Yiyecekler Ve İçecekler Bölümü

YİYECEKLER VE İÇECEKLER BÖLÜMÜ[1]

كِتَابُ الْأَطْعِمَةِ والأَشْرِبَةِ

-162 ﴿ إنَّهُ عَلَيْهِ الصَّلاةُ والسلامُ كَانَ قليلَ الأكلِ وإنَّهُ كَانَ إَذَا تغذى لم يتعش وعكسه وإنَّه رُبَّمَا طوى أَيَّاماً ﴾

“Peygamber (s.a.v)’in az yemek yemesi. Sabahleyin bir şeyler yediğinde akşemleyin yememesi. Akşemleyin bir şeyler yediğinde ise sabahleyin yememesi. Nice günler aç kalması”[2]

“Şeyh Abdurrauf el-Münâvî (ö. 1031/1622) “Feyzu’l-Kadîr”de ﴿ أَتَانِي جِبْريلُ بِقِدْرٍ فَأَكَلْتُ مِنْهَا ﴾ “Cebrail, bana, bir kabla geldi. Ben de, o kabta bulunandan yedim”[3] hadisi ile ilgili yerde anlattığına göre; konu ile ilgili bu hadisler, manevi mütevatirdir.

* * *

-163 ﴿ النَّهْي عَنْ أَكْلِ كُلِّ ذِي نَابٍ مِنَ السِّبَاعِ ﴾

“Yırtıcı hayvanlardan azı (=kesici) dişi taşıyan her hayvanın (etini) yemenin yasak olması”[4] ile ilgili hadisler

Bu hadis, şu yollardan gelmiştir:

1. Hz. Ali

2. Abdullah ibn Abbâs

3. Ebu Sa’lebe el-Huşenî

4. Ebu Hureyre

5. Hâlid b. Velîd

6. Mikdam b. Ma’dikerb el-Kindî

7. Câbir b. Abdullah

8. İrbâd b. Sâriye

9. Ebu Ümâme el-Bâhilî

10. Mekhûl ve daha bir çokları

Tahâvî (ö. 321/933) “Şerhu Meâni’l-Âsâr”da konu ile ilgili olarak aynen şöyle der: “Yırtıcı hayvanlardan azı dişi taşıyan her hayvanın etini yemenin yasak olması ile ilgili Resulullah (s.a.v)’den delil gelmiş ve yine bununla ilgili Resulullah (s.a.v)’den gelen rivayetler, mütevatirdir.”[5]

* * *

-164 ﴿ تَحْرِيم الْحُمُرِ الْأَهْلِيَّةِ ﴾

“Evcil eşek (etlerinin) yenmesinin haram kılınması”[6] ile ilgili hadisler

(İbn Hacer) “Fethu’l-Bârî”de ‘Kitâbu’s-Sayd ve’z-Zebâih” (=Av ve Hayvan Kesme Bölümü’n)ün ‘Bâbu luhûmi’l-humuri’l-ehliyye’ (=Evcil eşek etleri bab’ın)da, Tahâvî (ö. 321/933)’den naklen konu ile ilgili bu hadislerin mütevatir olduğunu belirtmiştir.

Tahâvî (ö. 321/933) bu konuda aynen şöyle der: “Evcil eşek etlerinin yenmesinin yasak olması ile ilgili Resulullah (s.a.v)’den gelen rivayetler, mütevatir bir şekilde gelmiştir.”[7]

Tahâvî daha sonra (bu hadisleri) senedleriyle birlikte şu yollardan nakletmiştir:

1. Hz. Ali

2. Abdullah ibn Abbâs

3. Abdullah ibn Ömer

4. Ebu Selit el-Bedrî

5. Câbir b. Abdullah

6. Berâ’ b. Âzib

7. Abdullah ibn Ebi Evfâ

8. Hakem b. Amr el-Gıfârî

9. Ebu Hüreyre

10. Enes b. Mâlik

11. Ebu Sa’lebe el-Huşenî

12. Seleme ibnü’l-Ekva’

Toplam, 12 kişi.

Daha sonra da der ki: “Evcil eşek etlerinin yenmesinin yasak olması ile ilgili Resulullah (s.a.v)’den gelen rivayetler, mütevatirdir. Dolayısıyla bizce uygun olanı; evcil eşek etlerinin yenmesinin mubah olduğunu gösteren Gâlib ibnü’l-Ebcer[8] hadisini, bu rivayetlere uygun düştüğü ve bu rivayetlere ters düşmediği şeklinde yorumlamamız gerekmektedir.”[9]

Hafız İbn Hacer (ö. 852/1447) “Tahrîcu Ehâdisi’r-Râfiî”de belirttiğine göre, evcil eşek etlerinin yenmesinin yasak olması ile ilgili hadisler; Câbir, Abdullah ibn Ömer, Enes, Berâ’ b. Âzib, Seleme ibnü’l-Ekva’, Ebu Sa’lebe, Abdullah ibn Ebi Evfâ, Zâhir el-Eslemî, Ebu Hureyre, İrbâd b. Sâriye, Hâlid b. Velîd, Amr b. Şuayb(, babasından, o da atasından), Mikdam b. Ma’dikerb, Hakem b. Amr el-Gıfârî’den gelmiştir. Bu konuda daha geniş bilgi için bu kitaba başvurabilirsiniz.

(Derim ki:) Bu konuda Ebu Ümâme el-Bâhilî’den de hadis gelmiştir. Bu hadisi, İbn Ebi Şeybe (ö. ö. 235/849) “Musannef”de rivayet etmiştir.

Yine bu hadis, Mekhûl’den de mürsel olarak gelmiştir. Bu hadisi de, Abdurrezzâk (ö. 211/826) “Musannef”de rivayet etmiştir.

Bu konuda daha geniş bilgi için (Suyûtî’nin) “Dürrü’l-Mensûr” adlı tefsir kitabında, yüce Allah’ın; ﴿ قُلْ: لَا أَجِدُ فِِيمَا أُوحِيَ إِلَيَّ...﴾ “De ki: Bana (Kur’an’dan) vahyolunanda ..... bir şey bulamıyorum” (En’âm: 6/145) ayetinde yaptığı açıklamaya başvurabilirsiniz.

* * *

-165 ﴿ تَحْرِيم الخَمْرِ ﴾

“İçkinin haram kılınması”[10] ile ilgili hadisler

(İmam Merginânî) “Hidâye”de içkinin haram kılınması ile ilgili hadislerin mütevatir olduğunu aynen şöyle anlatmaktadır:

“Hz. Peygamber (s.a.v)’in içkiyi haram kıldığına dair ‘mütevatir sünnet’ gelmiştir. Bunun üzerinde icma da bulunmaktadır.”

Bu hadisler, çok olup meşhurdur.

Bu konuda daha geniş bilgi için İbn Hacer (ö. 852/1447)’in “Tahrîcu Ehâdisi’l-Hidâye” adlı kitabına bakabilirsiniz.

İbn Rüşd (ö. 520/1126) “Evâilu’l-Mukaddimât”da konu ile ilgili olarak aynen şöyle der: “Sünnet, dört kısma ayrılır: 1. Sadece kafirin reddettiği sünnet. Bu kimse, tevbe etmeye çağrılır. Tevbe edecek olursa, affedilir. Tevbe etmeyecek olursa, öldürülür. Çünkü bu sünnet, mütevatirle nakledilmiştir. Zira bununla, zaruri bilgi meydana glmiş olur. İçki içmenin haram kılınması ve beş vakit namaz, Resulullah (s.a.v)’in ezan okunmasını emretmesi, Kıblenin Kabe olması ve buna benzer şeyler gibi.” Hadiste kastedilen husus bu olabilir.

Bu konuda daha geniş bilgi için bu kitaba bakabilirsiniz.

* * *

-166 ﴿ كُلُّ مُسْكِرٍ حَرَامٌ ﴾

“Her sarhoş edici (içecek), haramdır”[11]

Suyûtî (ö. 911/1505) “el-Ezhâr”da bu hadisi şu yollardan getirmiştir:

1. Hz. Aişe

2. Ebu Musa el-Eş’arî

3. Abdullah ibn Abbâs

4. Ebu Hureyre

5. Abdullah ibn Ömer

6. Abdullah ibn Mes’ud

7. Muâviye b. Ebi Süfyân

8. Enes

9. Hz. Ömer

10. Havvât b. Cübeyr

11. Zeyd b. Sâbit

12. Kays b. Sa’d

13. Ebu Saîd el-Hudrî

14. Kurre b. İyâs

Toplam, 14 kişi.

(Derim ki:) Bu hadis, şu yollardan da gelmiştir:

15. Abdullah ibn Amr ibnü’l-Âs

16. Câbir b. Abdullah

17. Hz. Ali

18. Ümmü Muğîs ve daha bir çokları

Münâvî (ö. 1031/1622) ve bir çok alim, Suyûtî’den naklen bu hadisin mütevatir olduğunu nakletmiştir.

(Münâvî) “Feyzu’l-Kadîr”de ﴿ إِجْتَنِبُوا مَاأسْكَرَ ﴾ “Sarhoşluk veren (içecekten) sakının” hadisine dair yerde şöyle der: “İbn Hacer dedi ki: ‘Bu konuda bu hadis, 30 kadar sahabiden gelmiştir. Bu sahabilerden gelen hadislerin çoğu, ceyyiddir”

Zürkânî (ö. 1122/1710)’de “Şerhu’l-Muvatta”da ﴿ كُلُّ شَرَابٍ أسْكَرَ حَرَامٌ ﴾ “Sarhoşluk veren her içecek, haramdır” hadisine dair yerde konu ile ilgili olarak aynen şöyle der: “Bu hadisin lafzı ve manası, 30’dan çok sahabiden çeşitli yollarla gelmiştir. Bu, sarhoşluk verici içeceği içmenin helal olmadığı ile ilgili bütün hadisleri kapsamaktadır.”

Aliyyu’l-Kârî (ö. 1014/1605) “Şerhu Müsnedi Ebi Hanîfe”de konu ile ilgili olarak şöyle der: “ ﴿ كُلُّ مُسْكِرٍ حَرَامٌ ﴾ “Her sarhoş edici (içecek), haramdır” hadisine gelince, bu hadis, nerdeyse mütevatir durumda. Bu hadisi; İmam Ahmed, Buhârî, Müslim, Ebu Dâvud, Nesâî ve İbn Mâce, Ebu Musa el-Eş’arî’den;[12] İmam Ahmed ve Nesâî ise Enes’ten;[13] İmam Ahmed, Ebu Dâvud, Nesâî ve İbn Mâce ise, Abdullah ibn Ömer’den;[14] İmam Ahmed, Nesâî ve İbn Mâce ise Ebu Hureyre’den;[15] İbn Mâce ise Abdullah ibn Mes’ud’dan[16] rivayet etmiştir.”

* * *

-167 ﴿ مَا أَسْكَرَ كَثِيرُهُ فَقَلِيلُهُ حَرَامٌ ﴾

“Sarhoşluk veren içeceğin, çoğuda azı da haramdır”[17]

Bir rivayette ise: ﴿ مَا أَسْكَرَ مِنْهُ الْفَرَقُ فَمِلْءُ الْكَفِّ مِنْهُ حَرَامٌ ﴾ “Bir küp (içki) içildiği takdirde, sarhoşluk verici bir şeyin tek avucu da haramdır”[18]

Bu hadis, şu yollardan gelmiştir:

1. Câbir

2. Abdullah ibn Amr

3. Hz. Aişe

4. Abdullah ibn Ömer

Bu konuda şu yollardan da hadis gelmiştir:

5. Sa’d b. Ebi Vakkâs

6. Hz. Ali

7. Havvât ibn Cübeyr

8. Zeyd b. Sâbit

* * *

-168 ﴿ الْمُؤْمِنُ يَأْكُلُ فِي مِعًى وَاحِدٍ وَالْكَافِرُ يَأْكُلُ فِي سَبْعَةِ أَمْعَاءٍ ﴾

“Mümin, bir bağırsak dolusu yer. Kafir ise yedi bağırsak dolusu yer”[19]

Suyûtî (ö. 911/1505) “el-Ezhâr” adlı kitabının ‘Kitâbu’l-Edeb’ (=Edeb Bölümü’n) de bu hadisi şu yollardan getirmiştir:

1. Abdullah ibn Ömer

2. Ebu Hureyre

3. Ebu Busre

4. Nadle b. Amr el-Gıfârî

5. Cüheyne kabilesinden sahabi olan bir adam

6. Meymûne bintu’l-Hâris

7. Enes

8. Semure

9. Sikkîn ed-Damrî

10. Cehcâh el-Gıfârî

11. Abdullah ibnü’z-Zübeyr

12. Abdullah ibn Amr

13. Ebu Saîd el-Hudrî

14. Ebu Musa el-Eş’arî

Toplam, 14 kişi.

(Derim ki:) Bu hadis, şu yoldan da gelmiştir:

15. Câbir b. Abdullah[20]

Bu hadis, İmam Ahmed(in “Müsned...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın