İslâmda Hürriyet Ve Sosyal Adalet

İslâm'da Hürriyet Ve Sosyal Adalet

Komünizmin ilk dâvetçilerinden Kari Marks ve başkaları, yaşadıkları zamanda karşılarına dikilen özel münasebetler sebebiyle dine ve din adamlarına karşı isyanda mazur sayılabilirler. Çünkü o dönem Avrupasında özellikle Rusya'da feodalizm en çirkin rolünü sergiliyordu. Her yıl açlıktan binlerce insan ölüyor ve çeşitli hastalıklar sebebiyle milyonlar can veriyordu. Ayrıca soğuk ve işkence, bir o kadar insanı telef ediyordu. Bu durumda bile derebeyler; halkın hayatını, kanlarını ve hakkını hiçe sayıyor, akla gelebilecek her türlü zevk vasıtalarıyla aşağılık bir lüks içinde eğlenmekte devam ediyorlardı. Halkın başkaldırması ihtimali belirince veya çekmekte oldukları zulmü hissettikleri anlaşılırsa derhal din adamları telaşla onlara şöyle seslenirdi: "Her kim sizin sağ yanağınıza vursa, ona sol yanağınızı çevirin. Her kim sizin ceketinizi alsa, ona gömleğinizi de verin."

Ruhban sınıfı, zulme karşı sabredenleri ve yorgunluk ve eziyete razı olanları ahİret nimetleri vaadiyle kandırıyor, zulüm ve haksızlığa karşı harekete geçen isyan duygularını uyuşturuyordu.

Bu vaatler fayda vermezse o zaman tehdit vaazları sıralanıyordu: "Her kim efendisi olan derebeye isyan ederse, o kimse Allah'a, kiliseye ve din adamlarına karşı gelmiş sayılır." O zamanlar kilisenin, milyonlarca çiftçi kölesi mevcuttu ki, bu haliyle derebeylerin en büyüğü olduğu hatırlanmalıdır. Bu yüzden kilisenin, çalışan sınıfa karşı kralların ve derebeylerin yanında yer alması gayet normaldi.

Çünkü bütün mal ve toprak sahipleri, çalışanların karşısında bir cephe halinde idiler. Onlar, bir isyan çıkması halinde, zenginlerden veya din adamlarından kan emici hiç kimsenin affedilmeyeceğinin şuurunda idiler.

Vaadlerin ve tehditlerin hiçbirisi fayda vermediği zaman, kuvvete başvuruldu ve isyancılar, Allah'a karşı geldikleri ve böylece din dairesinin dışına çıktıkları gerekçesiyle teker teker cezalandırıldılar.

İşte, bu yüzden oralarda din hakikaten o toplumların gerçek düşmanıydı. Kari Marks'ın söylemiş olduğu: "Din, insanların afyonudur" sözü o zaman için Avrupa'daki hıristiyanlık hakkında yerinde idi.

Bazıları, Müslüman doğuda halkın zulüm ve işkenceye rıza göstermesini; suçluların güvenlik içinde zevk ve safalarına devam etmeleri için, sabredenlere hazırlanmış cennetlerle onları oyalamaya, halktan çalışan sınıf aleyhine, iktidar sahiplerini razı etmeye bağlarlar. Bununla, kralların elini öpen, Kur'ân âyetlerini onların istekleri doğrultusunda te'vil eden, böylelikle İktidarın gücünü ve otoritesini kuvvetlendiren, halkın ona isyanını önlemek için "Aranızdan ulû'1-emre itaat ediniz" âyetini Öne sürerek zorbalara başkaldı-ranları Allah'a ve dine isyan gibi gösteren bazı din adamlarının durum ve tutumlarını şahit olarak almak isterler.

Bütün bunlar doğru olabilir; fakat din sahasını meslek edinmiş din adamlarından zuhur eden o kötülük örneği davranışları bizzat din mi vahyetmiştir? Yoksa bu yol, dinin doğru emirlerinden uzak, kendi ahlâk dışı davranışları mıdır? Onların bu tutum ve davranışları aynen, haram bir şeye aracı ve âlet olmak bir tarafa, geçici zevklerden bir şeyler elde etmek maksadıyla, kendi temiz yüzlerini çamurla-yan, şeref ve haysiyetlerini pislikler içine atarak kirleten şair, yazar ve gazetecilerden herhangi fâsık bir kimsenin durumu gibidir. Hatta bu şekilde davranan din adamlarının suçu, mesleklerini kazanç vasıtası yapan ahlaken düşük şair, yazar ve gazetecilerin suçundan daha büyüktür ve daha çirkindir. Çünkü Allah'ın kitabı onların ellerindedir. Onlar, Allah'ın kitabını okurlar, böylece hem dinin hakikatini, hem de kendi sorumluluklarını bilirler. Onlar az bir fiyatla Allah'ın ayetlerini satıyorlar, demektir. Doğrusu onlar karınlarına ateşten başka bir şey doldurmuyorlar, demektir.

Daha fazla ilerlemeden önce, şu gerçeği vurgulamamız yerinde olur: İslâm'da din adamları diye bir sınıf yoktur. Hiçbir zaman din adamı kimliğini kullanarak konuşanların söyledikleri İslâm'ın aleyhine delil olamaz. Aslında, müslümanlann başına gelen kötü haller dinin hakikatini bilmemelerinden gelmektedir.

İslâm'ın, zulme karşı çıkan ayaklanmaları söndürmeye çalıştığı şeklindeki töhmeti çürüten en iyi delil, dinî hareket için gerekli görülen Mısır Krah'nın tahttan indirilmesi gerçeğidir.

Bunun gibi doğudaki bütün bağımsızlık hareketlerinin İslâm'ın telkinleriyle meydana geldiğini söyleyebiliriz. Fransız işgaline karşı Mısır halkının mukavemetini Müslüman âlimler yönlendirmişti. Muhammed Ali'nin zulmüne karşı yapılan ayaklanmanın başında dinî lider olan Ömer Mükrim vardı. Sudan'da İngilizlere karşı yapılan ayaklanmanın lideri Mehdî el-Kebir dinî bir liderdi. İtalyanlara karşı Libya'daki hareket, Fransızlara karşı Cezayir'deki hareket, İngiliz sömürüsüne karşı yapılan Kâşânî hareketi... Bütün bunların hepsi İslâm adına ve İslâmî esaslara dayanan hareketlerdir.

İslâm'a muhalif olan bazıları, Kur'ân-ı Kerîm'in âyetlerinin, çalışanların âdil ve sosyal adalet taleplerini, sabretmeye çağırmak suretiyle bastırdığını öne sürerler ki, bu çok çirkin bir şüphedir. Rabbimiz Kur'ân'ında şöyle buyurmaktadır: "...Allah'ın kiminizi kiminize kendisiyle üstün yaptığı şeylerin Özlemini çekmeyin..." (4: 32). Bİr başka âyette de: "Onların kimilerini denemek İçin kendilerini yararlandırdığımız dünya refahında gözün kalmasın; Rabbinin sana verdiği nimet hem daha değerli, hem daha kalıcıdır." buyurulmaktadır. (20: 131).

Meali verilen ilk âyet için müfessirler, "Niçin, Allah yolunda cihada erkekler tahsis edilir de bundan kadınlar mahrum bırakılır?" diye soran bir sahabenin sorusu ile ilgili olarak nazil olduğu şeklinde açıklama yaparlar. Bu yüzden bu ayet, yapılması gerekli işi yapmadığı halde boş temennide bulunmayı yasaklar. Böyle özlemler, topluma hiçbir kazanç sağlamadığı gibi sapık ve şuursuz bir hasede götürür. Bu ayet, insanları, oturdukları yerden temenni edeceklerine, faziletlere ulaşma vesilesi olan çalışmaya davet etmektedir.

İkinci âyet ise, zikri geçen nimetlerin, mahrum olanların nazarında, elinde bulunduranların büyük sayılmasını telkin eden maddî değerlerin üstüne yükselmeye bir davettir. Bir rivayete göre âyetteki hitap, ellerinde hayatın zevk verici metalarından çok şey bulunan kâfirlerin durumlarını küçümsemesi, onlara kıymet vermemesi için Rasûlullah ve mü'minlere yöneltilmiştir. Çünkü o, kendine verilmiş hak ile daima onlardan daha üstündür. Bu husus, basit görüşlülerin anladıkları mâna dışında bambaşka bir vadidir. Bununla birlikte; farzedelim ki, bu âyetler, elde mevcut olana razı olmayı ve başkalarının elindeki mala göz dikmemeye davet eder. Böyle olsa bile, bu türlü bir emir ne zaman için vakidir? Ona itaat etmek ne zaman icap eder?

Şurası açık bir gerçektir ki, İslâm'ın ya tamamı alınır veya tamamı terkedilir. Yine İslâm'ın bütün davetleri ya kabul edilir veya hepsi reddedilir. Sabretmek ve zenginlerin ellerindeki mallara göz dikmemek şeklindeki fakir ve mahrumlara ait bu davet, terazinin sadece bir kefesidir. Diğer taraftan bu davete karşı onun gibi veya ondan daha şiddetli bir davet ile zenginlere hitap edilerek, mallarıyla üstünlük taslamamaları, bunun yerine Allah yolunda bolca infak etmeleri gerektiği, aksi halde başkalarının kin ve düşmanlığını celbedici bu davranışa karşılık ahirette büyük azâb görecekleri, bundan başka dünyada da büyük bir kötülükle karşılaşacakları bildirilir.

Bir taraftan, bencil olmaksızın infak etmeye davet; diğer taraftan, kinlerden gönülleri temizlemeye, kendilerine bakacak gözlerin hasedinden korunmaya davet vardır.

Böylece İslâm, âdil bir usûl ile servetleri herkese dağıtır ve hayat yolunda iktisadi bir emniyetle, gönül selameti içinde yürür. Dolayısıyla orada bir mahrum, burada aşırı bir zengin bulunmaz. Fakat, zenginler topluma ait infaktan, sosyal hizmetlerin masrafım yüklenmekten kaçınırlar ve böylece vazifelerini yapmazlarsa, o zaman fakir ve yoksulları, içinde bulundukları mahrumiyet dolu durumlarına razı olmaya çağıracak olan nedir? Şüphesiz, İslâm böyle bir şeye taraftar değildir. Aksine İslâm, haksızlığa boyun eğen ve ona karşı gelmekten kaçınanları ahirette olduğu kadar bu dünyada da helak ile tehdit eder. Kur'ân-ı Kerîm'de: "Melekler, kendilerine zulmettikleri bir halde bulunurken canlarını aldıkları kimselere diyecekler: 'Siz ne iş yapmakta İdiniz?' Onlar: 'Biz yeryüzünde zayıf, güçsüz insanlardık.' diye cevap verecekler. Melekler: 'Allah'ın arzı geniş değil miydi, orada hicret etseydiniz ya!' karşılığında bulunacaklar. İşte bunlar, barınakları cehennem olanlardır. Gidilecek yer olarak ise, orası ne kötüdür! Ancak zayıf, hiçbir çareye gücü yetmeyen ve hiç bir yol bulamayan erkekler, kadınlar çocuklar bu hüküm dışındadır; ümit edilebir ki, Allah bunları affedecektir, çünkü Ali günahları affeden, bağışlayandır." (4: 97-91 buyurulur.

Yeryüzünde zayıf ve mazlum birisine yapilan haksızlığa boyun eğmek affedilemeyecek suçtur. Allah'ın insanlar için murad etti} güçlerinin yettiği her vasıta ile onu gerçekle] tirmeye çağırdığı normal durumun dışında zulme rıza gösterenleri Kur'an-ı Kerîm: "ker dilerine zulmedenler" diye isimlendirir.

Hicrete çağn ise, özel bir münasebetle ilgili dir. Hicret, zulme karşı koymanın tek yol| değildir. Zulmün içinde bulunan toplunu; için birtakım başka yollar daha vardır. Buradl Özellikle belirtmek istediğimiz, zulme rıza göstermenin İslâm nazarında ne kadar çirkin olduğunu anlatmaktır. Böylelikle İslâm'ın nazarında gerçekten zayıf olanlar kimlerdir, bi linmelidir. Onlar, hiçbir vasıtaya muktedi olamazlar, hiçbir çıkar yol bulamazlar. Bu se| beple onların affı için Allah'a dua etmektei baş...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın