İslami Diriliş Ve İslama Bağlılık

İSLÂMÎ DİRİLİŞ VE İSLÂM'A BAĞLILIK

Milletlerin hayat sistemlerinde yüce değerleri koruyarak yükseldiklerine, onları ihmal ettiklerinde ise düşüp parçalandıkları ve atâlete saplandıklarında şüphe yoktur. Bunun sebebi yüce insanî değerlere riayet etmenin ebediyete ve sürekliliğe götürüyor olmasıdır. İnsanoğlunun maddî ve manevî dünyasında bu evrensel hakikat gözlenebilmektedir. Whitehead'in sözleriyle "kalıcılık vadeden dünya değerler dünyasıdır. Değer, mahiyeti itibariyle zamandışı, ezelî ve ebedîdir. Özü herhangi bir geçici şart ve durumdan kök almamaktadır. Bazı manevi keyfiyetler sadece ezelî ve ebedî bazı değerlerle ortak noktaları paylaştıkları için değerlidirler."

İslâm'daki Allah kavramı değerler dünyasına böyle ezelî ve ebedî istikrar sağlar. Allah'ın değiştirilemez sünneti müslümanlarda değiştirilemez bir fıtrat oluşturur. Bu fıtratın zihnî planda gerçekleştirilmesi ve somutlaştırılması hikmettir. Ve bu Kur'ân-ı Kerîm'de büyük bir hayır olarak nitelendirilmiştir: "Hikmeti dilediğine verir. Kime hikmet verilmişse şüphesiz ona çokça hayır verilmiştir..." (2: 269). Nisa sûresinde ise şu ayet mevcuttur: "... sabredin, Allah hoşlanmadığınız bir şeyi çok hayırlı kılmış olabilir." (4: 19).

Bütün peygamberlere ümmetlerini bu dünyada maddî, manevî ve ahlâkî mükemmelliğe ve âhirette kurtuluşa ulaştırabilmeleri için çokça hikmet verilmiştir. Kur'ân Allah'ın Lokman'a bağışladığı nimetinden şöyle bahsetmektedir: "Lokman'a Allah'a şükretmesi için hikmet verdik." (31: 12). Ve aynı şey Davut peygamber için de geçerlidir: "... Allah Davud'a hükümranlık ve hikmet verdi..." (2: 251; ve Hz. İsa'ya "...nimetimi an... sana Kitab'ı, hikmeti... öğretmiştim..." (5: 113). Hz. Muhammed'e bu nimet şöyle hatırlatılmaktadır: "Bunlar Rabbinin sana bildirdiği nimetlerdir..." (17: 39) ve "...Allah sana Kitabı ve hikmeti indirmiş ve sana bilmediğini öğretmiştir. Allah'ın sana olan lûtfu çok büyüktür." (4: 113).

Kur'ân'ın bu ayetleri, ümmetlerinin bütün hayatlarını ve toplumlarındaki hayat sistemlerini onlara hayır, iyilik ve refah getirecek şekilde dönüştürebilmelerim sağlamak için peygamberlere bahşedilen büyük hayra (hayru'l-kesir) işaret etmektedir. Diğer bir ifadeyle, temiz hayat (hayat-ı tayyibe) hikmetin insan sistemlerine uygulanmasının sonuçlarındandır: "Erkek ve kadınlardan kim mümin olarak güzel iş ve davranışta bulunursa, muhakkak ona dünyada hoş bir hayat yaşatırız ve yaptıklarını daha güzel bir karşılıkla değerlendiririz." (16: 97). Bu ayet bu dünyada ve âhirette, (Allah'ın) mutlak hakikatine inanan kimselere başarı vadetmektedİr. Böylece "insanların, âdil, dürüst ve muttaki tavırlar benimseyenlerin bu dünyada kesinlikle kayıpta oldukları, ancak âhirette belki kazançlı olabilecekleri şeklindeki düşüncelerinin yanlışlığını ortaya koymaktadır. Allah bu yanlış anlayışı ortadan kaldırmakta ve adeta şöyle demektedir: Sizin bu zannınız yanlıştır. Dürüst davranışlar sadece âhirette mutlu bir hayat sağlamakla kalmaz, fakat Allah'ın inayetiyle bu dünyada da saf ve huzurlu bir hayatı garanti eder." (Ebul Ala Mevdudi, The Meaning of the Qur'an, c. VI, s. 97).

Fussilet sûresinde şöyle buyurulmaktadır: "Rabbimiz Allah'tır' deyip sonra da doğrulukta devam edenlere, onlara, melekler, ölümleri ânında: 'Korkmayınız, üzülmeyiniz, size söz verilen cennetle sevinin, biz dünya hayatında da, âhirette de size dostuz...' diyerek inerler." (41: 30).

Bu ayet iki temel şartı yerine getirenler için iyi bir hayat temin edileceğini açıkça belirtmiştir. İlk olarak Allah'a ve değerler dünyasının değişmez ve ebedi istikrarına çok kuvvetle iman etmeleri gerekmektedir. İkinci olarak, imanlarında tereddütlü ve şüpheli değil, kararlı olmaları ve inançlarındaki bu kararlılığı İmanlarına uygun doğru hareket ve işlerle göstermeleri gerekmektedir. Böyle insanlar hem bu dünyadaki hem de ahiretteki hayatlarında hep daha yüksek derecelere ilerlerler. Bu manevî ilerleme ve maddî refah ebedi Tevhid kavramının pratik hayatta gerçekleştirilmesinin tabii sonucudur. Bir müellif bu durumu şöyle ifade etmiştik: "İnsanoğlu mahlukatın geriye kalanından daha yüce bir mevkiye yükselmiştir; çünkü insanoğlu Allah'ın mahiyetini idrak konusunda büyük potansiyele ve fıtrî kapasiteye sahiptir; zaten fitraten de buna uygun yaratılmıştır.

Kur'ân'a göre doğru din şu ezelî ve ebedî hakikatin gerçekleştirilmesi durumudur: Allah insanoğlunu Kendi fıtratına uygun yaratmıştır. Allah'ın yaratış sünnetinde bu değişiklik bulunmaz. Bu doğru dindir." (Abdul Hakim, Islamic Ideology, Lahore, 1974).

İslâm'ın ezelî ve ebedî değerlerini hayata aktaran kimselere, bu değerlere sahip çıktıkları ve hayatlarını onlar üzerine inşa ettikleri sürece kalıcı mutluluk vadedilmektedir: "Dünya hayatında da, ahirette de müjde onlaradır. Allah'ın sözlerinde hiç bir değişme yoktur. Bu büyük başarıdır." (10: 64).

Rum sûresi bu ilkeyi şu şekilde açıklamaktadır: "Hakka yönelerek kendini Allah'ın insanlara yaratılışta verdiği dine ver. Zira Allah'ın yaratışında değişme yoktur; işte dosdoğru din budur, fakat insanların çoğu bilmezler." (30: 30). Bu ayet, İnsanlık dahil, bütün bu kâinatın yaratıcısı ve Hakimi olanın, Allah olduğu gerçeği açıkça ortaya çıktıktan sonra, kişinin yüzünü Allah'tan başka bir yöne çevirmemesi gerektiğini, çünkü ibadet ve itaate ancak Allah'ın layık olduğunu vurgulamaktadır. Bu böyledir; çünkü, "Bütün İnsanlar, Allah'ın kendi Yaratıcıları ve Rableri olduklarını kabul fıtratı ile yaratılırlar. Bu fıtrat üzere kalm-malıdir. Eğer Allah'tan bağımsız bir tavır benimsemeye çalışılırsa, fıtrata aykırı bir yol tutturulmuş demektir ve Allah'tan başkalarına da kulluk ve ibadet edilirse kişi fıtratının aleyhine çalışıyor demektir."

Hz. Peygamber bu durumu şöyle açıklamıştır: "Her doğan İslâm fıtratı üzerine doğar; ana-babası onu Yahudi, yahut Hıristiyan yahut Mecusi yapar. Bu bir hayvanın tam ve sağlıklı bir yavru doğurup daha sonra müşriklerin onların kulaklarını cehalet ve bâtıl inançlarından dolayı koparmalarına benzemektedir." (Buharı ve Müslim).

Bir diğer hadiste ise bazı Müslümanların bir savaşta yanlışlıkla düşmanların çocuklarını öldürdükleri bildirilmiştir. Hz. Peygamben bundan haberdar olunca çok kızmış ve "İnsanlara ne oluyor ki sınırları çiğniyor ve çocukları dahi öldürüyorlar?" buyurmuştur. Bir sahabe "Ya Rasûlullah, onlar müşriklerin çocukları değiller miydi?" diye sorunca Hz. Peygamber "Sizin en hayırlılarınız da müşriklerin çocuklarıdırlar. Her canlı doğru fıtrat üzere doğar: Daha sonra konuşma çağına gelince, aileleri onları Yahudi ya da Hıristiyan yapar" buyurmuştur. (Müsned-i Ahmed ve Neseî).

İmam Ahmed'in aktardığı hadise göre Hz. Muhammed bir hutbesi esnasında, "Rab-bin buyuruyor ki: 'Ben bütün kullarımı gerçek iman üzere yarattım; sonra şeytan geldi ve onları imanlarından uzaklaştırdı; benim onlara helâl kıldığımı haram kıldı ve kendilerine hiç otorite (meşruluk) vermediğim kimseleri Bana ortak koşmalarını emretti."

"İnsanın Rabbine, yalnızca Rabbine kulluk ve itaat etmeye olan fıtrî eğiliminin değiştirilmesi çok zordur, ancak bunu deneyecekler çıkabilir. Ne insan kulluk durumunda bir değişiklik yapabilir, ve ne de Allah'tan başka bir varlık gerçek manada onun ilâhı olabilir. İnsan kendisi için istediği sayıda ilahlar üretsin, yine de onun Allah'tan başkasının kulu olmadığı gerçeği bakidir. İnsan, cahilliği ve nankörlüğünden dolayı, bazı kimseleri ilahi sıfat ve güçlere haiz görebilir ve kaderini tayin edici olarak kabul edebilir, fakat meselenin gerçeği odur ki; Allah'tan başka hiçbir varlık İlâhî sıfatlara ve iktidara sahip değildir ve hiç kimsenin insanın kaderini tayine gücü yoktur." (The Meaning of the Qur'an, c. IX, ss. 211-219).

Kur'ân Hakiki Din için "İslâm" kelimesini kullanır. "İslâm" enfüsi ve âfâki (iç ve dış) barışı, Allah'a tamamen teslim olarak ve hayatını ebedî değenlerle uyumlu kılarak, aramak anlamına gelir. Kur'ân'a göre kâinatın iki yönü vardır: Aîemü'î-emr ve âlemü'l-halk (emir ve yaratma âlemleri). Kâinatın bu her iki yönü de Allah'ın mutlak hükmü altındadır: "Rabbiniz, gökleri ve yeri altı günde yaratan ve sonra arşa hükmeden -gündüzü- durmadan kovalayan- gece ile bürüyen; güneşi, ayı, yıldızları, hepsini buyruğuna baş eğdirerek var eden Allah'tır. Bilin ki yaratma da emir de O'nun hakkıdır. Alemlerin Rabbi olan Allah yücedir." (7: 54).

Râd sûresi bütün işlerin Allah'a ait olduğunu vurgulamaktadır (13: 31). Âlemü'l-emr, bütün ebedî değerlerin ana kaynağında, Ümmü'l-Kitap'ta yer almaktadır ve bu dünyadaki hayatla ilgili değer içeren bazı emirler bu Ki-tap'tan çıkarılmaktadır. Bu dünyada yaratılış gayelerine mütenasip olarak, olaylar ve eşyalar bir evrim çizgisinde değişmektedirler. Ancak gerçekleştirilmeye çalışılan değerlerin esas ve ebedi tabiatı değişmez. Kur'ân bu evrensel ilkeye şöyle değinmektedir: "Herhangi bir ayetin hükmünü yürürlükten kaldırır veya unutturursak, onun yerine daha hayırlısını veya onun benzerim getiririz..." (2: 106).

Böylece Kur'ân'a göre, bir yanda tabiat yasalarının ve ebedi değerlerin değişmezliğinde yansıtılan hakikatin özü ve diğer yanda evrim çizgisindeki sürekli değişkenlik. Kur'ân bunu Doğru Din (Dinü'l-kaime) olarak adlandırmaktadır; insanları, hayvanları ve kainatta işlemekte olan bütün fizik güçleri içeren bütün tabiatın dini.

Hayatın geçici gerçekleri değişmeye devam etmektedirler, ancak, ebedî tabiat kanunlarını ve ebedî değerleri değiştirmeksizin.

Kur'ân Hz. Adem'den Hz. Muhammed'e bütün peygamberlerin tebliğ esasının değişmediğini ifade buyurmaktadır. Hepsi de aynı kardeşlik çatısı altında idiler, çünkü hepsi de yaratan ve hayır sahibi rablerinin tek oldu...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın