İslâm Toplumunun Belli Başlı Özellikleri

İslâm Toplumunun Belli Başlı Özellikleri

1- İnsanların Evrensel Kardeşliği

Varlığını ilahî vahye borçlu olan ve Allah'ın evrensel kanunları tarafından yönetilen bir İslâm toplumunun yapısı, mahiyet ve fonksiyon bakımından kapitalist, sosyalist ve laik diğer toplumlardan oldukça farklıdır. Bu toplumun temel kavramı olan Tevhid Prensibi, insanları evrensel kardeşliğe sevketmekle kalmayıp, aynı zamanda sözkonusu toplumun Allah'ın hükümranlığı altına girmesini sağlar.

Evrensel kardeşliğin üyeleri olan bütün insanların ve diğer bütün canlıların Hâlık'ı olan Allah birdir. Dolayısıyla bunun ırklara, uluslara ve kabilelere bölünmesi gayri tabiîdir ve insanın birliği prensibine aykırıdır.

2- Hayat Organik Bir Bütündür

İslâm'ın sosyal sisteminde hayat, her bölüm ve safhası arasında sıkı ve dengeli bir ilişki bulunan canlı bir bütün olarak kabul edilir. Bunların her biri tıpkı bir vücudun parçaları gibidir. Aynı his ve duygu tamamını kuşatır. Eğer bir uzuv acı çekerse, bütün diğer uzuvlar da bu acıyı hisseder. Rasûlullah, müslümanların bu durumunu şu şekilde açıklamıştır:

1- "Bütün mü'minleri, birbirlerine karşı merhamette, muhabbette, lütuf ve atıfet hususlarında sanki bir vücut misali görürsün. O vücudun bir uzvu hastalanınca, vücûdun öbür azaları birbirlerini hasta âzânın elemine, uykusuzlukla, hararetle iştirake çağırırlar. Hasta uzvun elemini paylaşırlar." (Buharı ve Müslim).

2- "(İslâm camiasında) mü'minin mü'mine bağlılığı, taşlan birbirine kenetli (yalçın) duvar gibi (metin)dir." ( Buhari ve Müslim)

3- İslâm Toplumunun Merkezi Fertlerdir

Diğer sosyal sistem ve fikirlerin aksine İslâm toplumu, aile fikrinden ve kan bağından kay-naklanmayıp, insanları doğru olmaya, günah ve kötülüklerden sakınmaya teşvik eden İlâhî Vahiy'den neş'et eder. Dolayısıyla, farklı toplum ilişkileri fertler vasıtasıyla oluşturulduğundan İslâm toplumlarında fert, odak noktası ve temel birimdir. Ferdin hâli, özellikleri ve hareketleri diğer fertleri etkilediği gibi başkalarından da etkilenir. Toplumun refahına, büyümesine ve gelişmesine olumlu ve yapıcı katkıda bulunabilmesi için İslâm, ferdin şahsiyetini geliştirmek gayesiyle eğitim ve öğretime ağırlık verir.

4- Eşitliğin Temeli Ortak Neseptir

Bütün insanlık aynı ana-babadan gelmektedir. Bunun sonucu olarak, her türlü ırkî, millî ve kavmî imtiyazlar geçersizdir. Kur'ân-ı Kerim bu noktayı şu ayet-i kerîmeyle vurguluyor: ."Ey insanlar! Sîzi bir erkek ve bir kadından yarattık ve birbirinizi tanımanız için sizi taifelere ve kavimlere ayırdık. Allah yanında en üstün olanınız, (Allah'ın buyrukları dışına çıkmaktan) en çok korunanızdır..." (49: 13).

Rasûlullah, bu gerçeği Arafat'ta Veda Hutbesi'ni verirken şu şekilde anlattı: "Ey insanlar! Rabb'iniz birdir. Babanız da birdir. Hepiniz Âdem'in çocuklarısınız. Âdem ise topraktandır. Arabın Arap olmayana, Arap olmayanın da Arap üzerine üstünlüğü olmadığı gibi; kırmızı tenlinin siyah üzerine, siyahın da kırmızı tenli üzerinde bir üstünlüğü yoktur. Üstünlük ancak takvadadır. Allah katında en kıymetli olarımız, O'ndan en çok korkanmız-dır." (Bkz.: Hz. Peygamber'in Veda Hutbesi). İslâm'da mevki ve üstünlük veren tek şey takvadır. Mü'minlerin bu yolda işbirliği yapmaları, günah ve kötülüklerde yardımlaş-mamalan emredilmiştir. (5: 3).

5- Mesajının Evrenselliği

İslâm'ın mesajı, zaman ve mekân engellerini aştığı gibi ırk, renk, cinsiyet ve milliyet gibi dar fikirlerin de üstündedir. Bu mesaj, tüm insanlık için bütün zamanlarda geçerli olan evrensel bir niteliğe sahiptir. P.K. Hitti'nin dediği gibi, "Musa, İbrahim, Nuh, İsa ve diğer peygamberlere vahyedilen ilâhî mesaj, belli bir zamana ve mekâna aitti. Muhammed'e vahyedilen ise, önceki hükümlerin yerine geçtiği gibi aynı zamanda onları özetlemektedir. O'nun tebliğ ettikleri sondur ve O ndan başka herhangi bir peygamber de gönderilmeyecektir." (The Near East in History, sh. 197).

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın