Teyemmüm

Nuru´l-İzah / Teyemmüm

Teyemmümün Sıhhatinin Şartları

Teyemmümün sahih olması, sekiz şartın yerine getirilmesine bağlıdır ki bunların:

Birincisi; niyet etmektir.[2] Niyet, aslında kalbi (yapılacak) işe bağlamak olup, teyemmüm edilecek şeye el vururken yapılır.

Niyetin doğru olabilmesi için üç şart vardır ki bunlar:

(1) Müslüman olmak;

(2) (söylediği şeyin ne ifade ettiğini) ayırd edecek halde bulunmak;

(3) neye niyet ettiğinin farkında olmak.

Namaz için teyemmüme, aşağıdaki üç şeyden biriyle niyet edilmesi halinde doğru olur: Ya temizliğe niyet edilmeli, yahut namaz kalmak için, yahut da temizlenmeden yapılması doğru olmayan bir ibâdeti yapmak için niyet etmelidir. Çünkü sadece teyemmüme niyet edildiğinde, yahut da cünüp olmayan kimsenin Kur´an okumak kasdıyla yaptığı teyemmümle namaz kılınmaz.

İkincisi; şehirde de olsa suyun bir mil[3] uzaklıkta bulunması gibi teyemmümü meşru kılacak bir mazeretin bulunması; hastalık, zarar vereceğinden ve hastalığa sebeb olacağından korkulan soğuk, düşman korkusu, susuzluk, hamur yoğurmak için ihtiyaç duyulması, [çorba pişirmek için değil], su çıkaracak âletin[4] bulunmaması; başladığını devam ettirmek için dahi olsa,[5]cenaze ve bayram namazlarım kaçırmamak için teyemmüm edilmesi. [Cuma ve vakit [6]namazlarını kaçırma endişesi mazeret sayılmaz.]

Üçüncüsü; teyemmümün odun, gümüş ve altınla değil de toprak, taş ve kum gibi yeryüzü cinsinden temiz şeylerle yapılması.

Dördüncüsü; meshedilecek yerlerin her tarafinı meshetmek.

Beşincisi; meshi, elin tamamı yahut çoğuyla yapmak; Öyle ki meshi iki parmakla tekrarlayarak (herhangi bir uzuvda) meshedilmedik yer bırakmasa dahi böyle bir uygulama doğru olmaz. Ama başa meshetmek bu hükmün dışındadır.

Altıncısı; elin iç kısmıyla, aynı yere de olsa iki kere vurmak, vücuduna toprak temas eden kimsenin teyemmüm niyetiyle azalarını meshetmesi iki kere vurmak yerine geçer.

Yedincisi; hayızlı ve lohusa olmamak ve abdest bozucu hallerin bulunmaması.

Sekizincisi; mum ve yağ gibi meshe engel olucu şeyleri gidermektir.

Teyemmümün Sebebi ve Farz Oluşunun Şartları

Teyemmümün sebebi ve farz oluşunun şartları tıpkı abdestin sebebi ve farz oluşunun şartları gibidir.1

Teyemmümün Rükünleri

Teyemmümün rükünleri iki olup, bu da elleri ve yüzü mes-hetmekten ibarettir.

Teyemmümün Sünnetleri

Teyemmümün sünnetleri yedidir:

1) Başlangıçta besmele çekmek,

2) sırayı takib etmek,

1 Sebebi, namaz gibi ancak temiz iken icra edilebilecek bir şeyi yapmak istemektir. Farz oluşunun şartları da aynen abdestin farz oluşunun şartları gibidir, (bknzs. 27)

3) meshi peşpeşe yapmak,

4) toprağa koyduktan sonra elleri ileri sürüp

5) geri çekmek,

6) elleri (birbirine vurarak) silkmek,

7) parmak aralarını açmak.

Teyemmümün Tehiri

Vakit çıkmadan evvel su (bulmayı) ümit eden kimsenin teyemmümü tehir etmesi mendubdur. Namazın kazaya kalacağından korksa bile (kendisine) su vaad edilen kimsenin teyemmümü tehir etmesi gerekir. Namazın kazaya kalacağından korkmuyorsa, kendisine elbise veya su vaad edilen kimse teyemmümü tehir etmelidir.

Su Arama

Yakınlarda bulunacağı ümid ediliyorsa ve korkulacak bir durum da yoksa, suyu dört yüz adımlık bir mesafeye kadar aramaldır; aksi halde aramaya gerek yoktur.

Eğer cimri değillerse suyu yanındakilerden istemelidir. Suyu ücretsiz vermedikleri takdirde, (abdest alacak) kimsenin yanında ihtiyacından fazla (para)sı varsa bu suyu satm almalıdır.

Teyemmümle Namaz

Bir teyemmümle, farz olsun nafile olsun, her türlü namaz hnır.

Vakit girmeden evvel teyemmüm etmenin bir sakıncası yoktur.

Vücudun çoğunun veya yarısının yaralı olması halinde teyemmüm edilir. Çoğunun sağlıklı olması durumunda ise (sağlıklı kısım) yıkanır, yaralı (kısma) meshedilir.[7] Teyemmüm edip ayrıca su ile de yıkamamalıdır.

Teyemmümü Bozan Şeyler

Abdesti bozan şeyler teyemmümü de bozar. Yeterli miktardaki suyu kullanabilecek hale gelmek de aynı şekilde teyemmümü bozar.

Elleri ve Ayakları Kesik Olan Yaralının Durumu

Elleri ve ayakları kesik olan kimsenin yüzünde eğer yara varsa, temizlenmeden (o vaziyette) namazını kılar. Kıldığı bu namazın sonradan iadesi lâzım elmez.

Geçmiş Konularla İlgili Sorular

| Teyemmümün lügat ve ıstılah manası nedir?

Ab d esi veya gusül yerine toprakla teyemmüm edilebileceği hakkında delil nedir?

Teyemmüm, İslâm´dan önce herhangi bir dinde emredilmiş midir? Niçin? Teyemmümün sıhhatinin şartları nelerdir? Niyet ne demektir, zamanı nedir?

Niyet, abdestin sıhhati için şart değilken, niçin teyemmümün sıhhati için şart olmuştur.

(Teyemmüme) niyetin sıhhatinin şartı genel manada nedir? Özellikle namaz kılmak için teyemmüme niyetin sıhhatinin şartlan nelerdir?

´ (Teyemmüm hususunda) özür kabul edilen şey nedir? Teyemmüm almayı mazur gösterecek üç şey söyleyiniz.

Teyemmümün sebebi nedir? Vâcib oluşunun şartları nelerdir? Teyemmümün rükünleri ve sünnetleri nelerdir?

Teyemmümün sünnetlerinden olan, parmak aralarını açmak ne demektir? Teyemmüm, sırf vaktin girmesiyle mi farz veya sünnet olur?

Teyemmümün tehiri ne zaman mendub, ne zaman vacibdir?

Namaz kılmak isteyen kimsenin suyu araması vacip midir? Suyu aramanın sınırlan nedir ve kimlerden su istenir?

Namaz kılmak isteyen kimse, birinin yanında su bulur, fakat bunu parasız alamaz ise suya para ödemesi gerekir mi? (Gerekirse) parasının ne kadarını vermelidir?

Tek bir teyemmümle kılınabilecek namazlar nelerdir? Namaz vakti girmeden evvel teyemmüm alınabilir mi?

Teyemmümü bozan şeyler nelerdir?

% Elleri ve ayakları kesik olan bir yaralı ne yapmasi gerekir?

Mestler[8] Üzerine Meshetmek

Abdest almayı gerektirecek durumlarda erkek ve kadınlar, deriden başka kalın şeylerden olsalar dahi, mest üzerine meshede-bilirler. Bu kalın mestlerin tabanlarının deriden olmasıyla olmaması arasında herhangi bir fark yoktur.

Meshin Şartlan

Mestler üzerine meshin uygunluğu, yedi şartın gerçekleşmesine bağlıdır;

1-Abdesti tamamlamadan (diğer uzuvların tamamını yıka|| madan) önce bile olsa, abdesti bozacak bir hal meydana gelmeden!, abdestin tamamlanması şartıyla, mestlerin ayaklar yıkandıktan sonra giyilmesi.

2) Mestin, topuk (kemik)leri de dahil, ayağı örtmesi.

3) Mestlerle yürümenin mümkün olması. Dolayısıyla cam| ağaç veya demirden (yapılmış) mestler üzerine meshetmek do|

olmaz.

4) Mest(in herhangi bir yerin)de en küçük ayak parmağını üçü büyüklüğünde bir yırtığın bulunmaması.

5) Bağlamaksızın mestlerin ayağı tutması. |

6) Suyun vücuda sirayetine engel olması.

7) Ayağın Ön kısmından, en az, elin en küçük üç parmağı kadar bir bölümün mevcut olması. Ayağının ön kısmı bulunmayan bir kimse, her ne kadar arka kısmı mevcut da olsa, mest üzerine meshedemez.

Meshin Müddeti ve Başlangıcı

Mukîm olanlar bir gün bir gece, misafir olanlar ise üç gün üç gece (mest üzerine) meshederler.

Meshin müddeti, mestlerin giyildiği (ilk) abdestin bozulduğu andan itibaren başlar.

Mesbi Giyenin Durumunda Değişiklik Meydana Gelmesi

Mukîm bir kimse, meshetmeye başlar da henüz mesh müddeti bitmeden yolculuğa çıkarsa, yolcular için izin verilen müddeti tamamlar. Ancak yolcu olan bir kimse, bir gün bir gece meshettikten sonra mukîm olursa, bu müddetin sonunda mestini çıkarır, ama bu müddetten daha az meshetmiş ise, müddeti bir gün bir geceye tamamlar.

Meshin Farzı ve Sünneti

Meshin farzı, el parmaklarından en küçük üçünün, ayakların üst ve ön kısmına sürülmesi dir.

Sünnetleri ise, parmakları, araları açık bir halde, ayak parmaklarının ucundan itibaren (mestin) koncuna[9] kadar çekmektir.

Meshi Bozan Şeyler

(Şu) dört şey meshi bozar:

1) Abdesti bozan her şey (meshi de bozar).

2) Ayağın çoğu kısmının, mestin koncuna kadar mestten çıkması.

3) Suyun, mest içerisinde bulunan ayaklardan birinin çoğu kısmını ıslatmış olması, ki doğrusu da budur.

4) Mesh müddetinin sona ermesi. Ayağın soğuktan telef olmasından korkulmadığı hallerde (bu hüküm uygulanır).

Son üç husustan sonra sadece ayak yıkanır.[10]

Üzerine Meshetmek Uygun Olmayan Şeyler

Sarık,[11] (takke ve fes gibi) başa giyilen (şeyler üzerin)e (hanunlann kullandığı) baş örtülerine ve eldivenler üzerine meshedilmez.

Sargı [12]ve Benzeri Şeylere Dair

Kan aldıran, yaralanan yahut (herhangi) bir u...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın