Bediüzzaman ve gönül inkılabı

Bediüzzaman ve Gönül İnkılabı

Öteden beri anarşi, terör ve ahlâksızlığın yaygınlaşıp düzenin alt üst olması, barış ve güvenin sarsılması, huzurun kaçması toplumların en büyük dert ve problemleri olagelmiş ve çözümü en âcil meseleler arasında yerini almıştır.

Uyumlu ve huzurlu bir topluma, insanı insan yapan, yücelten bu insanî ve ahlâkî değerlere her zaman herkesin ihtiyacı vardır. Yoksa hayatın tadı kaçar.

İşte İslâm'ın gönderiliş maksadı da barış ve mutluluk içinde yaşanılabilen bir atmosferi sağlamaktı. Getirdiği emir ve yasaklar bunun içindir. "Ben güzel ahlâkı tamamlamak için gönderildim" buyuran Allah Resûlü (a.s.m.) en iyi insanın ahlâken en güzel, (Buharî, 7:82; Müsned, 2:193.) iman bakımından en güzel olan kimsenin de yine ahlâken en güzel olanlar olduğuna dikkat çekiyor. (Ebû Davud, Sünnet: 14; Tirmizî, İman: 4.) Rabbine, "Ya Rabbî! Suretimi güzelleştirdiğin gibi ahlâkımı da güzelleştir" (Müsned, 6:68.) diye dua ediyordu.
Dünyanın en bozuk insanlarını, gününün ve bütün zamanların en medenî insanları hâline getiren Allah Resûlü (a.s.m.) gönül, ruh ve akıllarda yaptığı inkılâpla, bunun pekâlâ mümkün olduğunu da göstermiştir.

Asr-ı Saadeti günümüze getiren çağın seçkin âlim ve düşünürü Bediüzzaman da yegâne ölçü ve model olarak Kur'ân'ı ve Resûlullah'ı alıyor, elindeki reçeteyle şirazeden çıkmış; sevgi, saygı, şefkat, merhamet, insanlık nedir bilmeyen kimseleri tahta kurusunu öldürmeyip, "Bunu öldürmek günah olur mu?" dedirttirecek hâle getiriyordu. O, önce toplumun hastalığını teşhis etmiş, milletin kalben hasta ve bunun da dinî duygularda zayıflık olduğuna, bunu takviye ile sıhhat bulabileceğine parmak basmıştı.. (Tarihçe-i Hayat, s. 51; Hutbe-i Şamiye, s. 90.)

İslâm'ın yüzde doksan dokuzu ahlâk, ibadet, âhiret ve fazilet, yüzde biri de siyasetti. (Divan-ı Harb-i Örfî, s. 28.)
Din hayatın hayatı, hem nuru, hem esasıydı. Dinin temelini oluşturan iman ise bütün güzellik, iyilik ve güzel hasletlerin kaynağıydı. İman kuvvetleştikçe, taklitten tahkike çıktıkça kişi insanlıkta yükselir, insan-ı kâmil hâline gelirdi.

Bediüzzaman, çoğu peygamberin Doğu'da gönderilmesini Kader-i İlâhî'nin bir işareti olarak değerlendiriyor, Doğu'yu uyandıracak, kalkındıracak hakikatin de din duygusu olduğuna parmak basıyor, (Hutbe-i Şâmiye, s. 70.) hükümetin, vatan ve milletin selâmeti için bu fıtrî kanunu nazara alarak dine taraftar olması gerektiğine dikkat çekiyordu. (Emirdağ Lahikası, 2:439.)

İlk insanla birlikte var olagelen dine, inanca; cismin havaya, suya, ekmeğe muhtaç olduğu kadar ruh ve kalb de muhtaçtı. "Mide bir gıda istediği gibi; kalb, ruh, göz, kulak ve ağız gibi insanın latife ve duyguları da Rezzak-ı Hakiki'den rızıklarını isterler"di. (Şuâlar, s. 158.)

Kişi ve toplum hayatını düzene sokma, duyguları kontrol altına alma, müsbete kanalize etme; insan hak ve hürriyetlerini, şeref ve haysiyetini muhafaza etme, insanları kalben ve ruhen olgunlaştırma yönünden din ve onun önemli bir ana dalı olan ahlâk kadar insanlar üzerinde etkili olabilen ikinci bir güç yoktur.

İnsanı vicdanen, ruhen, ahlâken inkişaf ettiren en büyük faktör dindir. İnsan ruhunu ideal ufka din ulaştırır. Onu yükselttikçe yükseltir. Vicdanı tekâmül, akıl ve fikri inkişaf ve terakki ettirir. (İşârâtü'l-İ'caz, s. 213, 214.) Bediüzzaman'a göre bu özellikleri taşıyan din olmasaydı, insan hayvan olarak kalacak, vicdanî değerler ve güzel ahlâktan söz edilmeyecekti. (A.g.e.)

Din gönderilmiştir ki, insanlar hayvanlar derecesine düşmesinler, onur ve şerefleriyle, insaniyete lâyık bir tarzda yaşayabilsinler. O, zeminin yüzünü temiz ve insanın yüzünü ak etmek için gönderilmişti. (Münazarat, s. 37.)

Din gönderilmiştir ki, inançsız, hayvan ruhlu insanlarla melek ruhlu insanlar birbirlerinden fark edilebilsinler. Din bir imtihan, bir tecrübeydi. Tâ ki yüce ruhlarla alçak ruhlar müsabaka meydanında birbirinden ayrılsınlar. (Sözler, s. 241, 307.)

Hak din olan İslâmiyet en büyük insanlıktır, bütün insanî hasletleri içinde bulundurur. (Tarihçe-i Hayat, s. 65.)
Dinin vazgeçilmez bu özellikleri sebebiyledir ki, Bediüzzaman, uyanan beşerin dinsiz kalamayacağını, özellikle uyanmış, insaniyeti tatmış, müstakbele ve ebede namzed olmuş adamın, dinsiz yaşayamayacağını söyler. (A.g.e., s. 74; Münazarat, s. 86.)

Nitekim 1927'de toplanan Genel Hukuk Kongresi'nde bu ihtiyaç Batılı düşünürlerce de dile getirilmiş, "İslâmiyet'in kanunları en yüksek tarzda insanların ıslâhına kâfidir" hükmüne varılmış, kongrenin başkanı Prof. Shebol, "Hz. Muhammed'in insanlığa intisabıyla bütün beşeriyet muhakkak iftihar eder. Çünkü o zât ümmî olmasıyla beraber on üç asır önce öyle bir din getirmiştir ki biz Avrupalılar iki bin sene sonra onun kıymet ve hakikatine yetişebilsek en mutlu insanlar olacağız" demişti.

Aynı toplantıda Bernard Shaw da, Peygamberimizi (a.s.m.) insanlığın kurtarıcısı olarak göstermekte, dünyanın içinde bulunduğu problemleri çözüp huzur ve mutluluğa erişebilmesi için ona benzer, onun ahlâkında, tarzında bir insanın dünyanın başına reis olması gerektiğini söylemekteydi. (Mektûbat, s. 210.)

Din bugün dünyanın başını ağrıtan her türlü kötülüğün, anarşizmin ve ahlâksızlığın ilâcıdır.

Mükemmel, güzel ahlâklı insanlardan devlet de, millet de fayda görür. Bu, toplum hayatı için öylesine önemlidir ki, "Bin mütedeyyin ve cehennem hapsini her vakit tahattur eden adamların idare ve inzibatı, on namazsız ve itikadsız, yalnız dünyevî hapsi düşünen ve haram helal bilmeyen ve kısmen serseriliğe alışan adamlardan daha kolay olduğu çok tecrübelerle görülmüş"tür. (Âsâ-yı Musa, s. 13.)

Evet, tahribe yönelik davranışlar âsâyiş, emniyet, kolay bir idare sağlamaz. Aksine itikadı sarsılmış, ahlâkı bozulmuş yüz fâsıkın idaresi ve onlar içinde âsâyiş temini, dinine bağlı binler insanın idaresinden daha zor olur. (Lem'alar, s. 126.)İnanan insanlardan millete, memlekete zarar gelmez. Çünkü onlar mânevî güvenlik görevlileridir. Hatta onlar zindanlara da atılsalar orada da birer güvenlik görevlisi, manevî birer zabıta olarak çalışırlar. Nitekim zaman zaman durak yerlerinden birisi hapishane olan imanları güçlü Nur Talebeleri o hapishaneleri birer cennete çevirmişlerdir. Bunu gören hapishane müdürleri, "Nur Talebeleri mânevî birer zabıtadır. İdare ve âsâyişi muhafaza ediyor, bize yardımcı oluyorlar. Risale-i Nurlar tahkiki îman dersleriyle her ferdin kafasına mânevî bir yasakçı bırakıyor" demekten kendilerini alamamışlardır.

Bunun en canlı örneklerinden birisi Denizli hapishanesinde yaşanmıştı. Risale-i Nur Külliyatı'ndan Meyve Risalesi hapishaneyi kısa zamanda nurlandırmış, iki yüzden fazla mahkûm onun derslerini dinleyerek dindarlaşmış, itaatkâr, merhametli hale gelmişlerdi. (Emirdağ Lahikası, 1:18.)
Şuurlu bir şekilde dine bağlılık bunca güzel sonuçları doğururken, dinden kopma, dindeki tahribat ise felâketleri getirir. Hadis-i şeriflerden öğrendiğimize göre ahir zamanda geleceği belirtilen İslâm Deccalı Süfyan, inanç ve ahlâkî değerlerde yaptığı tahribatlarla anarşizmi körükler. İslâm'ın bir kısım ebedî ahkâmını nefis ve şeytanın desiseleriyle kaldırmaya çalışarak toplumdaki maddî ve mânevî bağları bozar. Serkeş, sarhoş ve sersem nefisleri başıboş bırakarak hürmet ve merhamet gibi nurânî zincirleri çözer. (Emirdağ Lahikası, 2:271.)
Bediüzzaman ahlâkî yozlaşmaya, bozulmaya, anarşiye zemin hazırlayan davranışlara her dönemde dikkat çekmiştir. Bilhassa anarşinin isminden bile söz edilmediği 1940'lı yıllarda Adalet Bakanlığı'na yazdığı bir mektupta ondan bahsediyor. (Emirdağ Lahikası, 1:21.) Yine aynı yıllarda Halk Partisi'nin genel sekreteri Hilmi Uran'a yazdığı bir mektupla da, onları kuzeyden çıkıp Hıristiyanlığı mağlup edip anarşiyi yetiştiren dinsizlik cereyanına karşı uyarıyordu. (A.g.e., 1:90.) Hatta Bediüzzaman, tedbir alınmazsa mutlak dinsizlik altındaki bu anarşiye mağlup düşülüp Türk milletinin parça parça olmasına, kuzeyden çıkan dehşetli ejderhanın istilâ etmesine sebep olacağını söylüyordu. (A.g.e., 1:90.)

Bir Müslüman ancak diniyle ayakta durabilir, ne kadar fazileti varsa hepsi de o sayede yeşerirdi. Bediüzzaman, bir Müslüman'ın hem peygamberleri, hem Rabb'ini, hem bütün üstünlükleri Muhammed-i Arabî (a.s.m.) vasıtasıyla bildiğini, onun terbiyesini bırakan ve zincirinden çıkan kimsenin daha hiçbir peygamberi ve Allah'ı tanımayacağını, ruhunda mükemmellikleri muhafaza edecek hiçbir esas bulamayacağını söyler. Çünkü peygamberlerin en sonu ve en büyüğü Hz. Muhammed'in dini ve dâveti, bütün insanlığa baktığı için ve mu'cizatça ve dince herkesten üstün olduğu için bütün insanlığa bütün hakikatlerde üstadlık etmekteydi. Hakkaniyetini on dört asır boyunca parlak bir surette ispat eden ve insanlığın medar-ı iftiharı olan terbiye-i esasiyelerini ve usûl-ü dinini terk eden, elbette hiçbir cihette bir nur, bir kemâl bulamazdı. Sükût-u mutlaka mahkûmdu. (Sözler, s. 132.) Âlâ bir şey bozulduğunda adi bir şeyin bozulmasından daha bozuk olduğu gibi, Müslüman da dinini terk ettiğinde tereyağının bozulması gibi bozulurdu. (Lem'alar, s. 132.)

Bir Müslüman'ı anarşiye sevk etmek için din ile olan bağlarını koparmak yeterliydi. Onun içindir ki, Bediüzzaman, milletin din ile rabıtalarının kopması halinde o dinsizlerin sosyal hayatta öldürücü bir zehir gibi zarar vereceklerine, dinsizin vicdanı tamamıyla bozulduğundan sosyal hayatı zehirleyeceğine bilhassa dikkat çekmişti. (A.g.e., s. 125.)

Başka bir yerde bu kopuşu anlatırken de, Hz. Muhammed'in (a.s.m.) zincirinden çıkan, dinini bırakan bir Müslüman'ın, başka hiçbir dine giremeyeceğini, anarşist olup ruhu...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın