İman Bölümü

İMAN[1] BÖLÜMÜ

كِتَابُ الْإِيمَانِ

-8 ﴿ مَنْ شَهِدَ أَنْ لَا إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَجَبَتْ لَهُ الجَنَّة
“Kim Allah’tan başka İlah olmadığına şahadet getirirse, Cennet, o kimseye, vacip olur”[2]

Suyûtî (ö. 911/1505) “el-Ezhâr”da bu hadisi şu yollardan getirmiştir:

1. Muâz b. Cebel[3]

2. İtbân b. Mâlik[4]

3. Ebu Zerr[5]

4. Osman b. Affân[6]

5. Ubâde ibnu's-Sâmit[7]

6. Ebu Hureyre[8]

7. Ebu Bekr es-Sıddîk[9]

8. Ömer ibnu'l-Hattâb[10]

9. Rifâa el-Cühenî[11]

10. Seleme b. Nuaym el-Eşcaî[12]

11. Süheyl b. Beyzâ’[13]

12. Şeddâd b. Evs[14]

13. Abdullah ibn Amr

14. Ebu'd-Derdâ’[15]

15. Ebu Saîd el-Hudrî[16]

16. Ebu Amre el-Ensârî[17]

17. Ebu Musa el-Eş’arî[18]

18. Enes[19]

19. Bilâl[20]

20. Cerîr b. Abdullah[21]

21. Zeyd b. Erkam[22]

22. Zeyd b. Hâlid[23]

23. Sa’d b. Ubâde[24]

24. Abdullah ibn Abbâs[25]

25. Hureym b. Fâtik[26]

26. Abdullah ibn Ömer[27]

27. Ukbe b. Âmir[28]

28. Umâre b. Ruveybe[29]

29. İmrân b. Husayn[30]

30. İyâz el-Ensârî[31]

31. Nevvâs b. Sem’ân[32]

32. Ebu Şeybe el-Hudrî[33]

33. Abdurrahman b. Avf[34]

34. Câbir b. Abdullah[35]

Toplam, 34 kişi.

(Derim ki:) Bu konuda pek çok hadis vardır. Bu hadisler, çeşitli lafızlarla gelmiştir.

Bunların bir kısmında; (biraz önce de) geçtiği üzere ﴿ وَجَبَتْ لَهُ الجَنَّة ﴾ُ “Cennet, o kimseye vacip olur” ibaresi vardır.

Bir kısmında ise; ﴿ دَخَلَ الجَنََّة ﴾َ “Cennete girer” ibaresi vardır.

Bir kısmında ise; ﴿ حَرَّمَ اللهُ عَلَيْهِ النَّارَ ﴾ “Allah, o kimseye Cehennemi haram kılar” ibaresi vardır. Buna benzer daha başka gelen ibareler daha vardır.

Bunlardan bazıları şunlardır:

1. Buhârî ile Müslim’in “Sahîh”lerinde İtbân b. Mâlik’ten rivayet ettikleri hadis şu şekildedir:

﴿ أَنَّ اللَّهَ قَدْ حَرَّمَ عَلَى النَّارِ مَنْ قَالَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ يَبْتَغِي بِذَلِكَ وَجْهَ اللَّهِ ﴾

“Kim Allah’tan başka İlah yoktur (Lâ ilâhe illallâh) deyip de bununla Allah’ın rızasını elde etmek isterse, ‘Allah (o kimseye) Cehennemi haram kılar.’”[36]

2. Yine Buhârî ile Müslim’in, Enes’ten rivayet ettikleri hadis ise şu şekildedir:

﴿ مَا مِنْ أَحَدٍ يَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَأَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللَّهِ صِدْقًا مِنْ قَلْبِهِ إِلَّا حَرَّمَهُ اللَّهُ عَلَى النَّارِ ﴾

“Bir kimse Allah’tan başka İlah olmadığına ve Muhammed’in Allah’ın Resulü olduğunu kalbinden tasdik ederek şahadet ederse, ‘Allah o kimseye Cehennemi haram kılar’”[37]

3. Yine Buhârî ile Müslim’in, Ubâde ibnu's-Sâmit’ten rivayet ettikleri hadis ise şu şekildedir:

﴿ مَنْ شَهِدَ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَأَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللَّهِ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَيْهِ النَّارَ ﴾

“Kim Allah’tan başka İlah olmadığına ve Muhammed’in Allah’ın Resulü olduğunu kalbinden tasdik ederek şahadet ederse, ‘Allah o kimseye Cehennemi haram kılar’”[38] (Hadisin metni, Müslim’e aittir.)

4. Yine Buhârî ile Müslim’in, Abdullah ibn Mes’ud’dan[39] rivayet ettikleri hadis ise şu şekildedir:

﴿ مَنْ مَاتَ لَا يُشْرِكُ بِاللَّهِ شَيْئًا دَخَلَ الْجَنَّةَ ﴾

“Kim Allah’a hiçbir şeyi şirk koşmadan ölürse, ‘Cennete girer’ ”[40]

5. Buhârî’nin, Ebu Hureyre’den rivayet ettiği hadis ise şöyledir:

﴿ أَسْعَدُ النَّاسِ بِشَفَاعَتِي يَوْمَ الْقِيَامَةِ مَنْ قَالَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ خَالِصًا مِنْ قَلْبِهِ أَوْ نَفْسِهِ ﴾

“Kıyamet günü şefaatıma insanların en layık olanı, samimi bir şekilde kalbinden -yada içinden- Allah’tan başka İlah yoktur (=Lâ ilâhe illallâh) sözünü söyleyen kimsedir”

6. Bezzâr (ö. 292/904)’ın, sahih bir senedle, Hz. Ömer’den merfu’ olarak rivayet ettiği hadis ise şu şekildedir:

﴿ مَنْ شَهِدَ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ دَخَلَ الْجَنَّةَ ﴾

“Kim Allah’tan başka İlah olmadığına şahadet ederse, ‘Cennete girer’”[41]

7. Bezzâr (ö. 292/904)’ın, ravileri sika bir senedle, Ebu Saîd el-Hudrî’den rivayet ettiği hadis ise şöyledir:

﴿ مَنْ قَالَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُخْلِصًا دَخَلَ الْجَنَّةَ ﴾

“Kim samimi bir şekilde Allah’tan başka İlah olmadığını söylerse, ‘Cennete girer’”

Bu konu ile ilgili buna benzer daha bir çok hadis vardır.

a. Denildi ki: “Kim Allah’tan başka İlah olmadığını ve Muhammed’in Allah’ın resulü olduğunu söylediği takdirde Cennete gireceği ile ilgili bu durum, İslam’ın başlangıcında geçerli idi; çünkü İslam’ın başlangıcında davet, tevhidi, net bir şekilde söyleme şeklindeydi. Fakat farzlar, belirlenip had (cezaları)nın sınırları tespit edilince, bu hüküm, nesh edildi.”

Bu görüşü; Dahhâk (ö. 105/720), Zührî (ö. 124/741), Süfyân es-Sevrî (ö. 161/777) ve daha bir çokları ileri sürmüştür.

b. Denildi ki: “Bu şekilde Cennete girme meselesi, farzları yapmakla birlikte Kelime-i Şahadeti getiriren ve büyük günahlarda kaçınan kimse içindir; çünkü bu, Kelime-i Şahadeti söylemeyi gerektiren hususlardandır.”

c. Yine denildi ki: “Bu şekilde Cennete girme meselesi, Kelime-i Şahadeti gönülden Allah’a tevbe ederek söyleyen ve bu tevbesi üzerine ölen kimse içindir.”

d. Yine bununla kast edilen husus şudur denildi: (Bu sözü söyleyen kimseye) Cehennem ateşinin haram kılınması ve Cehennem ateşinde yanıp günahlardan arındıktan sonra veya mutlak şekilde baştan itibaren Allah’ın o kimseyi Cennete koymasıdır. Yine de doğruyu en iyi bilen Allah’tır.

(Münâvî) “Feyzu’l-Kadîr”de (Kelime-i Şahadeti söyleyen kimsenin Cennete girme ile ilgili ortak nokta meselesinde) derki:

“﴿ مَنْ مَاتَ لَا يُشْرِكُ بِاللَّهِ شَيْئًا دَخَلَ الْجَنَّة ﴾َ “Kim Allah’a hiçbir şeyi şirk koşmadan ölürse, Cennete girer” ile ilgili hadislerdeki ortak nokta, tevatür derecesine ulaşmıştır. Buradaki tevatür, lafzî değil de, manevî tevatürü ifade etmektedir. Bunu iyi düşün.”

* * *

-9 ﴿ أُمِرْتُ أَنْ أُقَاتِلَ النَّاسَ حَتَّى يَقُولُوا لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ فَمَنْ قَالَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ ﴾

“İnsanlar, ‘Allah’tan başka İlah yoktur’ (=Lâ ilâhe illallâh) sözünü söyleyinceye kadar insanlarla savaşmakla emrolundum.”

Bu hadisin geliş yolunun bir çoğunda şu ilave vardır:

﴿ فَإِذَا قَالُولَهَا عَصَمُوا مِنِّي دِمَاؤُهُمْ وَأَمْوَالُهُمْ إِلَّا بِحَقِّهَا وَحِسَابُهُمْ عَلَى اللَّهِ ﴾

“İnsanlar, bu sözü söylediklerinde, İslam’ın hakkı hariç[42] kanları ve mallarını benden korumuş olurlar. Artık onların hesabı, Allah’a aittir.”

Suyûtî (ö. 911/1505) “el-Ezhâr”da bu hadisi şu yollardan getirmiştir:

1. Abdullah ibn Ömer[43]

2. Ebu Hureyre[44]

3. Câbir b. Abdullah[45]

4. Ebu Bekr es-Sıddîk[46]

5. Hz. Ömer[47]

6. Evs b. Evs es-Sakafî[48]

7. Cerîr b. Abdullah el-Becelî[49]

8. Enes[50]

9. Semure b. Cündub[51]

10. Sehl b. Sa’d[52]

11. Abdullah ibn Abbâs[53]

12. Ebu Bekre[54]

13. Ebu Mâlik el-Eşcaî, babasından[55]

14. İyâz el-Ensârî[56]

15. Nu’mân b. Beşîr[57]

Toplam, 15 kişi.

(Derim ki:) Suyûtî (911/1505) “Cami’”de bu hadisin mütevatir olduğunu söylemiştir.[58]

Yine Suyûtî “Cami’”de bu hadisle birlikte ﴿ أَفْطَرَ الْحَاجِمُ وَالْمَحْجُومُ ﴾ “Kan verende, alanda iftar etmiştir” hadisinin de mütevatir olduğunu söylemiştir.[59]

(Zebîdî’de) “Şerhu’l-İhyâ”da derki: “Bu hadis, mütevatirdir. Bir çok hadisçi, bu hadisin mütevatir olduğunu belirtmiştir.

(Münâvî’de) “Feyzu’l-Kadîr” ile “Teysîr”de buradakine bağlı olarak bu hadisi 15 sahabinin rivayet ettiğini söylemiştir.

(Yine Zebîdî) “Şerhu’l-İhyâ”da derki: “Irâkî’nin de söylediği gibi, bu hadisi, sahabeden 16 kişi rivayet etmiştir.”

(Daha sonra Zebîdî) bunların isimlerini peş peşe sıralamıştır. Bu hadisi rivayetler içerisinde, Suyûtî’nin ismini anmadığı bazı kişileri de saymıştır:

16. Muâz b. Cebel

17. Sa’d b. Ebi Vakkâs

18. Evs ibn Ebi Evs

Zebîdî, Suyûtî’nin “el-Ezhâr”da ismini andığı sahabi İyâz el-Ensârî ile Evs ibn Evs’i, bu hadisi rivayetler içerisinde saymamıştır.

(Suyûtî...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın