Yön Tayini İçin İctihad Etmemek

III. Yön Tayini İçin İctihad Etmemek:

a) ÜM'e göre, kıbleyi tayin etmeye gücü yettiği halde, herhangi bir fikir yürütmeden başka birine uyarak veya hiç fikir yürütmeden kendi başına herhangi bir yöne namaz kılan kimsenin namazı -kıble yönüne doğru kıldığı anlaşılsa bile- sahih değildir.

b) Hanefî Mezhebine göre, -ister sonra olsun, ister namaz kılarken olsun- böyle bir durumda namazın kıbleye yönelerek kılındığı anlaşılırsa namaz sahihtir, yanlış yöne kılındığı anlaşılırsa bâtıl olur ve iadesi gerekir. Kıble yönünde şüphe edip herhangi bir araştırma yapmadan namaz kılan kimsenin namaz kıldıktan sonra yönünün doğru olması halinde namaz sahihtir, fakat namaz kılarken anlaşılırsa namazı bozulur, namaza yeniden başlamak gerekir; Ebu Yusuf a göre namazın iadesi gerekmez.

Niyet:

Tanımı, Hükmü ve Delili:

Yalnızca Allah'a yaklaşmak için ibadete kalple azmetmeye niyet denir. Esasen hiçbir ibadet niyetsiz sahih olmaz. Çünkü ibadetler niyetle âdetlerden, yani her zaman ve başka gayelerle yapılan hareketlerden ayrılmış olur. Niyette aslolan da, ibadet etmeyi kalbinden geçirmektir; dille niyet şart değildir. Bu sebeple, kalbiyle dört rekatlı bir namaz kılmaya niyet eden kimse, diliyle beş rekat kılmaya niyetlense, niyeti sahih olur; ancak hem kalp, hem de dille niyet edilmesi uygundur.

Niyette rekat sayısını fazla söylemek, Şafiî ve Hanbelî Mezhebine göre namazı bozar; Hanefî Mezhebine göre hiçbir durumda bozmaz; Malikî Mezhebine göre bu kasıtlı olunca namazı bozar.[174]

Niyet, Hanefî ve Hanbelî Mezheblerine göre şart, Şafiî ve Malikî Mezheblerine göre rükündür.[175]

Niyet etmenin namazın şartı olduğu icmâyla sabittir. Bütün namazlar için niyet yapılması farzdır. Yapılan niyet namazın başından sonuna kadar devam ettirilir; namazın herhangi bir işleminde niyet bozulursa namaz da bozulur.

Yapılması:

Zamanı.[176]

a) ÜM'e göre, niyetle iftitah tekbirinin arası az bir zaman parçası olabilir. Niyet, iftitah tekbirinden önce yapılır ve araya namazla ilgili olmayan söz ve hareketler katılmadan tekbir alınarak namaza başlanır. Efdal olan budur. Araya belirtilen şekilde herhangi bir davranış girerse, niyeti yenilemek gerekir.

b) Şafiî Mezhebine göre niyetle iftitah tekbirinin arasını ayırmamak şarttır; niyet edilip bir süre sonra tekbir alınırsa namaz bâtıldır.

Ebû Hanife'ye ve Hanbelî Mezhebine göre namaz vakti girmezden önce niyet edilemezken, ÜM'e göre edilebilir. Ancak, efdal olan, niyetin iftitah tekbirine bitişik olmasıdır.

Şekli:

Namaza niyet, namaz türüne ve mükelleflere göre şu şekilde yapılır

[174] Cezîri, Fame, c. I, s. 215.

[175] İbn Kudâme, Mugni, c. I, s. 464; Serahsî, Mehsüt, c. I, s. 10; Cezîri, Fame, c. I, s. 210.

[176] Serahsî, age, c. I, s. 11; Kâsânî, BS, c. I, s. 129; Cezîri, Fame, c. I, s. 217.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın