|
Konu Başlığı: Hayat dahi, mevcudatın keşşafıdır. Gönderen: Sefil üzerinde 08 Ağustos 2010, 15:40:11 Hayat dahi, mevcudatın keşşafıdır. Keyfiyatın tahakkukuna sebebdir.” (Sözler) Cümlesini açıklarmısınız?
Kemiyet, adet mânâsına geliyor. Keyfiyet ise kalite, yani “bu adetleri birbirinden farklı kılan üstün yönler, görevler, özellikler” demek oluyor. “Güneş’in ışığı Ay’dan daha parlaktır.”, “Hava topraktan daha latiftir.”, “Yer küremiz atmosferle kaplanmıştır.”, “Diğer gezegenlerde su yoktur.” gibi hükümler, ancak hayat sayesinde bir mânâ ifade ederler. Hayatsız bir kâinatta katıyla sıvı, parlakla solgun, ışıkla karanlık, hava ile su, Güneş'le Ay birbirinden pek farklı sayılmazlar. Bunların hepsi, “mamûl maddesi olmayan bir fabrikanın farklı aksamı” gibi kalırlar. Ama hayatın yaratılmasıyla atmosfer de mânâ kazanmıştır, gece ve gündüz de. Güneş de hikmetli bir varlık olmuştur, Ay da, yer küresi de. Bu söylediklerimiz, dünyada sadece bitkilerin yaratılmış olduğu devre için bile geçerlidir. Ama hayvanlar ve insanlar âlemi yaratılmazdan önce, yine birçok keyfiyet, kemiyet olmadan öteye geçemiyordu. Meselâ, bir taş parçasıyla bir elmanın farkı ancak canlıların yaratılmasıyla ortaya çıktı. Sadece hayvanların yaratılıp insanların henüz yeryüzüne misafir edilmedikleri dönemde de yeryüzünde İlâhî sanatları temaşa ve tefekkür edecek bir canlı türü mevcut değildi. Akıl sahibi bir varlık olan insanın yaratılmasıyla bu âlemdeki pek çok eşyanın vazifeleri, faydaları, birbirleriyle ilgileri ortaya çıktı ve eşya ayrı bir keyfiyete büründü. Bu keyfiyet; kâinatın insana hizmet etmesi ve cennet yahut cehenneme aday olan bu yeni tür için bir imtihan meydanı olmasıydı. |