş olduğu adil bir kâr ne kadar olmalıdır? Bu, çözüm bekleyen en önemli problemlerden biridir. Şüphesiz kâr ödemeleri sanayinin başarısı ve ilerlemesi için zaruridir, zira bütün işletmeler kâr amacı ile kurulmuş olup, hiçbir müteşebbis kârsız çalışmaya rıza göstermez. Ancak, âdil ve mantıklı bir kâra izin verilecektir. Kapitalizmin zorunlu bir parçası olan ihtikâr ve karaborsacılık eşitlik ve adalet ikelerine karşı olduklarından hiçbir şekilde haklı gösterilemez. Milyonlarca emekçinin açlık ve sefalet çektiği bir sırada, bu suretle halkm sırtından elde ettikleri kâr ile lüks bir hayat süren birkaç kapitalistin yaptığı gayri meşru ve gayri âdildir. Bu yüzden üretimin öteki faktörlerinin tesbitinde olduğu gibi kâr, eşitlik ve adalet prensiplerine göre -amme menfaati ve toplumun refahını gözönünde bulundurmak kaydı ile -sabittir. Kur'an'da yetİînlerin mülkü ile ilgilenen vâsi ile ilgili olarak müteşebbisin payı hakkında şu ifadelere yer verilmiştir: "(Miras düşmeyen) akrabalar, yetimler, yoksullar da (miras) taksim(in)de hazır bulunursa bir şeyler vererek onları da ondan rızıklandırm (gönüllerini hoş edin) ve onlara güzel söz söyleyin." (4:8). Kur'an'ın bu ayetinde de belirtildiği üzere müteşebbisin mükâfatı onun yapmış olduğu işin tabiatı,teamül ve işin şartlarına göre belirlenecektir. Her işte onun payı bu meslekteki yaygın teamüle göre sabittir. Teamül, çok geniş kapsamlı bir terim olup, zamana ve duruma g°re değişen insanların yaşam stantdardı, sınaî ve iktisadî gelişmeler gibi pek çok şarta bağlıdır. Onun için müteşebbisin payının belirlenmesinde bütün bu faktörler gözönünde tutulmalı, yaygın adetlere göre eşit ve adil bir şekilde ve kimsenin hakkında tecavüze fırsat verilmeden düzenlenmelidir. Ne kadar olursa olsun, onun payına düşen miktar her zaman mâkûl olmalıdır. |