Temizlik Bölümü

TEMİZLİK (TAHARET) BÖLÜMÜ

كِتَابُ الطَّهَارَةِ

-21 ﴿ دِبَاغُ الْأَدِيمِ طُهُورُهُ
“Derinin tabaklanması, onun temizlenmesidir”[1]

Bu hadis, bir rivayette ise şu şekilde gelmiştir: ﴿ أَيُّمَا إِهَابٍ دُبِغَ فَقَدْ طَهُرَ ﴾ “Hangi deri, tabaklanmışsa, temizlenmiş olur”[2]

Bir başka rivayette ise: ﴿ إِذَا دُبِغَ الْاِهَابِ فَقَدْ طَهُرَ ﴾ “Deri, tabaklandığı zaman, temizlenmiş olur”[3]

Bir diğer rivayette ise: ﴿ دِبَاغُ الْأَدِيمِ ذَكَاتُهُ ﴾ “Derinin tabaklanması, onun temizlenmesidir”[4]

Bu hadisin, bundan başka (farklı) lafızları daha vardır. (Bu hadis, şu yollardan gelmiştir:)

1. Abdullah ibn Abbâs[5]

2. Muğîre[6]

3. Enes[7]

4. Seleme ibnu'l-Muhabbik[8]

5. Hz. Aişe[9]

6. Ebu Ümâme[10]

7. Meymûne[11]

8. Ümmü Seleme[12]

9. Zeyneb bint Cahş

10. Zeyd b. Sâbit

11. Abdullah ibn Ömer

12. Câbir

13. Abdullah ibn Mes’ud[13]

14. Sevde[14] ve daha bir çokları

Dârekutnî (ö. 385/995), bu hadisi, bir çok yollardan çeşitli lafızlarla sahabeden rivayet edip sonra da şöyle der: “Bu hadislerin senedleri, sahihtir.”

Münâvî (ö. 1031/1622)’de “Teysîr”de belirttiğine göre; bu hadis, mütevatirdir.

Bu meselenin aslı, Tahâvî (ö. 321/933)’nin “Şerhu Meâni’l-Âsâr” adlı eserinde şöyle geçmektedir: “Resulullah (s.a.v)’den, ölmüş hayvanın derisini tabaklamak suretiyle temizlendiğini haber veren, manayı açıklayıcı, (geliş yolları) sahih ve mütevatir rivayetler gelmiştir.”

(Tahâvî, bu hadislerden bazısını senedleriyle birlikte nakledip daha sonra da devamla) şöyle der: “Ölmüş hayvanın derisini tabaklamak suretiyle temizlendiği hususundaki bu rivayetler, mütevatir olarak gelmiştir. Bu da, mananın, görünen yönüdür. Bu (rivayetler), bu rivayetlerin getirdiği (mana)nın aksini bize göstermeyen Abdullah b. Ukeym hadisinden[15] daha uygundur.”[16]

Fakat Suyûtî (ö. 911/1505) “el-Ezhâr”da bu hadisi anmamıştır.

-22 ﴿ إِنَّهُ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مَرَّ بِقَبْرَيْنِ يُعَذَّبَانِ. فَقَالَ: إِنَّهُمَا لَيُعَذَّبَانِ وَمَا يُعَذَّبَانِ فِي كَبِيرٍ. أَمَّا أَحَدُهُمَا فَكَانَ لَا يَسْتَتِرُ مِنَ الْبَوْلِ ﴾

“Resulullah (s.a.v) bir gün iki kabre uğrayıp:

‘Bu ikisi azab çekiyorlar. Fakat azabları, büyük bir günah hususunda değil’ buyurdu. Sonra da:

‘Birisi, idrar sıçramasına karşı korunmazdı’ buyurdu”[17]

Bir rivayette ise ﴿ لاَ يَسْتَنْزِه ﴾ُ “korunmazdı” ifadesi vardır.

Diğer bir rivayette ise ﴿ لاَ يَسْتَبْرِئُ ﴾ “uzaklaşmazdı” ifadesi vardır.

(Hadisin devamı şöyle:)

﴿ وَأَمَّا الْآخَرُ فَكَانَ يَمْشِي بِالنَّمِيمَةِ ﴾

“Diğeri ise söz getirip götürmede bulunurdu”

Başka bir rivayette ise bu ifadenin yerine ﴿ فَكَانَ يَأْكُلُ لُحُومَ النَّاسِ ﴾ “(Diğeri ise) insanların etlerini yiyordu” ifadesi vardır.

Bu hadis, sahih ve bir çok hadis kitabında, pek çok meşhur yollarla bir grup sahabeden gelmiştir. Bu sahabilerden bazısı şunlardır:

1. Ebu Bekre[18]

2. Hz. Aişe[19]

3. Ebu Hureyre[20]

4. Abdullah ibn Ömer[21]

5. Enes[22]

6. Ebu Ümâme[23]

7. Abdullah ibn Abbâs[24]

8. Ya’lâ b. Mürre[25]

9. Câbir[26]

10. Hz. Ali

Bu hadisin, mütevatir hadisler içerisinde sayılması, işte bundan dolayıdır. Fakat şimdi bu hadisi, mütevatir hadisler içerisinde sayan kimse görememekteyim.

* * *

-23 ﴿ سُئِلَ عَنِ الْبَحْر.ِ فَقَالَ: هُوَ الطَّهُورُ مَاؤُهُ الْحِلُّ مَيْتَتُهُ ﴾

“Hz. Peygamber (s.a.v)’e; deniz (suyunun temiz olup olmadığı) soruldu. O da şöyle buyurdu:

“Denizin suyu, (hem temiz ve hem de) temizleyici ve içinde öleni yemek, helaldir”[27]

Suyûtî (ö. 911/1505) “el-Ezhâr”da bu hadisi şu yollardan getirmiştir:

1. Ebu Hureyre[28]

2. Hz. Ali[29]

3. Câbir b. Abdullah[30]

4. Abdullah ibn Abbâs[31]

5. Abdullah ibn Amr[32]

6. Hz. Ebu Bekr es-Sıddîk[33]

7. Enes[34]

8. Abdullah ibn Ömer[35]

9. Abdullah el-Müdlecî[36]

10. el-Firâsî[37]

11. Süleyman b. Musa[38] (mürsel olarak)

12. Yahya b. Ebi Kesîr[39]

Toplam, 12 kişi.

(Derim ki:) Zürkânî (ö. 1122/1710) “Şerhu’l-Muvatta”da "Abdest almak için temizlenme” bab başlığında bu hadis ile ilgili olarak aynen şöyle der: “Bu hadis, İslam’ın temel esaslarından biridir; çünkü imamlar, bu hadisi, itirazsız bir şekilde kabul etmişlerdir. Fıkıhçılar da daha sonraki zamanlar da bu hadisi,ülkeden ülkeye dolaştırmışlardır.

Bu hadisi; Mâlikî mezhebinin büyük imamları, İmam Şâfiî, İmam Ahmed, dört sünen sahibi, Dârekutnî, Beyhakî, Hâkim ve daha bir çokları, bir çok yoldan rivayet etmiştir.

İbn Huzeyme, İbn Hibbân, İbn Mende ve daha bir çokları da, bu hadisin, sahih olduğunu söylemişlerdir.

Tirmizî de dedi ki: ‘Bu hadis, hasen-sahihtir.’

Buhârî’ye, bu hadisin sahih olup olmadığı meselesi soruldu. O da: -‘Bu, sahih bir hadistir’ diye cevap verdi.” (Zürkânî’nin sözü burada bitmektedir.)

* * *

-24 ﴿ لَا يَقْبَلُ اللَّهُ صَلَاةً بِغَيْرِ طُهُورٍ وَلَا صَدَقَةً وَلَا غُلُولَ ﴾

“Allah, temizlik yapılmadan (Abdestsiz, gusülsüz ve teyemmümsüz hiçbir) namazı ve ganimet çalıntısı (maldan da hiçbir) sadakayı kabul etmez”

Suyûtî (ö. 911/1505) “el-Ezhâr”da bu hadisi şu yollardan getirmiştir:

1. Abdullah ibn Ömer[40]

2. Üsâme b. Umeyr[41]

3. Enes[42]

4. Ebu Bekre[43]

5. Zübeyr b. Avâm[44]

6. Abdullah ibn Mes’ud[45]

7. İmrân b. Husayn[46]

8. Ebu Saîd el-Hudrî[47]

9. Ebu Hureyre[48]

10. Hasan b. Ali[49]

11. Hasan[50] (el-Basrî’den mürsel olarak)

12. Ebu Kılâbe[51]

13. Hz. Ömer[52]

14. Abdullah ibn Mes’ud[53] (mevkuf olarak)

Toplam, 14 kişi.

-25 ﴿ لاَ وُضُوءَ لِمَنْ لَمْ يَذْكُرِ اسْمَ اللهِ عَلَيْهِ ﴾

“(Abdest alırken) Allah’ın ismini anmayan (= besmele çekmeyen) kimsenin abdesti yoktur”

Suyûtî (ö. 911/1505) “el-Ezhâr”da bu hadisi şu yollardan getirmiştir:

1. Saîd b. Zeyd[54]

2. Ebu Saîd el-Hudrî[55]

3. Ebu Hureyre[56]

4. Ebu Sebre[57]

5. Sehl b. Sa’d[58]

6. Hz. Aişe[59]

7. Hz. Ali[60]

8. Ümmü Sebre[61]

9. Enes[62]

Toplam, 9 kişi.

(Derim ki:) Bu konuda rivayet edilen hadislerden birisi şöyledir:

﴿ مَنْ تَوَضَّأَ وَذَكَرَ اسْمَ اللّهِ عَلَيْهِ طَهُوراً لجَمِيعِ بَدَنِهِ وَمَنْ تَوَضَّأَ وَلَمْ يَذْكُرِ اسْمَ اللّهِ عَلَيْهِ كَانَ طَهُوراً لِأَعْضَاءِ الْوُضُوءِ ﴾

“Kim abdest alıp ardından da Allah’ın ismini anarsa, onun, bütün bedeni için bir temizlik olur. Kim de abdest alıp ardından da Allah’ın ismini anmazsa, bu abdest sadece onun abdest (alırken yıkadığı) organları için bir temizlik olur”

Bu hadisi, Dârekutnî (ö.385/995) ile Beyhakî (ö. 458/1066) rivayet etmiştir.

Ebu’ş-Şeyh (ö. 369/979)’de, bu hadisi, Ebu Hureyre yolundan zayıf bir senedle rivayet etmiştir.

Dârekutnî (ö.385/995) ile Beyhakî (ö. 458/1066), bu hadisin, Abdullah ibn Mes’ud yolundan zayıf olduğunu söylemişlerdir.

Yine Dârekutnî (ö.385/995) ile Beyhakî (ö. 458/1066), bu hadisin, ikinci defa Abdullah ibn Ömer yolundan zayıf olduğunu söylemiştir

Râfi’ (ö. 623/1225)'de, abdest alırken, besmele çekmenin vacip olmadığına dair bu hadisi delil getirmiştir.

Ebu Ubeyd (ö. 224/839) ise “Kitabu’t-Tuhûr”da bu hadisi nakletmiştir.

Hafız İbn Hacer (ö. 852/1447)de “Tahrîcu Ehâdisi’r-Râfi’”de belirttiğine göre; asıl hadis, Ebu Hureyre yolundan gelen hadistir.

(Daha sonra İbn Hacer) derki: “Bu konuda Ebu Saîd el-Hudrî,

10. Saîd b. Zeyd, Hz. Aişe, Sehl b. Sa’d, Ebu Sebre, Ümmü Sebre, Hz. Ali ile Enes’ten de rivayetler gelmiştir.

Daha sonra İbn Hacer, bunların rivayet ettikleri hadisleri nakletmiş ve bu hadislerin geliş yolları ile bunların içerisinde zayıf yoldan gelen hadisleri de aktarmıştır.

Daha sonra İbn Hacer, sözünün sonuna doğru şöyle der: “Ortaya çıkan sonuç şu dur: (Şimdiye kadar naklettiğimiz) hadislerin toplamıyla, (hadisin) kuvvetli olduğu anlaşılmaktadır. Bu durum ise, hadisin, bir aslının bulunduğunu göstermektedir.”

Ebu Bekr b. Ebi Şeybe (ö. 235/849)’de derki: “Hz. Peygamber (s.a.v)’in, bu hadisi söylediği sabittir.”

Bezzâr (ö. 292/904)’da derki: “Fakat bu hadis, açıklanıp manası da şöyle olmalıdır: ‘(Abdest alırken) Allah’ın ismini anmayan kimsenin abdestinin fazileti yoktur’ (denilir). Fakat ‘(abdest alırken) Allah’ın ismini anmayan kimsenin abdesti olmaz’ denilemez.”

Nevevî (ö.676/1277)’de “Ezkâr”da derki: “(Abdest alırken) besmele çekme hususunda zayıf hadisler gelmiştir.”

İmam Ahmed (ö. 241/855)’in de şöyle söylediği sabittir: “Abdest alırken besmele çekme hususunda sabit (sağlam) bir hadisin bulunduğunu bilmiyorum.”

Hafı...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın