Tekrar Dirilme Ve Kıyamet Gününün Halleri

TEKRAR DİRİLME[1] VE KIYAMET GÜNÜ’NÜN HALLERİ[2] İLE İLGİLİ BÖLÜM

كِتَابُ الْبَعْثِ وَأَحْوَالِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ

-296 ﴿ بَعْثُ الْعِبَادِ ومعاذهم الجسماني وَسَوْقُهُمْ إِلَى الْمَحْشَرِ لِفَصْلِ الْقَضَاءِ بَيْنَهُمْ

“İnsanların, ruh ile beden olarak tekrar dirilmeleri[3] ve birbirleri ile ilgili meseleleri hükme bağlamak için mahşer yerine sevk edilmeleri” ile ilgili hadisler

Lakkânî (ö. 1041/1631) “Şerhu Cevhere”de anlattığına göre; tekrar dirilme ve Kıyamet Günü’nün halleri ile ilgili olayların hepsi; manevi tevatür yolu ve Kur’an’ın delaletiyle sabittir. Dolayısıyla da bu olaylar, Zarûrât-ı Diniyye’den olmaktadır. Bunları inkar etmek ise, kesinlikle küfürdür.”

* * *

-297 ﴿ اَلصِّرَاطُ وَالْمِيزَانُ وَإِنْطَاقُ الْجَوَارِحِ وَتَطايُرُ الصُّحُفِ وَأَهْوَالُ الْمَوْقِفِ وَأَحْوَالُ الْجَنَّةِ وَالنَّارِ ﴾

“Sırât, Mîzân, Vücut organlarının konuşturulması, Amel defterlerinin (insanların ellerinde) uçuşması, Mevkif’in korkulu halleri ve Cennet ile Cehennem’in durumları”[4] ile ilgili hadisler

Birzelî (ö. 844/1440) “Şerhul-İrşâd”da naklettiğine göre; Sırât, Mîzân, Vücut organlarının konuşturulması, Amel defterlerinin (insanların ellerinde) uçuşması, Mevkif’in korkulu halleri ve Cennet ile Cehennem’in durumları ile ilgili hadisler, mütevatirdir.

Ebu Ali b. Ruhâl’da “Şerhu Muhtasarı Halîl”de bu konu ile ilgili hadislerin mütevatir olduğunu Birzelî’den nakletmiştir.

Şihâb (ö. 1069/1659) “Şerhu’ş-Şifâ”da ‘Büyük Şefaat’ ile ilgili bahsin Hz. Peygamber (s.a.v)’in ﴿ وَتَأْتِي الأَمَانَةُ وَالرَّحِمُ فَتَقُومَانِ عَلَى جَنَبَتِي الصِّرَاطِ ﴾ “Emanet ve sıla-i rahm gelip Sırât’ın iki yanında dururlar”[5] buyruğuna dair yerde aynen şöyle der:

“Bu ve benzeri hadisler, manevi mütevatir derecesine ulaşmıştır. İnkarcı Mu’tezililer, Kelâm kitaplarında bahsedilen Sırât’ın varlığını kabul etmemişlerdir.”

Bu konuda daha geniş bilgi için (Suyûtî’nin) “Dürrü’l-Mensûr” adlı tefsirinde Yüce Allah’ın ﴿ وَالْوَزْنُ يَوْمَئِذٍ الْحَقُّ ﴾ “(Kıyamet) günü (amelleri tartacak) terazi, haktır” (A’râf: 7/8) açıklamasına bakabilirsiniz.

* * *

-298 ﴿ اَلْحَسَابُ ﴾

“(Kıyamet günü) hesâp vermek”[6] ile ilgili hadisler

(Şeyh Muhibbullah b. Abduşşekur’un) “Kitâbu Müsellemetü’s-Sübût” adlı kitab(ın)da geçtiğine göre; İbnü’l-Cevzî (ö. 597/1200), (Kıyamet Günü dünyada işlenen amellerden dolayı) hesâp verme ile ilgili hadislerin mütevatir olduğunu belirtmiştir.

* * *

-299 ﴿ وَزْن الأَعْمَالِ ﴾

“(Kıyamet Günü) amellerin tartılması”[7] ile ilgili hadisler

Lakkânî (ö. 1041/1631) “Şerhu Cevhere”de anlattığına göre; (Kıyamet Günü amellerin tartılması ile ilgili) hadisler, mütevatir derecesine ulaşmış ve Kur’an ile (alimlerin) icmaı da bunu(n varlığını) göstermektedir.

* * *

-300 ﴿ إِنَّ الْجَنَّةَ وَالنَّارَ مَخْلُوقَتَانِ الآنَ ﴾

“Cennet ile Cehennem’in şu anda var olması”[8] ile ilgili hadisler

(Kastallânî) “İrşâdu’s-Sârî”de anlattığına göre; Cennet ile Cehennem’in şu anda var olduğu ile ilgili haberler, manevi mütevatirdir.

İbn Kesîr (ö. 774/1372)’de “Tefsîrü’l-Kur’ani’l-Azîm”de﴿أُعِدَّتْ لِلْكَافِرِينَ﴾ “(O Cehennem ateşi,) kafirler için hazırlanmıştır” (Bakara: 2/24) ayetini açıklama sırasında aynen şöyle der:

“Ehl-i Sünnet alimlerin çoğu; Cehennem’in şu anda var olduğunu, Yüce Allah’ın ( أُعِدَّتْ ) “hazırlanmıştır” buyruğuyla delil getirmişlerdir. Bu konuda pek çok hadis rivayet edilmiştir. Bunlardan birisi şudur:

﴿ تَحَاجَّتِ الْجَنَّةُ وَالنَّارُ ﴾

“Cennet ile Cehennem, birbirleriyle karşılıklı olarak tartıştılar”[9]

Diğer birisi de şu hadistir:

﴿ اِسْتَأْذَنَتِ النَّارُ رَبَّهَا. فَقَالَتْ: رَبِّ أَكَلَ بَعْضِي بَعْضاً. فَأَذِنَ لَهَا بِنَفْسَيْنِ نَفْسٍ فِي الشِّتَاءِ وَنَفْسٍ فِي الصَّيفِ ﴾

“Cehennem, kendi ateşini, Rabbine şikayet ederek: ‘Ya Rabbi! Ben kendi kendimi yiyip tüketmekteyim. (İzin ver de bundan kurtulayım’ dedi.

Bunun üzerine Allah’da, ona; biri yazın ve diğeri de kışın olmak üzere iki nefes almasına izin verdi.”[10]

Abdullah İbn Mes’ud’un rivayet ettiği hadis ise şu şekildedir:

﴿ سَمِعْنَا وَجْبَةً. فَقُلْنَا مَا هَذِهِ؟ فَقَالَ رَسُولُ اللّهِ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: هَذَا حَجَرٌ أُلْقَي مِنْ شَفِيرِ جَهَنَّمَ مُنْذُ سَبْعِينَ سَنَةً الآنَ وَصَلَ إِلَى قَعْرِهَا ﴾

“(Bir defasında düşen bir şeyin) sesini işittik. Biz: ‘Bu da ne?’ dedik. Resulullah (s.a.v):

‘Bu, yetmiş yıldan beri Cehennem’in kenarından (dibine doğru) bir kılmış bir taştır. Daha şu an Cehennem’in dibine ulaştı’ buyurdu.”[11]

(Yine bu husus,) Küsûf (=Güneş Tutulması) namazı ve İsrâ’ gecesi ile ilgili hadisler de ve bu manada daha bir çok mütevatir hadisler de geçmektedir.

Mu’tezile, cehaletleri sebebiyle, bu konuda (Ehl-i Sünnete) muhalefet etmiştir. Endülüs kadısı Münzîr ibnu’l-Saîd el-Belûtî’de (bu konuda Mu’tezile’nin görüşüne) katılmıştır.”

Hadiste kast edilen husus bu olabilir.

-301 ﴿ لِكُلِّ نَبِيٍّ دَعْوَةٌ مُسْتَجَابَةٌ فَتَعَجَّلَ كُلُّ نَبِيٍّ دَعْوَتَهُ وَإِنِّي أَخْتَبَأْتُ دَعْوَتِي شَفَاعَةً لِأُمَّتِي ﴾

“Her peygamberin (Allah katında) kabul edilecek bir duası vardır. Her peygamber, o duayı yapmada acele etti. Ben ise, bu duamı (Kıyamet Günü’nde) ümmetime şefaat olarak kullanmak üzere sakladım”[12]

Seffârînî “Şerhu Akîde”de der ki: “Hafız Suyûtî dedi ki: ﴿لِكُلِّ نَبِيٍّ دَعْوَةٌ﴾ “Her peygamberin… bir duası vardır” hadisi, mütevatir olup şu yoldan gelmiştir:

1. Ebu Hureyre[13]

Bu hadis ile bir sonraki hadisi, Buhârî ile Müslim rivayet etmiştir.

2. Enes[14]

3. Câbir[15]

Bu hadisi de, Müslim (tek başına) rivayet etmiştir.

4. Abdullah ibn Amr

5. Ubâde ibnu’s-Sâmit

6. Ebu Saîd el-Hudrî

Bunlardan ikisini de, İmam Ahmed rivayet etmiştir.

7. Abdurrahman b. Ebi Ukayl

Bu hadisi; Bezzâr (ö. 292/904) ve Beyhakî (ö. 458/1066) rivayet etmiştir.’”

(Derim ki:) Suyûtî (ö. 911/1505) “Menâhil”de ve Münzirî (ö. 656/1258)’de “Terğîb”de der ki: “Buhârî ile Müslim, bu konuda Enes’ten gelen hadisi nakletmede görüş birliğine varmışlardır. (Bu konuda diğer hadis alimlerinden gelen hadislerin) hepsi de, sahihtir. Buhârî ile Müslim, bu hadisi, Ebu Hureyre yolu ile Enes yolundan rivayet etmişlerdir. Müslim ise, Câbir yolundan gelen hadisi de rivayet etmede tek başına kalmıştır.”

* * *

-302 ﴿ اَلشَّفَاعَةُ الطَّوِيلُ وَتَرَدُّدُهُمْ إِلَى الْأَنْبِيَاءِ ﴾

“(Kıyamet günü) her peygamber, şefaat etmesi için kendisine gelen insanları diğer peygamberlere göndermesi ve bu konuda uzunca bir şekilde gelen şefaat hadisi”[16]

Suyûtî (ö. 911/1505) “el-Ezhâr”da bu hadisi şu yollardan getirmiştir:

1. Enes

2. Ebu Hureyre

3. Abdullah ibn Ömer

4. Huzeyfe

5. Câbir

6. Ebu Bekr

7. Abdullah ibn Abbâs

8. Übey b. Ka’b

9. Ebu Saîd el-Hudrî

10. Selmân

11. Ukbe b. Âmir

12. Ubâde ibnu’s-Sâmit

Toplam, 12 kişi.

* * *

-303 ﴿ اَلتَّوَسُّل بِهِ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِي حَالِ حَيَاتِهِ الدُّنْيَوِيَّةِ ﴾

“Peygamber (s.a.v)’e, dünya hayatında iken tevessülde bulunma”[17] ile ilgili hadisler

Taki es-Sübkî (ö. 756/1355) “Şifâu’s-Sakîm”de konu ile ilgili olarak der ki: “Hz. Peygamber (s.a.v)’e, dünya hayatında iken tevessülde bulunma ile ilgili hadisler, mütevatirdir. Bununla ilgili haberler, çoktur. Bu konudaki haberleri kısaltmakta mümkün değildir… Müslümanlar, (söz ve tavırlarıyla, dünyada) Hz. Peygamber (s.a.v)’e sığınıyorlar ve bütün durumlarında Hz. Peygamber (s.a.v)’le (Allah’tan) yardım diliyorlar.”

Hadiste kast edilen husus, bu olabilir.

* * *

-304 ﴿ اَلتَّوَسُّل بِهِ فِي عَرَصَات الْقِيَامَة ﴾

“Peygamber (s.a.v)’e, Kıyamet günü Arasat meydanında tevessülde bulunma”[18] ile ilgili hadisler

Taki es-Sübkî (ö. 756/1355) “Şifâu’s-Sakîm”de anlattığına göre; (alimlerin) icma-ı, Kıyamet Günü Hz. Peygamber (s.a.v)’e insanların tevessülde bulunacağını temel almıştır. Bununla ilgili haberler de, tevatürdür.

(Kastallânî) “Mevâhibu’l-Ledûniyye”de konu ile ilgili olarak şöyle der: “Hz. Peygamber (s.a.v)’e Kıyamet günü Arasat meydanında tevessülde bulunmaya gelince, (alimlerin) icma-ı, bunu temel almıştır. Bununla ilgili şefaat hadisinde gelen haberler, tevatürdür.”

Bu konuda daha geniş bilgi için Kastallânî (ö. 923/1517)’nin bu kitabında geçen ‘Hz. Peygamber (s.a.v)’in kabrini ziyaret etme’ ile ilgili yere bakabilirsiniz.

* * *

-305 ﴿ شَفَاعَتِي يَوْمَ الْقِيَامَةِ حَقٌّ فَمَنْ لَمْ يُؤْمِنْ بِهَا لَمْ يَكُنْ مِنْ أَهْلِهَا ﴾

“Kıyamet Günü, şefaatım gerçekleşecektir. Kim (Kıyamet günü) şefaatımın gerçekleşeceğine inanmazsa, şefaat edilecek kimselerden olmayacaktır”[19]

Suyûtî (ö. 911/1505) “Câmiu’s-Sağîr”de[20] belirttiğine göre; bu hadisi, İbn Menî’ “Mu’cem”de Zeyd b. Erkam ile 10 kadar sahabeden rivayet etmiştir.

Münâvî (ö. 1031/1622) “Şerhu Câmi’s-Sağîr”de der ki: “(Hadisin, bu kadar kişiden rivayet edilmesinden) ötürüdür ki, hadisin, tevatür olduğu söylenilmiştir.”

(Derim ki:) Bu örnek, hadisin, tevatür olduğunu ispatlamada yeter...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın