Konu Başlığı: Çeşitli Meseleler Gönderen: Vatan Var Olsun ! üzerinde 25 Ocak 2012, 17:43:29 14- ÇEŞİTLÎ MES’ELELER I. İmânı Mes’eleler 875. Mes’ele: Dîn-i İslâm ve millet nedir beyan buyurula. Elcevap: Hak te'âlânın vahdaniy yetine ve Resûllullah (sallâllâhu aleyhi ve sellem) in nübüvvetine, ve şerîat-i şerîfenin hakikatine i'tikad etmek 'avama kifayet eder. Mefhumlarına ve tefâsîl-i ahkâmına vukûf-i tafsîlî lâzım değildir. [925] 876. Mes’ele: Hak celle ve 'ala hasretleri, mekândan münezzeh olucak, göklerde deyu i'tikâd etmek mi gerektir, ve nice i'tikâd etmek gerektir? Elcevap: "Cemîl emkineden münezzeh olup, gökler yerler hükmünden ve ilminde ve kudretinde" deyu i'tikâd etmek lâzımdır. Du' âda eli yukarı kaldırmak, cihet-i fevk du'âya kıble kılındığı içindir. [926] 877. Mes’ele: "Mü"mine olan hayır ile şer Allahtandır" deyu i'tikâd etmek mi gerektir, yoksa "hayır Allahtan şer abdin nefsindendir" deyu i'tikâd etmek mi gerektir? Elcevap: Hayır dahi şer dahi, Hak Te'âlâ hazretinin halkı ve icadı ile olur. Amma, hayır Hak Te'âlâ hazretinin lütfü ile olur, şer 'abdin sû-i hâlinden olur. [927] 878. Mes’ele: Zeydin malı ve 'ameli, kesb ü sa'y eylediğin, ziyâde sa'y etmek ile indallah mukadder olandan ziyâde olur mu? Elcevap: Kesb ü sa'y etmek ile mukadder olandan ziyâde olmak muhaldir. Amma kesb ü sa'y etmediği takdirce hâsıl olacağı miktardan ziyâde olur. [928] 879. Mes’ele: Zeyd-i kâdî meclisinde, "Allahu Te'âlâ sağ olsun" dese, ne lâzım olur? Elcevap: Eğer bir karîbinin, veyahud bir istinad ve i'timat ettiği kimsenin fevti esnasında, Hak subhânehû ve te'âlâ hazreti ile iktifa edip, şâir mevcudattan istiğna göstermek tarikiyle söylediyse olmaz. Ba'zı mütevekkilinden beyti kütüb-i muteberde min gayri tekebbür makûldür. Eğer istihza ve istihfaf tarîki ile, yahud Hak subhânehû ve te'âlâ hazreti dahi fevt ve fenaya kabil olmağı iham etmek vechi ile lâtife söyledi ise, küfürdür. Tecdîd-i îman, tecdîd-i berat lâzım olur. [929] 880. Mes’ele: İftira gibi gıybet gibi hukûk-i ibâd kabilinden olan nesneler, istiğfar ile tevbe ile mağfur olmak mercû olur mu? Elcevap: Hukûk-i ibâd istihlâlsiz olmaz. [930] II. Hayattan Mes’eleler 881. Mes’ele: Hadîsi sahîh olup anın ile 'amel caiz olur mu? Elcevap: Caizdir. "Emirinize ittiba' edin, fâcirdir diye hulf edip, isâre-i fitne etmen" demektir. [931] 882. Mes’ele: Hasbî Kur'an ta'lîm eden, etfâl-i müslimîni istihdam şer'an helâl olur mu? Elcevap: Ağır hizmet olmayıcak haram olmaz. [932] 883. Mes’ele: Zeyd-i cüzhân, tilâvet-i Kur'an-ı 'azîmi mücerred ücret için etse, aldığı akça şer'an helâl olur mu? Cevap: Olmaz, sahibine istirdâd lâzımdır. [933] 884. Ne Buyurulur: Meclis-i va'za mâni' mefsededen ârî olduğu takdirce, Zeyd akd-i meclis edip, leylen ve nehâren cemâ'at-i mü'minîne hasbeten lillâhi te'âlâ va'z etmesi makbul ve hasen midir? Elcevap: Değildir, her vakit etmek olmaz. İstimâ' edenlere melal ve seâmet gelicek vaz'dan ictinâb lâzımdır. [934] 885. Mes’ele: Zeyd Amr ile olan da'vâsına, özr-i şer'îsi yok iken "ben zîşânım" deyu vekîl nasb eylemeğe kadir olur mu? Elcevap: Olur, ma'zûre dahi değil ise. [935] 886. Mes’ele: Zeyd mutallâkası Hindle bir evde sakin olmak ger'an caiz olur mu? Elcevap: Birbirin görmeyip, fitne tevakku' olunmayıcak olur. Bir evde müteaddid beytler olur. [936] 887. Mes’ele: Zeydin kazı ve tavuğu çok olup, câri Amrın bağına ve bahçesine girip zarar eylese, Amr Zeyde zararım def ettirmeğe kadir olur mu? Elcevap: Kadirdir, eğer zabt eylemezse, Amr bağına ve bahçesine kazı ve tavuğu helak eder nesne saçmak caizdir. [937] 888. Mes’ele: Yirmi dört mahalleli bir şehirde tâ'ûn olup, şehirlisi ve imam müezzini olanlar kaçıp, her mahallede birer ikişer fakir kalıp, öldükleri zamanda hakların yerine getirmeğe kimse bulunmayıp, zikr olunan mahallelerin imamlarına ve müezzinlerine şer'an ne lâzım olur? Elcevap: Ta'zîr ve azil lâzımdır, [938] 889. Mes’ele: "Filân fi'li işlersem hazret-i Resûlullah (sallallâhu aleyhi ve sellem) in şefâ'atinden mahrum olayım" dese, Zeyd fi'l-i mezbûru işlediği takdirce Zeyde ne lâzım olur? Elcevap: Mahrumluk lâzım, olur. [939] 890. Mes’ele: "Dört mezheb üzerine cümle verilen fetvaları bid'attir, Resûlullah (sallallâhu aleyhi ve sellem) zamanında yok idi" diyene şer'an ne lâzım olur? Elcevap: Ta'sîr-i şedîd olunduktan sonra, aklı var ise şüphesi' hallolmak lâzımdır. [940] 891. Su'al: Zeyd "Ravza-i Resulden vasiyetname zuhur eyledi" deyu bir mektup ibraz edip, halkı altı gün oruç tutturup, yedinci gün bayram namazı gibi namaz kıldırsa, Zeyde ne lâzım gelir? Cevap: Kezzab ve mübtedi’dir. Hükkâm-ı şer'-i şerîf zecr-i beliğ etmek lâzımdır. [941] III. Bulunan Mal 892. Su'al: Deniz kenarında arayıcılık eden müslümanlar kesbleri helâl olur mu? Cevap: Buldukları nesne sahibi için gerektir. Mecâmi'-i nâsda ta'rîf edip, sahibi zahir olursa verip, olmazsa, sahibi talebden feragat ettiğine i'tikâd geldikten sonra, bulan kimse ganî ise fukaraya tasadduk eylemek gerektir. Kendine asla helâl olmak yoktur. Eğer fakir ise emr-i kâdî ile nefsine dahi sarf eylemek caizdir.[942] 893. Mes’ele: Zeyd yabanda bulduğu nesneyi sahibine îsâl için almak mı efdaldir, almamak mı? Elcevap: Âmme-i ulemâ' katlarında almak efdaldir. [943] Bu Surette: Zeyd bulduğu nesneyi sahibine îsâl için aldığına şahidler tutmayıcak, zikr olunan nesneyi gasb etmiş olur mu? Elcevap: îmam-ı A'zam katında olur. [944] 894. Mes’ele: Zeyd yabanda bulduğu nesne, serî-ül-fesâd olup bir günde fâsid olur olsa ekli helâl olur mu? Elcevap: Eğer üzüm tanesi gibi şey'-i kalîl olup, Zeyd fakır ise yâ ganî ise ol sâ'at eki etmek caizdir. Eğer kesîr ise emr-i hâkimle bey' edip, akçasın hıfz etmek gerektir. [945] IV. Cerrar Ve Dilenci 895. Su'al: Câmi'lerde ve mescidlerde cerrara akça veren kimselere şer'an ne lâzım olur? Cevap: Cerrarlar ta'zîr ile men' olunmak lâzımdır, akça verenler âsim olur. [946] 896. Mes’ele: Zeyd-i vaiz "mescidde bir akça sadaka veren kimse, kırk akça dahi sadaka etmek gerektir, tâ günâhtan halâs ola" dese âsim olur mu? Elcevap: Dediği gibi mesâil vardır. Amma niyeti anları ta-sadduktan men' ise âsim olur. Sâülere akça vermekle, mescid-i şerîfin hürmetin hetk etmekle günâha girmekten men eylese müsâb olur. Eden kapıda eylesin. [947] 897. Mes’ele: Zeyd-i sâil, Amra gelip "ALLAH aşkına Resûlullah aşkına, ALLAHı seversen ve Resulü seversen, bana bir akça ver" dese, Amr sakin olsa yâhud "ALLAH vere" dese, nesne vermese âsim olur mu? Elcevap: Sevmek vermeyi mûcib değildir. Şartiyyenin mukaddemi ile talîsi mabeyninde, mülâzeme-i hakîkiye ve âdiye olmadığına binâen vermemiş, hâşâ sevmemekdiği için vermemiş olucak hatâ yoktur. [948] [925] B. 309 b [926] B. 320 b [927] B. 314 b [928] B. 314 b [929] B. 320 a [930] B. 23 b [931] A.14. a [932] B. 270 a [933] B. 234. a [934] B. 332 b [935] B. 197 b [936] B. 39 b [937] B. 284 a [938] B. 271 b [939] B. 87 a [940] B. 181 a [941] B. 29 a [942] B.110 a [943] A. 99 a [944] A. 99 a [945] A. 99 b [946] B. 17 b [947] B. 270 b [948] B. 88 a |