๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => Sahih-i Müslim Muhtasarı => Konuyu başlatan: Vatan Var Olsun ! üzerinde 09 Aralık 2011, 22:28:50



Konu Başlığı: Yolculukta Oruç Tutma Meselesi
Gönderen: Vatan Var Olsun ! üzerinde 09 Aralık 2011, 22:28:50
15- Masiyet Sebebiyle Olmamak Üzere Ramazan Ayın­da Yolculuk Eden Kimsenin Gideceği Yer Bir-İki Ko­nak Veya Daha Fazla İse Oruç Tutup Tutmamasının Caiz Olması, Oruç Tutmaya Güç Yetiren Kimsenin Oruç Tutmasının Ve Oruç Tutmada Zorluk Çekecek Kimsenin İse Tutmamasının Daha Faziletli Olması


1037- Abdullah İbn Abbâs (r.anhümâ)'dan rivayet edilmiştir:

“Resulullah (s.a.v.) Mekke'nin fethi yılında Ramazan'da Medine'den Mekke'ye doğru yola çıkmıştı. Medine'ye yedi konak mesafedeki “Kedîd” denilen yere varıncaya kadar oruç tuttu. Sonra oruç tutmayı bıraktı.

Resulullah (s.a.v.)'in sahabesi de, onun hep uygulamalarından daima en yeni olanlara uyarlardı.” [193]

1038- Abdullah İbn Abbâs (r.anhümâ)'dan rivayet edilmiştir:

“Resulullah (s.a.v.) Mekke'yi feth etmek için Ramazan ayında yolculuğa çıktı. Usfan'a varıncaya kadar oruç tuttu. Sonra içerisinde su bulunan bir kap istedi. İnsanların, kendisini görmesi için güpegündüz suyu içti. Bundan sonra Mekke'ye girinceye kadar oruç tutmadı.

Abdullah İbn Abbâs (r.anhümâ) der ki:

“Görüldüğü üzere Resulullah (s.a.v.) Ra­mazan ayında hep oruç tuttu ve hem de oruç tutmadı. Dolayısıyla Ramazan ayın­da yolculuğa çıkan kimse isterse oruç tutar ve dilerse oruç tutmaz.” [194]

1039- Abdullah İbn Abbâs (r.anhümâ)'dan rivayet edilmiştir:

“Ramazan ayında yolculuğa çıkan kimselerden moruç tutanı da ve oruç tutmayanı da ayıplama. Çünkü Resulullah (s.a.v.) Ramazan ayındaki yolcu­lukta, hem oruç tutmuş ve hem de oruç tutmamıştır.” [195]

1040- Câbir b. Abdullah (r.a)'tan rivayet edilmiştir:

“Resulullah (s.a.v.) Mekke'nin fethi yılında Ramazan ayında Mekke'ye doğru yola çıkmıştı. Mekke ile Medine arasındaki “Kurâu'l-Gamîm” denilen yere varınca­ya kadar oruç tuttu. Beraberindeki insanlar da oruç tuttu. Sonra bir kadeh su iste­di. Kadehi herkesin görebileceği bir şekilde kaldırıp sonra o suyu içti. Bundan sonra ona:

“İnsanların bir kısmı halen oruç tutuyorlar” denildi. Bunun üzerine Resu­lullah (s.a.v.):

“Onlar asi kimselerdir, onlar asi kimselerdir” buyurdu.”

Bir rivayette ise şu ifade yer almaktadır:  “Resulullah (s.a.v.)'e:

“Oruç, insanla­ra meşakket vermektedir. Onlar, senin ne yapacağına bakmaktadırlar” denildi. Bunun üzerine Resulullah (s.a.v.), ikindiden sonra bir kadeh su istedi.[196]

1041- Câbir b. Abdullah (r.anhümâ)'dan rivayet edilmiştir:

“Resulullah (s.a.v.), Ramazan ayında bir yolculukta bulunuyordu. Bir ara ba­şına insanlar toplanmış ve gölgelendir ilmekte, olan bir. adamı gördü. Orada bulu­nanlara:

“Bunun nesi var?” diye sordu. Onlar da:

“Bu, oruç tutan bir kimsedir” dediler. Bunun üzerine Resulullah (s.a.v.):

“Yolculukta bu şekilde oruç tutmanız, iyilik değildir” buyurdu. [197]

1042- Humeyd'den rivayet edilmiştir:

“Enes (r.a)'a, yolculuk sırasında Ramazan orucunu(n tutulup tutulmayacağı so­ruldu. Bunun üzerine Enes b. Mâlik:

“Biz, Resulullah (s.a.v.)'le birlikte Ramazan ayında yolculuğa çıktık. Oruç tutan oruç tutmayanı ve oruç tutmayan kimse de oruç tutanı ayıplama­dı” dedi. [198]

Açıklama:

Alimler, yolculuk esnasında oruç tutmanın mı, yoksa tutmamanın mı daha faziletli oldu­ğu konusunda ihtilaf etmişlerdir. Hattabî (ö. 388/998), bu görüşleri ve bu görüş sahiplerini üç maddede toplamıştır:

1- Oruç tutmamak, daha faziletlidir. İmam Ahmed, İshak b. Râhûye, Evzâî gibi alimler bu görüştedir.

2- Yolculukta oruç tutmak, daha faziletlidir. Enes b. Mâlik, Said b. Cübeyr, İmam Mâlik İmam Şafiî ile Hanefiler, bu görüştedir.

3- Mükellef, hangisi kolayına gelirse öyle hareket eder. Bu görüş ise Mücahid, Ömer İbn Abdulaziz ve Katade'den nakledilmiştir.

Memleketinde iken Ramazân ayı girdiği halde bilahare yolculuğa çıktığında orucu boz­duğuna' dair Hz. Peygamber (s.a.v.)'den pek çok hadis nakledilmiştir.

“Sizden Ramazân ayına erişen o ayda oruç tutsun” [199] ayeti ise, kendisinde oruç tutmaya engel bir özür bulunmadığı halde Ramazân ayına erişen kişilerle ilgilidir.


[193] Buhârî, Savm 34, Cihad 106, Meğazi 47; Nesâî, Siyam 60.

[194] Buhârî, Savm 38, Meğazi 47.

[195] Buhâri, Savm 34, 38, Meğazi 47; Ahmed b. Hanbel, Müsned, 1/232.

[196] Tîrmizî, Savm 18, 710.

[197] Buharı, Savm 36; Ebu Davud, Savm 43-44 2407.

[198] Buharî, Savm 37; Ebu Dâvud, Savm 42, 2405; Muvatta', Siyam 23.

[199] Bakara: 2/185.