๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => Muvatta => Konuyu başlatan: ღAşkullahღ üzerinde 04 Kasım 2011, 17:48:31



Konu Başlığı: Borç Ve Havale
Gönderen: ღAşkullahღ üzerinde 04 Kasım 2011, 17:48:31
40. Borç Ve Havale[101]


84. Ebû Hüreyre (r.a.)'den şöyle rivayet edildi: Resûlullah (s.a.v.) «Zengin kimsenin borcunu sebepsiz yere geciktir­mesi zulümdür. Herhangi biriniz (alacağının ödenmesi için) zengin birisine havale edildiğinde bunu kabul etsin.» buyurdu.[102]
 
85. Musa b. Meysere'den şöyle rivayet edildi: Bir adam Said b. Müseyyeb'e sordu:
«— Ben borçla satış yapan bir kimseyim (ne dersin)?» Said b. Müseyyeb de:
«— Teslim alıp sahip olmadığın bir şeyi satma» dedi.
imam Malik der ki: Bir kimse başka birisinden belli bir za­man sonra teslim almak üzere bir mal satın alsa —ki bu zaman şartı ya o malın pazarlarda revaç bulması ümidiyle, yahut da bu zamana ihtiyaç olduğundan olabilir— sonra satıcının bu tayin et­tikleri zamana muhalefetinden dolayı müşteri o malı satıcıya iade etmek istese, bunu yapamaz. Bu alış verişe uyması gerekir. Ama satıcı, bu malı, tayin ettikleri zaman gelmeden önce getirse, müşte­ri onu almaya zorlanamaz.
imam Malik der ki: Bir kimse bizzat kendisi ölçerek bir miktar buğday satın alsa, sonra ondan satın alacak biri geldiğinde kendi­sinin ölçerek teslim aldığını bildirse, ikinci müşteri de onu tasdik ederek aynı ölçü ile almak istese, bu şekilde peşin yapılan satışta bir mahzur yoktur. Fakat vadeli olursa, ikinci müşteri de kendisi
için ölçüp almadıkça mekruhtur.
Bunun vadeli olduğunda mekruh oluşu, faize götüreceğinden ve bunun ölçüsüz, tartısız bir satış şekline dönüşeceği korkusun­dan dolayıdır. Bu bakımdan vadeli olduğunda mekruh oluşu hu­susunda bize göre ihtilaf yoktur.
îmam Malik der ki: Borçlunun ikrarı olmadıkça huzurda bu­lunan ve bulunmayan hiç bir kimsenin alacağı devralınamaz. Yi­ne mal bıraktığını bilse bile, ölünün alacağı da devralınamaz. Bunda bilinmezlik vardır. Çünkü (borçlunun bizzat ikrarı olma­dan) alacağını tam olarak tahsil edeceği bilinemez. Bunun mek­ruh oluşunun sebebi, esas borçlunun ikrarı olmadığı için, gaib ve­ya ölünün alacağının miktarı kesin olarak bilinemez. Ölen kimse­nin borcu çıkarsa, verdiği para boşa gider. (Çünkü ölünün bıraktı­ğı mallardan önce borçları ödenir, ona bir şey kalmayabilir.) Bun­da başka bir ayıp daha vardır ki, o da şudur: Kendisi için garanti­si olmayan bir şeyi devralmış olacağından tahsil edemezse, parası boşa gitmiş olur. Bu ise bir belirsizliktir, caiz olmaz.
îmam Malik der ki: Kişinin yanındaki bir şeyi satması ile aslı yanında olmayan bir şey vasıtasıyla borç vermesi arasında fark vardır.
Îyne [103]sahibi yanındaki para ile birine eşya alarak faiz elde etme maksadıyla şöyle der: îşte on dinar (ilerde karşılığında bana on beş dinar ödemen üzere) bununla sana ne satın almamı istiyor­sun? Bu adam elindeki on dinarı nakden vererek ilerde faiziyle birlikte on beş dinar almış gibi olur. Bu caiz değildir. Zira dolaylı yoldan faiz olur.

 

101] Havale: Lugatta bir yerden bir yere nakil mânâsına gelir. Istılahta ise bir borcu asıl borçlunun zimmetinden o borcu kabul eden başka birisinin zim­metine nakletmektir. Bunun sahih olması da borçlu alacaklı ve havaleyi kabul eden kimselerin rızalarına bağlıdır. Havale tamamlanınca havale­yi yapan borçtan beri olur. Yani borç ikinci şahsın zimmetine intikal eder, artık alacaklı da ondan ister.
[102] Buharı, Havâlât, 38/1; Müslim, Musâkat, 22/7, no: 33.
[103] îyne: Bir kimsenin malını veresiye satıp, sonra yine aynı mecliste faizden kurtarmak maksadıyla peşin para ile satın alması demektir. Buna «Bey'i iyne» denilir. Çünkü malı veresiye satın alan müşteri o malın bedelini aynen, yani peşin olarak alıyor. Eğer bu durumda müşteri satıcı­ya o malı kendisinden belli bir fiyatla satın almasını şart koşarsa bu ha­ram olur.


Konu Başlığı: Ynt: Borç Ve Havale
Gönderen: Ceren üzerinde 15 Temmuz 2017, 17:20:49
Esselamu aleykum. Rabbim bizleri onun izni ve emri dairesinde yasayan kullardan olalim insallah. Rabbim razi olsun bilgilerden...


Konu Başlığı: Ynt: Borç Ve Havale
Gönderen: Sevgi. üzerinde 15 Temmuz 2017, 22:10:34
Ve Aleyküm Selam Mevlam bizleri Rızasına uygun yaşıyanlardan eylesin inşaAllah