Tefsir Bölümü

54. TEFSİR BÖLÜMÜ

Tefsir:

Bir şeyi iyice açıklamak, keşfetmek anlamındadır. Terim olarak ise beşerî takat oranında, Yüce Allah'ın muradına delâlet etmesi yönünden Kur'an-ı Kerim'i inceleyen bir ilimdir.

Konusu, Kur'an ayetleridir.

Gayesi, iki cihanda selamete ve mutluluğa ulaşmak için Allah Teâla'nin kitabını yine O'nun muradına uygun bir şekilde anlamak, anlatmak ve yararlı hükümler çıkarmaya kudret kazanmaktır.

2706- Ebu Hureyre (r.a)'tan rivayet edildiğine göre, Resulullah (s.a.v.) şöyle buyurmaktadır:

“Allah tarafından İsrailoğullarına:

“Kudüs'ün kapısından secde ederek girin ve 'hıtta'/bizi affet deyin” [1334] denildi. Fakat bu hıtta ile ilgili emri değiştirip kıçları üzerinde emekleyerek girdiler. Hıtta yerine “Kılın içinde bir habbe” dediler.” [1335]

Açıklama:

İsrailoğulları Tih çölünde kırk sene kaldıktan sonra Yusa ile oradan çıkıp Allah tarafından Kudüs'e girmeleri sağlanmıştı. Yalnız şehrin kapısından girerken Allah'a bir şükür ifadesi olarak secde halinde eğilerek girmeleri emredilmişti. Bunun için de “Hıtta” bizi affet demeleri istenmişti. Fakat onlar, Allah'ın bu “Hıtta” emrini “Habbe” şeklinde değiştirerek şehre “Habbe” diyerek girmişlerdir. Onlar böyle yapmakla Allah'ın emrine muhalefet etmiş olmaktaydılar. Allah'da onlar veba hastalığıyla cezalandırdı.

2707- Enes b. Mâlik (r.a)'tan rivayet edilmiştir:

“Yüce Allah, Resulullah (s.a.v.) üzerine, ölümünden önceye kadar arka arkaya vahiy indirdi. Nihayet Resulullah (s.a.v.) vefat etti. Vahyin en çok olduğu zaman, Resulullah (s.a.v.)'in vefat ettiği günde idi. [1336] (Mekke'nin fethinden sonra Resulullah (s.a.v.)'e heyetlerin gelmesi daha da artmıştı. Onlar geldiklerinde Resulullah (s.a.v.)'e çeşitli hususları soruyorlar, bunun üzerine de ayetler iniyordu. Dolayısıyla bu dönemde daha fazla ayet İnmiş olmaktaydı.

2708- Târik b. Şihâb'tan rivayet edilmiştir: “Yahudiler, Ömer'e:

Şu,

“İşte bugün dininizi kemale erdirdim, üzerinizdeki nimetimi tamamladım ve size din olarak müslümanlığa razı oldum” [1337] ayeti, biz Yahudiler topluluğu üzerine inse, onun indiği günü bilsek o günü mutlaka bayram yapardık” dediler. Bunun üzerine Ömer:

“Ben o ayetin indirildiği günü, saati ve indirildiği zaman Resulullah (s.a.v.)’in nerede olduğunu gerçekten bilmekteyim. O Müzdelife gecesinde biz Resulullah (s.a.v.)'Ie birlikte “Arafat'ta vakfe yaparken inmiştir” dedi. [1338]

2709- Hz. Aişe (r.anha) dan rivayet edilmiştir:

“Aişe, Yüce Allah'ın;

“Yetim kızlar hakkında adaleti gözetemeyeceğinizden korkarsanız” [1339] ayeti hakkında şöyle der:

“Bu ayet, şunun hakkında inmiştir: Bir erkeğin yanında bir yetim kız olur ve bu erkek, onun velisi ve mirasçısı olur. Kızın malı var, fakat kızın hakkını koruyacak kimsesi yoktur. Velisi, malı için onu başkasıyla evlendirmez. Bu suretle o kıza zarar verir ve ona iyi bakmaz. Bunun üzerine Yüce Allah,

“Yetim kızlar hakkında adaleti gözetemeyeceğinizden korkarsanız o zaman size helal olan kadınlardan ikişer, üçer, dörder nikah edin” [1340] buyurdu.

Yani Yüce Allah burada:

“Size neleri helal kıldığıma bir bak da, zarar verdiğin şu yetim kızı bırak!” demektedir. [1341]

2710- Hz. Âişe (r.anhâ)'dan rivayet edilmiştir:

“Âişe, Yüce Allah'ın;

“Fakir ise maruf/meşru bir şekilde yesin” [1342] ayeti hakkında şöyle der:

Bu ayet; yetim kimsenin işlerini gören ve malına bakıp ıslah eden kimsenin fakir olması durumunda yetimin malından maruf/meşru bir şekilde yiyebileceği hakkında indirilmiştir. [1343]

2711- Hz. Âişe (r.anhâ)'dan rivayet edilmiştir:

“Âişe, Yüce Allah'ın;

“Eğer bir kadın, kocasının geçimsizliğinden yada yüz çevirmesinden endişe ederse..” [1344] ayeti hakkında der ki:

