> Forum > ๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ > İslam Fıkhı Eseleri > Mükayeseli İbadetler İlmihali > Vakıf Topraklar
Sayfa: [1]   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: Vakıf Topraklar  (Okunma Sayısı 1726 defa)
21 Ağustos 2012, 13:32:20
Sümeyye

Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 29.261



Site
« : 21 Ağustos 2012, 13:32:20 »



III. Vakıf Topraklar (Arazi-i Mevkufe):

 

Özel mülkiyet veya devlet mülkiyeti altındayken Allah rızası için bir hayır yoluna vakfedilen topraklar Arazi-i Mevkufe adını alır. Bu tür topraklarda ziraat yapıldığında elde edilen ürün zekâta tâbidir; ancak Şafiî Mezhebine göre, muayyen bir şahsa ait olmadığı için, vakıf toprakların öşre tâbi olmaması gerekir. [1014] Bu konuda, özel mülkiyetteki hükümler geçerli kılınmalı, belki bazı durumlarda İmam Şafiî'nin içtihadı uygulanmalıdır.

Kökü çok eskilere giden bu taksime bakarak, İslâm'da hususî ve ferdî arazi mülkiyetine yer verildiğini, çeşitli sebeplerle arazi­nin bir kısmının devlet ve amme mülkiyetinde bırakıldığını, vakıf yoluyla aslı şahısların mülkü olan topraklardan ammenin fayda­lanmasının sağlandığını, hususî ve amme mülkiyetlerinin yer de­ğiştirmesinin mümkün bulunduğunu -nazarî olarak- tekrarlamak mümkündür.

Herhangi bir tarihte çıkarılmış arazi kanunnamesindeki taksim ve tasnife dayanılarak bir toprak için “öşür gerekir, öşür gerekmez” demek, tarihî gelişmeyi günümüzdeki tasarruf şeklini nazarı itibara almamak, ilme ve gerçeğe uygun düşmez. Hanefî hukukçu İbn Nuceyn, Mısır topraklarının mülkiyet ve vergi statü­sünü incelediği risalesinde vakıf topraklarının öşre tâbi olduğunu, ortak ziraatçilikte hem vakfın, hem de diğer ortağın öşür mükellefi olduğunu, toprakların kiraya verilmesi durumunda özel mülkiyetlerdeki hükmün geçerli kılınacağını, ama Ebu Yusuf ile Muhammed'in gorüşlerinin tercih edilerek topraktan ürün çıkaranın mü­kellef olması gerektiğini belirtmiştir. [1015]

Bir ülkenin iktisadî ve içtimaî hayatı içinde önemli yeri bu­lunan toprak mülkiyeti meselesi, o ülkenin tâbi bulunduğu rejime göre şekillenmektedir. İslâm, ferdî ve hususî mülkiyet hakkını top­rağa da teşmil etmiş, ancak toprağı işleyen ve mahsul alan kim­seye bir vergi mükellefiyeti yüklenmiştir. Bu vergi, toprağın mülk olup olmamasına göre değişen öşür veya haraçtır. Ülkeye savaş yo­luyla katılan bir toprağın kimin mülkü olacağı konusu, başlan­gıçta açıklığa kavuşmamış, ictihadla bu hususu tayin salahiyeti devlete bırakılmış; devlet başkanı,

a) Toprağı mülk olarak savaşçılara dağıtmak,

b) Vergisinden bütün müslümanların istifade edebilmesi maksadıyla mülkiyetini devletin elinde bırakmak  (ammeye vak­fetmek) şıklarından birini tercih hususunda seçimli olmuştur.

İslâm tarihi boyunca idareciler, iktisadî ve içtimaî şartları, İslâmî esaslara -zahiren de olsa- intibak ettirerek toprak rejimini tayin etmişler; genellikle ıkta ve timar sistemi uygulanmakla bir­likte, daima ve her yerde hususî mülk halinde topraklar bulunmuş ve son devirde, hemen her yerde ıkta ve timar sistemleri kaldırıla­rak hususî mülkiyet sistemi getirilmiştir. Böylece, günümüzde hiç­bir İslâm ülkesinde haraç toprağı kalmamış; toprak hem hukuken, hem de fiilen sahibinin özel ve tam mülkü haline gelmiştir. Bu ta­pulu arazi, mülkiyetin bütün vasıflarını ve hükümlerini içine alır. Durum böyle olunca, müsîüman toprak sahibi, mülkü olan veya ki­raladığı topraktan elde ettiği ürünün öşrünü ödemekle mükellef olur. Hiçbir bahane, kişiyi, bu durumda öşür ödeme sorumluluğun­dan kurtaramaz. Aslında zekât, fakirin hakkıdır, toprak da kişiye Allah'ın bir emanetidir. Bu sebeple, Türkiye'deki bütün topraklar öşre tâbidir. Devlete ait hazine topraklanyla vakıflar idaresine ait topraklar hariç tutulursa, başka cins arazi bulunmadığı söylenebi­lir. Esasen vakıf olup, bugün tapu ile tam mülk haline gelmiş top­raklar da öşre tâbidir. Çünkü onların vakıf olmayla fiilen hiçbir ilgisi kalmamıştır. Fukaha ve tarihçilerin sözünü ettiği haraç top­rakları, bugün için kalmamış, özel mülk haline gelmişlerdir. Özel topraklardan toprak vergisi alındığı gibi, öşür de ödenmelidir.

Öyleyse, daha ziyade öşür diye bilineh ziraî mahsuller zekâ­tının, arazinin müslüman şahsın mülkü olup olmadığına bağlı de­ğişkenliği  -zamanımızda haracî ve mirî neviden arazi kalmadığı için- tesirini kaybetmiş sayılabilir, bugün şahısların tapulu arazi­leri hususî mülkleridir ve öşre tâbidir. [1016] Toprakların mazideki statüsü değil, şimdiki statüsü geçerli kılınır.




[1014] Bilmen, Büyük İslâm İlmihali, s, 352; Cezîrî, Fame, c. I, s. 617; Kâsânî, BS, c. II, a. 6; Sıddıki, age, s. 75. ayrıca bkz. yukarıda 25 1 3 1 2.

[1015] İbn Nuceyn, et-Tuhfetu'l-Merdıyye fi'i-Arâdi'l-Misriyye, Resâîl, Beyrut 1980, s. 59

[1016] Karaman, age, c. I, s. 160,168; c. 2, s. 84.


[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: Vakıf Topraklar
« Posted on: 29 Mart 2024, 14:34:43 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: Vakıf Topraklar rüya tabiri,Vakıf Topraklar mekke canlı, Vakıf Topraklar kabe canlı yayın, Vakıf Topraklar Üç boyutlu kuran oku Vakıf Topraklar kuran ı kerim, Vakıf Topraklar peygamber kıssaları,Vakıf Topraklar ilitam ders soruları, Vakıf Topraklar önlisans arapça,
Logged
Sayfa: [1]   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes