|
Konu Başlığı: Zekât Statüsü Gönderen: Sümeyye üzerinde 22 Ağustos 2012, 13:57:17 Zekât Statüsü: [938] Hukukçuların bütünü, bu gibi definelerin lukata, yani buluntu mal hükmünde olacağını kabul eder; zira müslümanm malı ganimete konu olamaz. Lukata, canlı ve cansız buluntu mal demektir. Böyle bir malı alıp kaldırana Lâkıt veya Mültekıt, bu kaldırma işine de İltikat denir. Lukata için, şu hükümler uygulanır: [939] 1) Buluntu malın öncelikle sahibi aranır (ta'rîf): Hanefî Mezhebinin müfta bih görüşüne göre, arama süresi lukataya ve örfe göre değişir; ÜM'e göre, bir sene süreyle ilan yapılır, sahibi aranır. İlan, miktarı veya değeri çok olan mallar için yapılır. Bu miktar konusunda ihtilaf bulunmaktadır: Bazılarına göre, bunun örf ve âdete bırakılması gerekir; diğer bazılarına göre ise, dinarın dörtte bir kıymeti esas alınır. 2) Bu şekilde ilan yapıldıktan sonra, maliki ve mirasçıları ortaya çıkarsa, ona verilir. Maliki bulunamazsa, konu ihtilaflıdır: a) Hanefî Mezhebine göre, bulan kimse fakirlere tadadduk eder; kendisi fakirse ondan faydalanabilir. b) Şafiî ve Hanbelî Mezhebine göre, araştırma ve bekleme sonucu sahibi çıkmazsa, bulan kimse maliki olur, ondan faydalanır. Ama sahibi ortaya çıkarsa, o takdirde buldukları elindeyse aynen, elinde değilse kıymetini tazmin ederek sahibine verir. . Şafiî Mezhebine göre, yer üstünde bulunan kenz-i cahilî için de, lukata hükmü uygulanır. [940] c) Maliki Mezhebine göre, lukatanın sahibi bulunamazsa ve müslümanların silah zoruyla fethettiği yerlerdeyse devletindir, başka yerdeyse bulanındır. d) Bazı çağdaş bilginlere göre, kenz-i İslâmînin maliki biliniyorsa onun, bilinmiyorsa tamamı devletin olur, bunun sarf yeri de zekâttır. [941] [938] Ahmed b. Hanbel, Mesâil, s. 167, no: 629; Bilmen, HFK, c. TV, s. 104; Cezîrî, Fame, c.I s. 614-615; Kâsânî, BS, c. II, s..65; Mavsılî, age, c. I, s. 117; Maverdî, age, s. 120; Mergmânî, age, c. I, s. 108; Zeydân, İslâm Hukukuna Giriş, s. 385. [939] Cezîrî, Fame, c. I, s. 615; Mavsılî, age, c. I, s. 117. [940] Şehhate, age, s. 138-139; Tabbara, age, s. 339. [941] Şehhate, age, s. 138-139; Tabbara, age, s. 339; Zeydan, age, s. 385. |