|
Konu Başlığı: Ticarî Ve Tîcarî-Sınaî Şirketlerin Hisse Senetleri Gönderen: Sümeyye üzerinde 23 Ağustos 2012, 15:08:26 Ticarî Ve Tîcarî-Sınaî Şirketlerin Hisse Senetleri: a) Abdurrahman İsa'ya göre, şirket, ithalat ve ihracat şirketleri gibi yalnız ticarî veya petrol -dokuma, kimyevî madde, demir-çelik şirketleri gibi- yalnız ticarî-smaî şirket olursa, bunların hisse senetleri zekâta tâbi olur. Senetlerin halihazır kıymetleri takdir edilir; kıymetleri şirket bütçesinde belirtilen bina ve asıl âletler düşülür, kârı eklenerek, kalanı üzerinden % 2.5 oranında zekât ödenir. [854] Bu görüş, fabrika ve akar nev'inden malların zekâta tâbi olmadığı fikrinin neticesidir. [855] b) Muhammed Ebu Zehra'ya göre, hisse senetleri eğer ticarî şirketlerin hisse senetleriyse zekât iki şekilde ödenir: 1) Değeri Üzerinden: Bu durumda, değerine, sağladığı kâr da eklenir; zekât bütün toplamın % 2.5'u oranındadır. Hisse senetleri, ticaret için kullanılıyorsa ticaret mallarının zekât statüsüne tâbi olurlar. Bu durumda, zekâtları alınan-satılan malların esaslarına bağlı olarak, yıl sonundaki değerine göre ödenir. [856] 2) Geliri Üzerinden: İkinci ödeme tarzı safî gelirin % 10'u üzerinden yapılır. Artık bu durumda, fakirlere en faydalı yolu tercih etmek gerekir. [857] Hemen şunu belirtelim ki, Muhammed Ebu Zehra, A.Hallaf ve A. Hasen tarafından hazırlanan raporda böyle bir ayırım yapılmamıştır. [854] Karaman, age, c. II, s. 88-89; Kardavî, FZ, c. I, s. 523-524. [855] Bkz. aşağıda 103 1. [856] Ebu Zehra, age, s. 171; Şehhate, age, s. 130. [857] Ebu Zehra, age, s. 170; Şehhate, age, s. 130; Kardavî, FZ, c. I, s. 527-528; Karaman, age, c. II, s. 89. |