Giriş

GİRİŞ

"El-Vefa Bı-Ahvalil-Mustafa" Kitabıyla İlgili Bir Değerlendirme.

"El-Vefa Bı-Ahvalil-Mustafa" Kitabıyla İlgili Bir Değerlendirme.
Bize islam nimetini lütfeden Allah'a hamdolsun, peygamberimiz ve şefaatçimiz Muhammed'le âline, ashabına saîât ve selam olsun.

El-Vefö bi-Ahvâli'1-Mustafa kitabını, mütevazi bir gayret sar-fettiğimiz yeni baskısıyla sunuyoruz. Onun hakkındaki sözü bu değerlendirmenin sonuna bırakıyoruz.

Bu, gerçekten* Hz. Peygamber'in güzel sîretini (hayatını) ihtiva eden etraflı bir kitaptır. İmam İbnül-Cevzi, bu kitabı mükemmel bir şekilde yazmış ve onda herşeyi toplamıştır. Nitekim O kitabının mukaddimesinde şöyle demiştir: "imamlarımızdan bazılarının O'nun (s.a.v.) gerçek faziletini bilmediklerini gördüm. Onun mertebesini göstereceğim, halini başından sonuna kadar açıklayacağım ve bu kitapta peygamberliğinin doğru ve bütün peygamberlerden üstün olduğuna dair delilleri getirebileceği şekilde yazmak istedim. Sonunda, gömüldüğü yeri ve toprağım, ona salâtın faziletini, ümmetinin amellerinin ona arzedilmesi, onun nasıl diriltileceği ve onun şefaat etme durumunu zikredip kıyamet günü yaratıcıya yakınlığını ve derecesini bildirdim."

Ibnü'l-Cevzi tâ Adem (a.s.) zamanından kıyamet günü diriltilme-sine kadar peygamberimiz hakkında gelen haberleri rivayet etmiştir. Hadisleri senedinden ayırmıştır. Nitekim bu konuda şöyle demiştir: "O-kuyucuya bıkkınlık vermesi endişesiyle hadislerin senetlerini vermeyeceğim."

Fakat Îbnü'l-Cevzi sakınabileceği bir hataya düşmüştür. Çünkü o başından itibaren yalan hadisleri rivayet etmemek için kendi kendine söz vermişti. Bu konuda şöyle diyordu: "Çok rivayet etmeyi gaye edinenlerin yaptığı gibi sahihe yalan karıştırmayacağım. Mesela; Hame İbn el-Heyyim'le Zureyb İbn Bersemli'nin hadisi gibi -ki bu hadis onun Mucalese'sinde geçmemiştir- Allah'ın hidayetini dilediği kimse için sahih rivayet yeterlidir."

Verdiği bu sözden sonra onun bizzat kendisinin yazdığı "el-Mevzuat" ve "el-Ileli'1-Mütenahiye fî'1-Ehadisi'l-Vahiye" kitaplarında zikrettiği birçok haberi rivayet ettiğini görüyoruz. Hatayı arttıran, onun, getirdiği hadislerin bazılarının zayıflığı hakkında konuşup adları geçen kitaplarında rivayet etmiş olmasına rağmen bazıları hakkında da ko-nuşmamasıdır. Bu, hadisin sıhhatli (sahih) olduğuna zimni bir muvafakat olmuştur. Bu, çok büyük bir hatadır.

Fakat Îbnül-Cevzi'nin, kitabının mukaddimesinde kendi kendisine verdiği söze itibar etmezsek onun kitabı çok güzel yazdığını ve bölümlere ayırma işini çok güzel yaptığını görüyoruz. Yine onun, İbn Kuteybe'nin bize ulaşmayan kitaplarından nakilde bulunan tek kişi olduğunu görüyoruz. Aynca kitap Hz. Peygamber'in sîreti hakkında yazılabilecek konuların tamamını içine almıştır. Kitap, tam, mükemmel ve orjinal olarak çıkmıştır.

Bu arada, "el-Vefa"nın, bölümler ilave edilerek ve bazı değişikler yapılarak Îbnu'l-Cevzi'nin "el-Muntazam fî Tarihi'1-Mulûk ve'1-Umem" adlı kitabının Hz. peygamber'in sîretiyle ilgili bir özeti kabul edildiğine işaret etmemiz yerinde olur.[1]

[1] Abdurrahman İbnü’l-Cevzi, Ashâbın Dilinden Peygamberimizin Hayatı, Uysal Kitabevi: 5-6.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın