|
Konu Başlığı: Sehiv Secdesini Gerektiren Haller Gönderen: Sümeyye üzerinde 27 Eylül 2012, 13:55:47 23. Sehiv Secdesini Gerektiren Haller: Namaz işlemlerindeki Değişmeler: Namaz işlemlerindeki çeşitli değişmeler, sehiv secdesini gerektirir. Bu durumları, namaz işlemlerinin hükmü ve bazı hallerin gözönüne alınmasına göre iki grupta inceleyebiliriz: Konuyu İşlemlerin Hükmüne Göre Düzenleme: Farzlardaki Değişmeler: Namazın farzlarındaki öncelik, sonralık, eksiklik, tekrarlama, rüknün terki ve şüphelenme şeklindeki değişmeler, mezheplerin bakış açısına göre, sehiv secdesini gerektirir. Önce ve Sonra Yapmak (Rüknü Rükne Takdim): a) Hanefî Mezhebine göre, namazın rükünlerinden birini unutarak önce veya sonra yapmak vacibin terki sayılır. Bu sebeple, sehiv secdesi yapılır. Meselâ namaz kılmaya başlayıp kıyamda Subhaneke'yi okuduktan sonra kıraat yapmadan rükûâ eğilmiş olan bir kimse, bunu hatırlayınca derhal kıyama kalkar, kıraati yapar ve yeniden rükûa eğilir, yeniden rükû yapılmazsa namaz fasid olur, -rüknün sonra yapılmasından dolayı- sehiv secdesi gerekir; kıraat yapmadığını hatırlamayınca bu rekât yok kabul edilir ve selâm verilmezden önce bir rekât kılınarak sehiv secdesi yapılır.[229] Yine farz olan ka'de-i ahîreyi unutarak ayağa kalkma halinde, şu hükümler uygulanır: Oturmaya dönülür, teşehhüd miktarı oturulur, selâm verilerek sehiv secdesi yapılır. Ancak bu, kalkılan rekât için secde yapılmadıysa uygulanır, secde yapıldıysa namaz bozulur ve nafileye dönüşür. Zamm-ı sûreyi okumayıp rükû yapınca, rükû iptal edilir ve kıyama dönerek sûre okunarak namaz sonunda sehiv secdesi yapılır. Fakat Fatiha unutulduysa, o ve sonrası ile rükû yemden yapılır;[230] namaz sonunda -vacibin rükne takdimi olsa da- sehiv secdesi yapılır. b) ÜM'e ve Züfer'e göre, tertîbu'l-erkân farz olduğundan, bulunmaması halinde namaz bâtıl olur. Hanefî Mezhebine göre ise kasıtlı olunca namazın bâtıl olması sözkonusudur; ancak Şafiî Mezhebine göre namazı bozmayan sözlü bir rüknü yerinde yapmamak -meselâ Fatiha'nın tamamım veya bir kısmını oturuşta tekrarlamak- sehiv secdesini gerektirir. c) Caferî Mezhebine göre, selâm, kendi yeri dışında verilince, sehiv secdesi gerekir. [230] Cezirî, Fame, c. I, s. 454, 455. |