|
Konu Başlığı: Zekât Hilesinin Caiz Olması Gönderen: Sümeyye üzerinde 26 Ağustos 2012, 15:04:53 Zekât Hilesinin Caiz Olması: Kâsânî, zekât hileleri konusunda hanefi görüşü şöylece belirtir: “Zekâttan kaçınmak için hile yapmak, Muhammed'e göre mekruh iken, Ebu Yusuf’a göre mekruh değildir. Ancak, farz olduktan sonra zekâtın düşmesi için hileye başvurmak, ihtilafsız mekruhtur.” İbn Teymiyye, zekâttan kaçmak ve düşmesi için hile yapmak konusunda hanefi hukukçuların görüşlerini şu şekilde belirtir: [549] “Ebu Hanife'ye göre, zekât mükellefliğinden kaçmak için hile yapmak caizdir, ancak Muhammed bunu mekruh görürken, Ebu Yusuf mekruh görmez.” İbn Teymiyye'nin, Ebu Yusuf’a ait olarak belirttiği bu görüş, kendisinin el-Harac adlı kitabındaki görüşüne aykırıdır. Çünkü Ebu Yusuf, bu eserinde hiçbir sebep ve şekilde hile yapılamayacağını açıklar: “Allah'a ve âhiret gününe iman eden bir kişinin zekâtı ödememesi, kendisinden zekât düşsün diye malı çeşitli kişilere vermek suretiyle mülkiyetinden çıkarması ve bunu o kişilere de zekât düşmeyecek şekilde yapması ve hangi şekil ve sebeple olursa olsun zekâtın düşmesi konusunda hile yapması helal olmaz.” [550] İbn Teymiyye'nin belirttiği görüş, Ebu Yusuf’un söylediği ye meşhur olan, “Hileler kanunen geçerli, fakat diyaneten caiz değildir.” Sözlerine uygundur. Hanefi hukukçuların kitaplarında bazı hilelerin mekruh olduğu, bazısının da mekruh olmadığı belirtilir. Buna örnek olarak, zekât ödenmeyecek kimselere -msl., güç durumdaki anne-babaya, mescid yapımı veya borç ödemeye- verilmek üzere fakire şartlı ödeme yapmak gösterilir, ancak fakir bu şartı yerine getirmek zorunda değildir. Görüldüğü gibi, bu hileler de zekâtın ödenmesi konusunda olup, zekât borcunun düşürülmesi konusunda değildir. [549] İbn Teymiyye, el-Kavâid, s. 89'dan Kardavî, FZ, c. II, s. 837. [550] Ebu Yusuf, el-Harac, s. 80. Ayrıca bkz. Kardavî, FZ, c. II, s. 839. |