|
Konu Başlığı: Tarihçesi Gönderen: Sümeyye üzerinde 07 Ağustos 2012, 07:39:40 3. Tarihçesi: Kurban, İslâm Ümmeti dışındaki ümmetlere de Allah'ın meşru kıldığı bir ibadettir. [684] Kurbanın tarihçesini, ta Hz. Adem'in oğulları Kabil ile Habil'e kadar götürmek mümkündür. [685] Araplar'da uluhiyete tediye edilen, muayyen bir vergi mahiyetini arzeden yegâne kurban Fera' kurbanıdır. Bu ilk doğan yavruların kurbanıdır. Özellikle recep ayında ilk on gününde büyük putların mabedleri ziyaret edilir ve onlara takarrub için kurban kesilirdi. Bazı kaynaklar, çok eski zamanlarda Arapların insan kurban ettiklerini nakletmektedir. Cahiliye devrinde Arapların, sabah yıldızına daha doğmadan önce büyük bir acele ile insan veya beyaz bir deve kurbanı takdim ettikleri yine gelen nakiller arasında yer almaktadır. Bunlar, yıldızlara tapan Sabiîler olmalıdır. İslâm'dan önceki Araplar nazarında geyik, noksan ve değersiz bir hayvan olduğu için, cimri bir kişi kurban keseceğinde koyun yerine geyiği tercih ederdi. Cahiliye devrinde Araplar özellikle Recep ayında putları için koyun keserdi, buna Atîre adı verilirdi. [686] İslâm'da kurban kesme geleneği, daha dar çerçeve içinde ele alınırsa, Hz. İbrahim'e kadar uzanır. [687] İslâmiyet puta kurban kesmek şöyle dursun, onlar için kesilmiş hayvanların yenmesini bile haram kılmıştır. [688] Aynı âyete kanın da haram kılındığı belirtilmektedir. Çünkü müşrikler, kanı bağırsağa doldurup, pişirir ve yerlerdi. Özellikle devetüyü ile kandan yapılan ılhız adını alan yemek daha makbuldü. Bundan başka, müşriklik devrinden kalma şerîta adını alan hayvanın etini de yemek haram kılınmıştır. Boğazına bıçak vurulmuş gibi olup, damarları kesilmemiş ve kanı akmamış olduğundan bu da haram edilmiştir. Çünkü cahiliye devrinde koyunun boğazında bıçak gezdirilir, azıcık kesilir ve bunu da tezkiye olarak adlandırırlardı. Herhangi bir sebeple de ölse daha önce boğazlanmıştı diyerek bu hayvanı yerlerdi. Kurban kesmek; zekat, bayram namazları ve fitreyle birlikte hicretin ikinci yılı meşru kılınmıştır. İnsanlık tarihinde böyle bir seyir gösteren kurban vakıasına tepki gösteren millet ve fertler de bulunmaktadır. Bu anlayıştakilere göre kurban, İnsanlığın geçmiş olduğu ilk çağlarda bize miras bıraktığı eski, en ağır, sökülmesi en zor hatadır. Ancak yapılan araştırmalara göre, kurban kesmeyen milletlerin spor ve eğlenceleri hemen bütünüyle kanlıdır. Yani onlar, insanın derinliklerindeki kan akıtma güdüsünü başka yollarla tatmin etmektedirler. [689] [685] el-Maide: 5/27. Yahudilik ve Hıristiyanlıkta kurban için bkz. Ateş, Ali Osman, Sünnetin Kabul veya Reddettiği Cahiliye, ve Ehl-i Kitab Örf ve Adetleri (İzmir 1909), s. 158-175; Ateş, Ali Osman, "Asr-ı Saadette Dinler ve Gelenekler", Vecdi Akyüz (Editör), Bütün Yönleriyle Asr-ı Saadette İslâm , (İstanbul 1994), c. II, s. 283, 289. [686] Ateş, age, s. 175-189; Ateş, agm, c. II, s. 214, 240-241. [687] Mevlevi, Müslümanlıkta İbadet Tarihi, s. 22-23. [688] el-Maide: 5/3. [689] Bu konu için bkz. Ali Murat Daryal, Kurban Kesmenin Psikolojik Temelleri, istanbul 1994, 2. B. |