|
Konu Başlığı: Namaz Kılanlara Göre Gönderen: Sümeyye üzerinde 01 Ekim 2012, 14:18:55 II. Namaz Kılanlara Göre:[179] A. Münferidin Niyeti; Münferid namaz türlerini esas alarak niyetini yukarıda açıklanan esaslar çerçevesinde yapar. B. Muktedînin Niyeti: a) Hanefî ve Maliki Mezheblerine göre, muktedînin namazının sahih olması için, -münferidin yaptığı dışında- namazın başında iktidaya (imama uymaya) niyet etmesi gerekir. Ebû Yusuf ve Şeybanî'ye göre, -bir namaz kılana uyulmuş ve imamdan önce tekbir alınmış olma ihtimali kalmasın diye, cemaatin iktiday- niyeti, imamın Allahu Ekber deyip namaza başlamasından sonra olmalıdır. Ebu Hanife'ye göre cemaatin tekbirleri imamın tekbirine bitişik olmalıdır. Fatiha bitmeden tekbir alıp imama uyan mükellef iftitah tekbirinin sevabına kavuşmuş olur. İktidaya niyet edip namaza başladığı halde, imam namaza henüz başlamadıysa, mükellefin iktidası sahih olmaz; hatta, Allah veya Ekber kelimelerinin daha imam bitirmeden muktedî tarafından bitirilmesi halinde bile hüküm böyledir. İkinci defa tekbir alınırsa bununla iktida sahih olur. b) Şafiî Mezhebine göre, münferid olarak namaz kılarken de, -cuma namazı, yağmur dolayısıyla cem'u't-takdim yapılan ve iade edilen namaz dışındakilerde- iktidaya niyet edilebilir. c) Hanbelî Mezhebine göre, muktedinin imama veya namaza iktidaya niyet etmesi şarttır. Mesbuk selâmdan sonra -cuma dışında- yine kendi gibi mesbuka, mukim -yolcuya uyduktan sonra- yine kendi gibi mukime iktida edebilir. C. İmamete Niyet: a) Hanefî Mezhebine göre, kendisine iktida edecek kadınlar bulununca imamın imamete niyeti şarttır; Züfer'e göre şart değildir. b) Şafiî Mezhebine göre dört namazda imamete niyet edilir: 1) Cuma, 2) Yağmur dolayısıyla cem'u't-takdim halinde ikinci namazda, 3) Namaz vakit içinde cemaatle iade edilince, 4) Cemaatle kılınan adak namazı. Bu namazlarda imamete niyet edilmezse günahkâr olunur. c) Maliki ve Hanbelî Mezheblerine göre, namazın sahih olması için, cemaatle kılman bütün namazlarda imamete niyet şarttır. Ebu Hanife ve Malik'e göre imamın niyetiyle muktedînin niyetinin aynı namaza ait olması gerekir; eş-Şafiî'ye göre böyle bir şart sözkonusu değildir.[180] Şartları: Namaz kılmaya niyet edecek kimsede, -niyetinin sahih olabilmesi için- aşağıdaki şartlar aranır: a) İslâm, b) Temyiz: Mümeyyiz olmayan kimselerin niyeti sahih değildir; mümeyyiz çocukların niyeti ile sahih olur. c) Kesin Kararlı Olmak: 1) Cumhur'a göre, niyetin sahih olması için namazın sonuna kadar herhangi bir tereddüt ve vazgeçmenin bulunmaması gerekir. 2) Caferi Mezhebine göre, şu durumlarda, bir namazdan ötekine geçiş yapılması caizdir: 1) Sıralı iki namazdan ikinciye sehven birinciden önce başlayan mükellef birinciye dönmesi gerekir. 2) Vakit namazına başlayıp kaza borcu olduğunu hatırlarsa, elindeki fazilet vaktini kaçırmaktan endişe etmezse, kazaya dönmesi müstehaptır. 3) İki durumda farzdan nafileye geçiş: a) Cuma günü öğle namazının kıraatinde Cuma sûresini unutup başka bir sûreyi okuyarak yarısını veya daha fazlasını okuma, b) Namaz kılarken cemaat için kaamet getirildiğinde, kendisini geçmelerinden endişe edince. [179] Kâsânî, BS, c. I, s. 128-129; Cezîrî, Fame, c. I, s. 217-218. |