Doğru Bir Anlayış

7- Doğru Bir Anlayış Ve İyi Bir Takdir Gücüne Sahip Olmak

Bu şart, yukarıdaki bilgileri kullanmak ve gerçek görüşleri saçma olanlardan ayırdetmek için bir vâsıtadır. Bu şartı, el-Esnevî, şöyle anlatır:

"Müctehidin tariflerle burhanların şartlarını, bunların öncüllerinin nasıl sıralandığını, kendi görüşünde hatâya düşmemek için bu mukaddimelerden giderek istediği neticeye nasıl ulaşacağını bilmesi şarttır."

Burada el-Esnevî, âdeta müctehidin Mantık bilmesini şart koşmaktadır; çünkü tarifleri, burhanları ve mukadimleri bilmek, Mantık ilminin konusuna girmektedir. Diğer taraftan Mantık ilmi bilginler arasında tartışmalara yol açmıştır. Bazı bilginler, Mantık ilminden hoşlanmazlar. Hattâ İbni Teymiyye, Mantık'ı tenkid için bir eşer yazmıştır. Sanırız ki müctehid için Mantık ilmini şart koşmayanlar, sahâbî ve tabiîlerin fakihleriyle müctehid imamlar fıkhı içtihadlarda bulunurlarken, henüz Mantık ilminin tercüme edilip Arap-İslâm dünyasına yayılmamış olduğunu gözönüne alarak böyle düşünmüşlerdir.

Biz de müctehid için Mantık ilmini şart koşmayanlara katılıyoruz; ancak Mantıkla uğraşmanın haram olduğuna kani değiliz. Hattâ Mantık aklî bir ilim olarak kültürü kuvvetlendirir. Tartışma esnasında kişiye büyük bir yardımcı olur. İnsana sağlam bir ölçü verir. Hakikatleri savunurken yardım eder. Gerçi, şer'î hükümler çıkarırken sırf Mantığa dayanmak asla doğru olmaz. Müctehid için Mantık ilmini şart koşmamakla beraber, İmam Şafiî'ye uyarak, müctehidin hakikatleri kavramak için doğru bir anlayışa ve keskin bir görüşe sahip olması gerektiğini söylemek isteriz.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın