Zikirler Ve Dualar Bölümü

ZİKİRLER VE DUALAR BÖLÜMÜ[1]

كتاب الأذكار والدعوات

-201 ﴿ لاَ حَوْلَ وَلاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللّهِ كُنْزٌ مِنْ كُنُوزِ الْجَنَّةِ
“‘Lâ havle velâ kuvvete illâ billâh’ (=Güç ve kuvvet, ancak Allah’ındır) sözü, Cennet hazinelerinden bir hazinedir”[2]

Suyûtî (ö. 911/1505) “el-Ezhâr”ın ‘Kitâbu’l-Edeb’ (=Edeb Bölümü’n)de bu hadisi şu yollardan getirmiştir:

1. Ebu Musa el-Eş’arî

2. Ebu Zerr

3. Ebu Hureyre

4. Zeyd b. Sâbit

5. Muâz b. Cebel

6. Ebu Eyyûb el-Ensârî

7. Kays b. Sa’d b. Ubâde

8. Hâzim b. Harmele el-Gıfârî

9. Zeyd b. İshâk el-Ensârî

10. Muâviye b. Hayde

11. Fudâle b. Ubeyd

12. Ebu’d-Derdâ’

13. Enes

14. Hz. Ebu Bekr

Toplam, 14 kişi.

(Derim ki:) Bu hadis, şu yoldan da gelmiştir:

15. Ebu Ümâme[3]

Bu hadisi ise, İmam Ahmed (ö. 241/855) “Müsned” adlı eserinde rivayet etmiştir.

Kevrânî ise “Risâle” adlı kitabının ‘Kesb Meselesi’ ile ilgili bahiste Suyûtî’den naklen, bu hadisin, mütevatir olduğunu söylemiştir.

Ebu Sâlim el-Ayyâş’de “Rihle” adlı kitabında bu hadisleri nakletmiştir.

Bu konuda daha geniş bilgi için (Suyûtî’nin) “Dürrü’l-Mensûr” adlı tefsir kitabında ﴿ وَلَوْلاَ إِذْ دَخَلْتَ جَنَّتَكَ قُلْتَ مَا شَاءَ اللّهُ لاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللّهِ ﴾ “Bağına girdiğinde: ‘Mâşallah! Kuvvet, yalnız Allah’ındır’ deseydin ya!” (Kehf: 18/39) ayetinin açıklamasına bakabilirsiniz.

* * *

-202 ﴿ فِعْله صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ لِلدُّعَاءِ وَمُوَاظَبَته ع‍َلَيْهِ ﴾

“Peygamber (s.a.v)’in, (devamlı bir şekilde) dua yapması ve dua yapmayı sürdürmesi”[4] ile ilgili hadisler

(Zürkânî) “Şerhu’l-Mevâhib”de Kuşeyrî (ö. 465/1072)’den naklen der ki: “Dua, isteklerin çok olmasından ötürü kişinin istediği hususa (mutlak olarak) ihtiyaç duymasıdır.”

“Dua, Allah’a boyun eğme ve ihtiyaç duyma halinin açığa vurulmasından ibarettir.”

Daha sonra (Zürkânî) der ki: “Çünkü böyle yapma, Hz. Peygamber (s.a.v)’in mütevatir sünnetidir. Bu da, Hz. Peygamber (s.a.v)’den manevi mütevatir olarak gelmiştir.”

-203 ﴿ اَلتَّرْغِيب فِي الدُّعَاءِ وَالْحَثّ عَلَيْهِ ﴾

“Duaya rağbet ve teşvik etme”[5] ile ilgili hadisler

(Kastallânî) “Mevâhibu’l-Leduniyye”de duaya rağbet etme ile ilgili Hz. Peygamber (s.a.v)’den gelen haberlerin mütevatir olduğunu belirtmiştir.

* * *

-204 ﴿ رَفْع الْيَدَيْنِ فِي الدُّعَاءِ ﴾

“Duada elleri kaldırma”[6] ile ilgili hadisler

Suyûtî (ö. 911/1505) “İthâmu’d-Dirâye bi şerhi’n-Nihâye”de der ki: “Duada elleri kaldırma hususunda gelen hadiseri bir cüz’de topladım. Duada elleri kaldırma ile ilgili (hadisin pek çok) geliş yolları bana gelmiş olup (bunların sayısı) 100’e ulaşmıştır.”

Yine Suyûtî, “Şerhu’t-Takrîb”de de der ki: “Duada elleri kaldırma ile ilgili hadislerde, mana bakımından mütevatir hadislerdendir. Duada elleri kaldırma ile ilgili 100 kadar hadis, Resulullah (s.a.v)’den rivayet edilmiştir. Duada elleri kaldırma ile ilgili hadisleri bir cüz’de topladım. Fakat bu hadisler, çeşitli meseleler ile konularda (farklı bir şekilde) geçmektedir. Farklı yerlerde geçen bu hadisler, (lafzi olarak) tevatürü oluşturmamaktadır. Ama bu hadislerdeki ortak nokta: ‘Duada elleri kaldırma’ dır. Bu ortak noktanın hepsinin bir araya getirilmesi, tevatürü meydana getirmektedir.”

(İbn Hacer) “Fethu’l-Bârî”nin ‘İstiskâ’ (=Yağmur Namazı) Bölümü’nde dua ederken elleri kaldırma hadisi ile ilgili yerde aynen şöyle der:

“Musannif Buhârî, bu hadisi, ‘Da’vât (=Dualar) Bölümü’nde her dua sırasında elleri kaldırmaya delil getirmiştir.

Bu konuda bir çok hadis gelmiştir. Münzirî, bu hadisleri müstakil bir cüz’de toplamıştır. Nevevî’de “Şerhu’l-Mühezzeb”in ‘Sıfâtu’s-Salât’ (=Na-mazın Kılınışı) ile ilgili bahiste bu hadislerin bir çoğunu getirmiştir. Bunlar, 30 hadistir.”

Yine Nevevî (ö. 676/1277) “Şerhu Müslim”de der ki: “Resulullah (s.a.v)’in, ‘İstiskâ’ (=Yağmur Namazı) dışında daha bir çok yerde dua ederken ellerini kaldırdığı sabittir. Resulullah (s.a.v)’in bunu yaptığı, sayılamayacak kadar çoktur. Bu hadislerden 30 kadarını Buhârî ile Müslim’in “Sahîh”lerinden yada bunların birinden topladım. Bu hadisleri, “Şerhu’l-Mühezzeb”in ‘Sıfâtu’s-Salât’ (=Namazın Kılınışı) ile ilgili bahsin sonlarında naklettim.”

Bunlardan bazılarını nakletme hususunda der ki: “Dua ederken elleri kaldırmanın, 100 hadiste geçtiği sabittir. Münzirî, bu hadisleri nakletmiştir. Suyûtî’de, bununla ilgili bir eser yazmıştır.”

Nevevî “Ezkâr” ile “Şerhu’l-Mühezzeb”de ve Suyûtî (ö. 911/1505)’de “Tevşîh”de bu konuda gelen hadislerden bir çoğuna işaret etmiştir.

Enes’in,[7] “Sahîh”de geçen sözüne göre; Resulullah (s.a.v), ‘İstiskâ’ (=Yağmur Namazı) dışında hiçbir yerde dua ederken ellerini kaldırmayıp sadece ‘İstiskâ’ (=Yağmur Namazı)’nda ellerini kaldırmıştı. Hatta bu sırada koltuk altlarının beyazlığı görününceye kadar ellerini kaldırmıştı.

Enes’in bu sözünün yorumu yapılmalıdır. Enes, bu sözüyle; Resulullah (s.a.v)’in, ‘İstiskâ’ (=Yağmur Namazı) dışında hiçbir duasında koltuk altlarının beyazlığı görününceye kadar ellerini açık bir vaziyette kaldırmadığını kast etmiş olabilir. Üstelik Enes’in bu sözü, bir çok sahih hadise ters düşmektedir.

Örneğin; Beyhakî’nin, Enes’ten yaptığı rivayette; Resulullah (s.a.v), kunût sırasında ellerini kaldırmıştır.

Müslim’in, Hz. Aişe’den yaptığı rivayette ise; Resulullah (s.a.v), Baki’ kabristanlığında yatanlara dua ederken ellerini kaldırmıştır.

Yine Müslim’in, Umâre b. Rüeybe’den[8] yaptığı rivayette ise; Resulullah (s.a.v), Bedir Savaşı günü dua ederken ellerini kaldırmıştır.

Buhârî’nin, Abdullah ibn Ömer’den[9] yaptığı rivayette ise; Resulullah (s.a.v), Orta Cemre’de dua ederken ellerini kaldırmıştır.

Yine Buhârî’nin, Enes’ten[10] yaptığı rivayette; Resulullah (s.a.v), Hayber Savaşı sabahı (dua ederken) ellerini kaldırmıştır.

Buhârî ile Müslim, Resulullah (s.a.v)’in, Ebu Musa el-Eş’arî’den[11] yaptığı rivayette; Resulullah (s.a.v), (koltuk altlarının beyazlığı görününceye kadar) ellerini kaldırmıştır.

Buhârî, elleri kaldırma ile ilgili Hz. Aişe, Ebu Hureyre, Câbir ile Hz. Ali’den yaptığı rivayetlerde; Resulullah (s.a.v)’in, (dua ederken) ellerini kaldırdığı ile ilgili hadisleri ve daha başka yerlerde de ellerini kaldırdığına dair hadisleri bir cüz’de toplamıştır.

Buhârî der ki: “Bu rivayetler, bunun dışında (kalan rivayet)lere nispetle sahihtir.”

* * *

-205 ﴿ طَلَب الْعَافِيَةِ ﴾

“(Dua ederken Allah’tan) sağlık isteme”[12] ile ilgili hadisler

Hafız İbnü’l-Cezerî (ö. 606/1209) “Hısnu’l-Hasîn” adlı kitabının birkaç yerinde, dua ederken Allah’tan sağlık isteme ile ilgili, Hz. Peygamber (s.a.v)’den gelen hadislerin mütevatir olduğunu belirtmiştir.

* * *

-206 ﴿ أَنَّهُ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كَانَ يَتَعَوَّذُ مِنَ الْبُخْلِ وَالْهَرَمِ وَالْكَسَلِ وَعَذَابِ الْقَبْرِ وَفِتْنَتِهِ ﴾

“Hz. Peygamber (s.a.v) cimrilikten, korkaklıktan, ihtiyarlıktan, tembellikten, kabir azabı ile fitnesinden (Allah’a) sığınması”[13] ile ilgili hadisler

İbnü’l-Cevzî (ö. 597/1200) “Va’z” adlı kitabının baş tarafında bu tür hadislerin mütevatir olduğunu aynen şöyle anlatmaktadır:

“Hz. Peygamber (s.a.v)’in (çeşitli konularda Allah’a) sığınması ile ilgili O’ndan gelen haberler, mütevatirdir.”

* * *

-207 ﴿ اَلنُّزُولُ (أي نُزُول الْحَقِّ تَعَالَى) فِي كُلِّ لَيْلَةٍ إِلَى السَّمَاءِ الدُّنْيَا ﴾

“Yüce Allah’ın, her gece dünya semasına inmesi”[14]

Bu hadis, bir çok yollardan rivayet edilmiştir:

1. Ebu Hureyre,[15] Hz. Peygamber (s.a.v)’den

Tirmizî (ö. 279/892) der ki: “Bu konuda şu yollardan da hadis gelmiştir:

2. Hz. Ali

3. Ebu Saîd el-Hudrî

4. Rifâa el-Cühenî

5. Cübeyr b. Mut’im

6. Abdullah ibn Mes’ud

7. Ebu’d-Derdâ’

8. Osman ibnu’l-Âs

(Aynî) “Umdetu’l-Kârî”de der ki: “(Derim ki:) Bu konuda ayrıca şu yollardan da hadis gelmiştir:

9. Câbir b. Abdullah

10. Ubâde ibnu’s-Sâmit

11. Ukbe b. Âmir

12. Amr b. Abese

13. Ebu’l-Hattâb[16]

14. Hz. Ebu Bekr

15. Enes b. Mâlik

16. Ebu Musa el-Eş’arî

17. Muâz b. Cebel

18. Ebu Sa’lebe el-Huşenî

19. Hz. Aişe

20. Abdullah ibn Abbâs

21. Nevvâs b. Sem’ân

22. Ümmü Seleme

23. Abdulhumeyd b. Yezîd ibn Seleme’ nin atası”

Daha sonra da bunların rivayet ettikleri hadisleri ve Ebu’l-...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın