|
Konu Başlığı: Fıkıh Usulünde İçtihad Gönderen: Vatan Var Olsun ! üzerinde 13 Ağustos 2012, 15:10:47 FIKIH USÛLÜNDE İÇTİHAD İçtihad, bir şeye ve bir işe ulaşmak için son derece çaba harcamaktır. Fıkıh usûlü terimi olarak içtihad, fakihin, ayrı ayrı (tafsîlî) delillerinden amelî hükümleri istinbat etmek için bütün imkânını harcaması demektir. Bazı fıkıh usûlcüleri içtihadı; "Bütün çabayı harcamak ve imkânı kullanmaktır; bu, isterse şer'î hükümleri çıkarmak, isterse onları tatbik etmek için olsun." diye tarif ederler. Bu tarife göre içtihad ikiye ayrılmaktadır: 1- Hükümleri çıkarıp açıklamakla ilgili içtihad, 2- Hükümleri tatbikle ilgili içtihad. Birinci kısma giren içtihad, fer'î-amelî hükümleri tafsîlî delillerinden çıkarmaya uğraşan bilginlere mahsustur. Bir kısım bilginler, bu türlü içtihadın bazı çağlarda kesileceğini söylemişlerdir. Bu görüşü ileri sürenler, cumhufu veya en azından bilginlerin büyük bir kısmını teşkil ederler. Hanbelîlere göre ise, her asırda bu türlü içtihad mertebesine ulaşan bir müctehid mutlaka bulunur. İkinci kısma giren içtihadın her çağda mevcut olacağında bilginler ittifak etmişlerdir. Bu türlü içtihadda bulunanlar, tahric ehli bilginler olup daha Önce istinbat edilmiş olan illetleri cüz'î işlere tatbik ederler. Onların bu faaliyetleri, öncekilerin çıkarmış oldukları hükümleri tatbikten ibarettir. Bu tatbik sayesinde, üzerinde ilk müctehidlerin görüş beyan etmedikleri bir kısım meselelerin hükümleri anlaşılmış olur. İkinci kısma giren ictihad'a, tahkîkıt-menaî adı da verilir. Müctehidlerin tabakalarını anlatırken bu konuya tekrar döneceğiz. Burada, birinci kısma giren içtihadda bulunmaya ehil olan müctehidin elde edeceği şartları gözden geçirip, içtihadın mertebelerimle müctehidlerin tabakaları belirtilecektir. |