|
Konu Başlığı: Ödeme Miktarı Gönderen: Sümeyye üzerinde 17 Ağustos 2012, 07:33:06 Ödeme Miktarı: Ülkenin temsilî yiyecek maddelerinin tercih edilmesinden sonra, fitrenin ödenecek miktarı, aynî veya bedel olarak kıymetinin ödenmesine göre değişir: 1) Aynî ödeme yapıldığı takdirde, msl, mükellef ziraatla uğraşıyorsa, ölçü bir sa'dır (2176 gr.). Bunda da esas olan, orta seviyedeki maddelerdir. 2) Ödeme galip yiyecek maddelerinin değeri üzerinden yapılıyorsa, yiyecek maddelerinin orta derecede değer taşıyanı üzerinden fitre ödemek, en uygun yol olsa gerektir. Bunun için de, birmemlekette galip olan bütün yiyecek maddeleri tespit edilerek, hepsinin bir sa' olarak fiyatı tespit edildikten sonra, bunlar toplanıp, ortalamaları alınmak suretiyle eşit duruma getirilmelidir. Bu miktar, Maide: 5/89 âyetinde emredilen yemin keffareti için de ödeme yapılacak miktardır[41]. “Fitre nisbi olarak değil, mutlak miktarlarla belirlenen bir ödemedir. Fitre kazanç gruplarına göre kademeli bir mutlak primdir. Başka bir ifade ile fitre, nisbi olmamakla birlikte müterakkidir. Modern vergileme prensipleri içinde müterakkilik prensibinin [42] çok önemli bir yer tuttuğu ve teoride daima müdafa edildiği ise açık bir gerçektir. Böylece herkesin gücü ölçüsünde ödemesi sağlanmakta, buna karşılık tehlikeye uğrayanlar belli bir asgari hayat standardı çizgisine ulaşıncaya kadar veya bu çizgiye ulaşması için transfer yapılmaktadır. Böylece bu metod sosyal dayanışma için en geçerli ve güçlü bir yoldur. Müterakkiliğin tespitinde çeşitli mal türleri dikkate alınmaktadır. Bunlar kanaatimizce iki bakımdan önem taşımaktadır: Birincisi gelir gruplarının tayininde, temsil edici tüketim maddeleridir. Tüketim kompozisyonu ise, gelire bağlı olarak ve zamana göre; mekâna göre değişmektedir. Msl. Türkiye'de temsil edici tüketim maddeleri, Arabistan için geçerli olmayabildiği gibi, yüz yıl evvel geçerli olan tüketim maddeleri bugün için önemini kaybetmiş olabilir. Fert kendi vicdanında kendi gelir grubunu temsil eden maddeyi kendisi seçmektedir. Bunu seçerken ödeme gücüne göre, en yüksek veya en düşük ödeme yapmaya vesile olacak maddeye bakmaktadır. İkincisi, fitrenin sabit değerli bir ödeme olmasını sağlamaktadır. Fitre ile İslam sosyal güvenlik nizamına getirilen sabit değer esası, son derece önemlidir. Gerçekten elli yıl evvel nakdi olarak verilen fitre ile ne kadar, msl., buğday alınabilmişse, bugün de nakdi olarak verilecek fitre ile o kadar buğday satın alınabilecektir. Buna göre tabir caizse fitrede yılda bir defa uygulanan bir ayarlama -eşel mobil-sistemi mevcuttur. Üstelik bütçe kanunu ile ve katsayı yolu ile parlamento iradesine bağlı olarak yapılan keyfi ayarlama yerine burada gerçek bir ayarlama -fiyatlara göre- sözkonusudur. Bugün ülkemizde, üzerinde durulan bu konunun, çağdışı denilen süre içinde çağ ötesi için halledilmiş olmasına dikkat etmek gerekir.” [43] [43] Yazgan, T.: Sosyal Güvenlik Açısından Zekâttrs. 55-57. |