|
Konu Başlığı: Ürün Ayırımı Yapanlar Gönderen: Sümeyye üzerinde 21 Ağustos 2012, 13:26:09 Ürün Ayırımı Yapanlar: I. Bekletilebilen, Kurutulabilen, Gıda Olan Ve Ölçüye Giren Ürünler: a) Ebu Yusuf ve Muhammed'e göre, hububat ve kalıcı meyvası olan bitkiler için öşür ödenir; -ilaç vb. ile- müdahale edilmeden enaz bir yıl bekletilemeyen -msl., karpuz, kavun, hıyar, meyva, sebze gibi-ürünler için zekât ödenmez. [1026] b) Şafiî ve Malikî Mezheblerine göre, ziraî ürünlerin zekâta tâbi olması için, şu üç şartı taşıması gerekir: 1) Gıda olmak: Tabiî olarak gıda vasfını taşımayan fındık, fıstık, ceviz... -bekletilebilse de- zekâta tâbi değildir; zaruret halinde yenen maddeler azık olamazlar, çünkü insanlar bunları yiyerek yaşamaz. 2) Kurutulabilmek: Elma, armut, şeftali, nar gibi meyvalardan da öşür ödenmez; çünkü bunlar kurutulmaz ve ambarlanmazlar. 3) Ambarlanmak: Yukarıda örnek olarak sayılan meyve ve sebzeler aynı zamanda anbarlanmadığı için zekâta tâbi tutulmazlar. [1027] Bu iki mezhep, bazı hadislerle, ambarlanabilen gıda maddelerinin, diğerlerine bakarak daha kıymetli olduklarını gözönüne almış ve bu sonuca varmışlardır. c) Hanbelî Mezhebine göre de, şu üç özelliği taşıyan ürünler zekâta tâbidir: 1) Ölçüye girme, 2) Bekletilebilme, 3) Kurutulabilme; olduğu gibi veya kurutularak durabilen ve ölçü ile devredilebilen mahsuller. Ancak, Ahmed b. Hanbel'den çeşitli görüşlerin nakledildiği unutulmamalıdır. [1028] Bu görüşleriyle ÜM, ziraî mahsuller için adeta havelân-ı havl şartını aramış olurlar. Libya Zekât Kanunu (m. 9), yalnızca ölçülebilen (keylî) ürünleri zekâta tâbi tutar. 1986 tarihli Mısır Zekât Kanunu (m. 19), saklanabilen ve gıda olarak kullanılan hububat, yağlı tohum ve bütün çeşitleriyle meyvaları zekâta konu yapar. [1029] [1020] Bilmen, HFK, c. IV, s. 80; Cezîrî, Fame, c. I, s. 616; Kâsânî, BS, c. 11, s. 58. [1021] Kardavî, FZ, c. I, S. 531; Serahsî, age, c. III, s. 47; Şeybanî, Asl, e. II, s. 103, 137 (Ebu Hanife'den, sadece öşür ödeyebileceğini nakleder). [1022] Kardavî, FZ, c. I, s. 533; Kâsânî, BS, c. II, s. 58; Serahsî, age, c. III, s. 47. [1023] Kardavî, FZ, c. I, s. 533. [1024] İbn'l-Munzir, age, s. 31; Karaman, age, c. 1, s. 156-157; Mergınânî, age, c. I, s. 109; Tahâvî, age, s. 46. [1025] Tuğ, İslâm Vergi Hukuku, s. 55-57. Ayrıca bkz. yukarıda 24. [1026] Bilmen, HFK, c. IV, s. 81; Kardavî, FZ, c. I, s. 354; Serahsî, age, c. III, s. 2; Sıddıki, age, s. 73; Şeybanî, Asl, e. II, s. 104, 138, 140; Yavuz, İZM, s. 190. [1027] Bilmen, HFK, c. IV, s. 81; Cezîrî, Fame, c. I, s. 617; Karaman, age, c. I, s. 156-157; Kardavî, FZ, c. I, s. 350; Maverdî, age, s. 117 118; Şafiî, Umm, c. II. s. 35-36;Yavuz, İZM, s. 190-191. [1028] Ahmed b. Hanbel, Mesâil, s. 165, no: 622; İbn Kudame, Mugni, c. II, s. 690-692; Karaman, age, c. I, s. 157; Kardavî, FZ, c. I, s. 352; Yavuz, İZM, s. 1.91. [1029] Abdullah, Zekât, s. 210. |