Bu ayet; bir adamın nikahında altında bulunup uzun zaman iyi bir geçim süren, sonra adam onu boşamak istediğinde, kadın:

“Beni boşama, tarafımdan her şey sana helal olduğu halde beni nikahında tut!” diyen kadın hakkında indirilmiştir. [1345]

2712- Saîd b. Cübeyr'den rivayet edilmişir:

“Abdurrahman b. Ebza, bana; şu iki ayeti Abdullah İbn Abbâs'a sormamı emretti:

“Her kim bir mümini kasten öldürürse onun cezası, içerisinde ebedi kalmak şartıyla cehennemdir” [1346] Bu ayeti, Abdullah İbn Abbâs'a sordum. O da:

“Bu ayeti, hiçbir şey nesh etmedi” dedi. Sonra da ona:

“Onlar öyle kimselerdir ki, Allah'la birlikte başka bir ilaha yalvarmazlar ve Allah'ın haram kıldığı canı haksız yere öldürmezler” [1347] ayetini sordum. Bunun üzerine Abdullah İbn Abbâs:

“Bu ayet, müşrikler hakkında indi” dedi. [1348]

2713- Abdullah İbn Abbâs (r.a)'tan rivayet edilmiştir:

“Yüce Allah'ın şu,

“Onlar öyle kimselerdir ki, Allah'la birlikte başka bir ilaha yalvarmazlar ve Allah'ın haram kıldığı canı haksız yere öldürmezler. Zina etmezler. Bunları yapan, günahının cezasını bulur. Kıyamet günü azabı kat kat olur ve orada alçaltılmış olarak temelli kalır” [1349] ayeti Mekke'de indi. Bunun üzerine müşrikler:

“Bize İslam'ın ne faydası var? Biz Allah'a şirk koşmuş, Allah'ın haram kıldığı canı öldürmüş ve bütün kötülükleri yapmışız” dediler.

Bunun üzerine Yüce Allah'da,

“Ancak tevbe ve îman edip iyi amel işleyenler başka. Çünkü bunların kötülüklerini Allah İyiliklere çevirir. Ve Allah çok bağışlayan ve merhamet edendir” [1350]

ayetini indirdi. [1351]

2714- Abdullah İbn Abbâs (r.a)'tan rivayet edilmiştir:

“müslümanlardan bazıları, küçük bir koyun sürüsü içerisinde bir adama rastladılar. Adam, onlara:

“es-Selâmu aleykunı”, Allah'ın selamı üzerine olsun” dedi. Onlar ise bu adamı tutup öldürdüler ve bu küçük sürüyü aldılar.

Bunun üzerine;

“Size selam veren kimseye, sen mümin değilsin demeyin” [1352] ayeti indi.”

2715- Berâ İbn Âzib (r.a)'tan rivayet edilmiştir:

“Ensar haccedip (Medine'ye) döndükten sonra evlere ancak arka taraflardan girerlerdi. Sonra Ensar'dan bir adam gelip evine kapısından girdi ve bu konuda ona bazı şeyler söylendi. Bunun üzerine;

“İyilik, evlerinize arkalarından gelmeniz de değildir.” [1353] ayeti indi. [1354]

[1334] Bakara: 2/58, A'raf: 8/161.

[1335] Buhârî, Tefsiru Sure-i Bakara 5, Enbiya 28; Tirmizî, Tefsiru'I-Kur'an 3, 2956; Ahmed b. Hanbel, Müsned, 2/312, 318.

[1336] Buhârî, Fezâilu'l-Kur'an 1; Nesâî, Fezailu'l-Kur'an, 8; Ahmed b. Hanbel, Müsned, 3/236.

[1337] Maide: 5/3.

[1338] Buhârî, İmân 33, Meğâzî , Tefsiru Sure-i Maide 2; Tirmizî, Tefsiru'l-Kur'an 6, 3043; Nesâî, Menasik 194; Ahmed b. Hanbel, Müsned, 1/28, 39.

[1339] Nisa: 4/3.

[1340] Nisa: 4/3.

[1341] Buhârî, Tefsiru Sure-i Nisa' 1.

[1342] Nisa: 4/6.

[1343] Buhârî, Vesâyâ 22.

[1344] Nisa: 4/128.

[1345] Buhârî, Nikâh 95; İbn Mâce, Nikah 48, 1974.

[1346] Nisa: 4/93.

[1347] Furkan: 25/68.

[1348] Buhârî, Menakıbu'l-Ensar 29, Tefsiru Sure-i Nisa: 4/93; Ebu Dâvud, Mclahim 6, 4273); Nesâî, Kasame 47.

[1349] Furkan: 25/68-69.

[1350] Furkan: 25/70.

[1351] Buhârî, Tefsiru Sure-i Furkan 68, 69.

[1352] Nisa: 4/94 Buhâri, Tefsiru Sure-i Nisa: 94; Ebu Dâvud, Huruf 1, 3974.

[1353] Bakara: 2/189.

[1354] Buhârî, Ebvabu'I-Umre 18.

[1355] Hadid: 57/16.

[1356] Nesâî, Sünenü'l-Kübrâ, 6/481, 11568.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın