Abdest

Nuru´l-İzah / Abdest

ABDEST.
Abdestin Farzları
Abdestin Alınış Sebebi
Abdestin Farz Olmasının Şartları
Abdestin Sıhhatinin Şartları
Abdestle İlgili Hükümler
Abdcstin Sünnetleri
Abdestin Âdabı
Abdestin Çeşitleri
Abdesti Bozan Şeyler
Abdesti Bozmayan Şeyler
Geçmiş Konularla İlgili Sorular

ABDEST

Abdestin Farzları

[1]Abdestin rükünleri (farzları) dörttür:

Birincisi; yüzün, alnın en üst tarafından başlamak üzere çene altına kadar olan kısmıyla, iki kulak yumuşakları arasında kalan kısmını yıkamak.

İkincisi; dirsekler de dahil olmak üzere, elleri yıkamak. Üçüncüsü; ayağı, topuklarla beraber yıkamak. Dördüncüsü; başın dörtte birini meshetmek.

Abdestin Alınış Sebebi

Ancak abdestli olarak yapılması uygun olan birtakım şeyler[2] f-apılmak istendiğinde abdest alınır; budur abdestin sebebi ve dünya ile ilgili değerlendirmesi. Ahiretle ilgili yönü ise sevaba kavuşmaktır.[3]

Abdestin Farz Olmasının Şartları

Abdestin farz olması için akıllı olmak, bulûğ çağına gelmek, müslüman olmak, abdeste yetecek kadar suyu kullanabilecek durumda bulunmak, abdestsiz olmak, hayızlı ve lohusa olmamak ve bir de vaktin dar olmaması gerekir. |

Abdestin Sıhhatinin Şartları
|

Abdestin doğru olabilmesi için temiz suyun, cildin her yerine temas etmesi, hayızlı ve lohusa olunmaması, abdesti bozan şeylerden uzak bulunulması ve bir de mum ve yağ gibi suyun vücuda sirayetini Önleyici şeylerin giderilmesi şarttır.

Abdestle İlgili Hükümler

Sık sakalın[4] (sadece) dışım yıkamak farz olup konuyla ilgili ılarak verilen en doğru fetva da budur. Sakalın seyrek olması hainde ise, suyun cilde kadar sirayet ettirilmesi şarttır.

Yüzün çevresinden aşağıya doğru sarkan saçlar ile dudağın kapatıldığında içeride kalan kısmının yıkanması farz değildir. Birbirine yapışmış parmak aralarının, uzayarak parmağı kapatmış olan tırnakların altının ve tırnak altlarındaki su geçirmeyen hamur gibi şeylerin (giderilerek) yıkanması farzdır. Tırnak içinde (vb. yerlerde)ki kirler, pire ve benzeri şeylerin pislikleri suyun sirayetine mâni değildir. Dar olan yüzüğü (ileri geri) oynatmak gerekir. Ayak yarıklarını yıkamak zarar veriyorsa, suyu yarığa konulan ilacın üzerinden geçirmek yeterlidir. Saç veya sakalı tıraş ettikten sonra o mahalli yeniden yıkamak ya da meshetmek gerekmez. Tırnak kesilince ve bıyık kısaltılınca da tekrar yıkamak icab etmez.

Abdestin Sünnetleri

Abdestin on sekiz sünneti vardır ki bunlar:

(1) Elleri bileklere[5] kadar yıkamak,

(2) (elleri yıkamaya/ab-deste) başlarken besmele çekmek,

(3) misvak kullanmak,[6] (misvak yoksa, yerine parmağı kullanmak),

(4) bir avuç suyla da olsa ağızı üç kere mazmaza[7] etmek;

(5) buruna üç kere su çekmek (istin-şak);[8]

(6) oruçlu olmayanların ağıza ve buruna suyu fazla fazla çekmeleri,

(7) bir avuç suyu, sık sakalın arasına alttan yukarı doğru temas ettirmek[9]

(8) parmak aralarını (diğer parmaklarla) ovuşturmak;[10]

(9) (azaları) üçer kere yıkamak;

(10) başa bir kerede kaplama meshetmek,

(11) başa kullanılan su ile de olsa, kulakları mesbetmek,

(12) (su döktükten sonra azaları) ovmak,[11]

(13) azaları (ara vermeden) peşpeşe yıkamak,[12]

(14) niyet etmek,[13]

(15) Allah

Teâlâ´nın Kitâb-ı Kerîm´inde belirtilen sıra ve tertibe uymak;

(16) (azaları yıkamaya) sağdan[14] ve

(17) parmak uçlarından başlamak,

(18) başın ön kısmından başlayarak meshetmek, boynu meshetmek, boğazı değil... Bu son dördünün müstehap olduğu söylenilmektedir.

Abdestin Âdabı

Abdestin âdabı,[15]

(1) yüksekçe bir yere oturmak,

(2) kıbleye dönmek,

(3) başkasından yardım beklememek,

(4) konuşmamak,

(5) niyeti hem kalp, hem de dil ile yapmak,

(6) (Resul Aleyhis-salâtü vesselam ve onun ashabından intikal eden) dualar okumak,

(7) her uzvu yıkarken besmele çekmek;

(8) (kulağı meshederken) küçük parmakları kulak deliklerine sokmak,

(9) bol olan yüzüğü oynatmak,

(10) ağıza ve buruna sağ el ile su vermek,

(11) sol elle sümkürmek,

(12) özürlü olmayanların [16]namaz vaktinden önce ab-dest almaları,

(13) abdestten sonra şahadet kelimelerini söylemeleri,

(14) abdestten arta kalan sudan ayağa kalkarak içmek ve:

abdestte niyetin farz olduğu görüşündedirler.

"Allahümmec´alnî mine´t-tevvâbîne vec´alnî mine´l-müteta-hhirîn= Allah´ım! Beni, (günahına) tevbe edenlerden ve temizlenenlerden eyle" diye dua olmak üzere on dörttür.

I

Abdestin Mekruhları[17]

Abdest alan kimseye altı şey mekruhtur (ki bunlar):

(1) Suyu israf etmek,

(2) suyu son derece cimri (mesheder gibi) kullanmak,

(3) suyu yüze çarpmak,

(4) konuşmak,

(5) bir özrü yok iken başkasından yardım istemek,

(6) her defasında yeni su alarak meshi üç kez tekrarlamak.

Abdestin Çeşitleri

Abdest üç türlüdür:[18]

Birincisi: Abdestsiz bir kimsenin, nafile de olsa, namaz [19]için, cenaze namazı için, tilâvet secdesi için ve bir tek âyet de olsa Kur´ân´ı tutmak için[20] abdest alması farzdır.

İkincisi: Vacip olup Kabe´yi[21] tavaf için alınan abdesttir.

Üçüncüsü ise mendubdur ki bu da,

1) uykuya yatarken,

(2) uykudan uyanınca,

(3) devamlı abdestli bulunmak için (alman ab-destler ile)

(4) abdestliyken abdest almak,[22]

(5) gıybetten [23]sonra,

(6) yalan söyledikten,

(7) insanlar arasım açmak için laf götürüp getirdikten ve

(8) yapılan her türlü hatadan sonra,

(9) (çirkin bir) şiir yazdıktan,

(10) namaz dışında kahkahayla güldükten,

(11) ölü yıkadıktan ve

(12) cenaze taşıdıktan sonra,

(13) her namaz vaktinde,

(14) cünüplükten yıkanmadan önce,

(15) cünüp olan kimsenin herhangi bir şey yemesi içmesi, uyuması ve cima etmesi için, !

(16) Öfkelenince,[24]

(17) Kur´ân ve hadis okumak ve hadis rivayeti için,

(18) (şer´î) ilim okumak

(19) ezan, kamet ve

(20) hutbe okumak için,

(21) Peygamber Efendimiz (Aleyhissalâtü vesselâm)´i ziyaret,

(22) Arafat´ta durmak

(23), Safa ve Merve arasında say için,

(24) deve eti yemek için ve -meselâ kadına dokunulması meselesi gibi-

(25) ulemâ arasındaki ihtilaflı mevzulardan sakınmak için abdest almaktır.

Abdesti Bozan Şeyler

Şu on iki şey abdesti bozar:[25]

(1) Ön ve arkadan çıkan şeyler,

(2) kan gelmeksizin doğum yapılması;[26]

(3) ön ve arkadan çıkan şeylere ilâveten kan [27]ve irin,

(4) ağız doluşunca

(5 )yemek, su, kan pıhtısı veya safra kusmuğu gibi

N. tzah, Forma; [28]

pis (kabul edilen) mayiler kusmak, [öyle ki kusmuk ağızda güçlükr le tutulacak halde olmalıdır. Öte yandan aynı sebebe dayalı müte} ferrik kusmukların toplamı da bu çerçevede değerlendirilir],

(5) tükrükten fazla veya tükrüğe eşit kan gelmesi;

(6) uyku sebebiyle makatın yerdeki istikrarını kaybetmesi,

(7) yere düşmese dahî uyuklayan kimsenin makatının uyanmadan önce yerden yükselmesi,

(8) bayılma,

(9) delirme ve

(10) sarhoşluk halleri;

(11) nar mazdan çıkmak maksadıyla da olsa, ergin bir kimsenin uyanıkken rükûlu ve secdeli bir namazda kahkahayla gülmesi;

(12) erkek teL nasül uzvunun sertleşmiş bir haldeyken engelsiz (ve çıplak) olarak kadının tenasül uzvuna temas etmesi.

Abdesti Bozmayan Şeyler

Şu on şey abdesti bozmaz:

(1) Çıktığı yerden dışarı akmayan kan;

(2) (vücuttan) kan ak-maksızm, (cilt sathında beliren ve kendisine) "rüşte" de denilen ırk-ı Medenî gibi (çıban ve) et parçasının düşüp ayrılması;

(3) yaradan, kulak ve burundan kurtçuk çıkması;

(4) erkek tenasül uzvuna dokunmak[29] ya da kadına dokunmak;

(5) ağzı doldurmayacak şekilde kusmak,

(6) çok da olsa balgam çıkarmak;

(7) uyuklayan kimsenin, makatı bulunduğu yerden ayrılmadan, sağa sola meyletmesi;[30]

(8) bir mekânda istikrarlı bir halde, bir şeye dayanarak dahi olsa, (hatta dayanılan şey çekildiğinde düşecek tarzda bile olsa) uyumak,[31]

(9,10) namaz kılan kimsenin, isterse rükû ya da secde halinde bulunsun, sünnete uygun tarzda uyuması.

Başarıya ulaştıran Allah´tır,

Geçmiş Konularla İlgili Sorular

Lügat ve fıkıh ulemasının ıstılahı açısından abdest nedir? Abdestin meşrûiyye-tinin hikmetiyle ilgili neler biliyorsunuz?

Abdestin rükünleri nelerdir ve bunların birer farz olduğuna dair delil nedir?
...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın