Namaz Kılanlara Göre

B. Namaz Kılanlara Göre:[190]

a) Münferidin Kıraati:

Münferid namazını yukarıdaki açıklamaya göre kıraat yaparak kılar.

b) Muktedînin Kıraati:

a) Hanefî Mezhebine göre, kıraati ister gizli, ister açık yapılsın, her türlü namazda muktedînin kıraat yapması tahrimen mekruhtur.

b) eş-Şafiî'ye göre gizli namazlarda okur; açık kıraatliler konusunda, her iki görüş de nakledilmiştir. Mezhep görüşü, hem açık, hem gizli kıraatli namazlarda okuma gerektiğidir.

c) Maliki Mezhebine göre, gizli kıraatli namazlarda kıraat yapmak mendup, açıklarda mekruhtur. Fakat hukukçular arasındaki ihtilafı göz önüne alarak kıraat yapmak menduptur.

d) Hanbelî Mezhebine göre, gizli kıraatli namazlarla ve açık kıraatli namazlarda imamm sustuğu yerde müstehap; açık kıraatli namazlarda mekruhtur.

c) İmamın Kıraati:

Cemaatle kılman namazlarda kıraat, imam tarafından yapılır.

II. Miktarı:[191]

a) Ebû Hanife'den kıraatin miktarı konusunda üç görüş nakledilir:

1) Uzun veya kısa tam bir âyet,

2) Herhangi bir sınırlama bulunmadan kıraat,

3) Aşağıdaki görüş.

(b) Ebû Yusuf ve eş-Şeybanî ile -bir nakilde- Ebû Hanife'ye göre, kıraatin farz olan miktarı üç kısa âyet veya bu uzunlukta bir uzun âyettir. İsteyenler namazlarında bir sûreyi olduğu gibi, bütün Kur'ân'ı dahi okuyabilirler.

III. Dili:

Kıraat, Kur'ân okuyarak, yani Arapça yapılır. Ayetlerden veya kısa sûrelerden namaz sahih olmayacak kadar bilmeyenler nasıl hareket edecektir?[192]

a) Hanefî Mezhebine göre, bu gibi mükellefler yeterli miktarı öğrenene kadar, kendi dillerinde kıraat yapabilirler; ancak bu eksikliği bir an önce gidermeye çalışmak gerekir.

Sadece bir âyetten başkasını okumaya gücü yetmeyen kimse, Ebû Hanife'ye göre, bu âyeti yalnız bir defa okurken, Ebû Yusuf ve Şeybanî'ye göre üç defa tekrar eder. Fakat üç âyet okumaya gücü yeten kimsenin, bir âyeti üç defa tekrar etmesi caiz değildir.

Ebu Hanife'ye göre, Fatiha'nın herhangi bir dille okunması mutlak olarak caizdir, ama mekruhtur. Ebu Yusuf ve Şeybanî'ye göre, ancak âciz olunduğunda caizdir. Ebu Hanife'nin bu görüşünden döndüğü de rivayet edilir.

b) Şafiî ve Hanbelî Mezheblerine göre, Fatiha'yı okumaktan âciz olanlar bu miktarda âyet bilirlerse bunu; bu miktarda bilmezse, bildiğini Fatiha okuyacak kadar tekrarlar; bunu da yapamazsa, Allah adını Fatiha okuyacak kadar tekrarlamak suretiyle kıraat yapar. Bunu dahi yapmaktan âciz olan, Fatiha okuyacak kadar sessizce durur ve rükûa eğilir.

e) Malikî Mezhebine göre, Fatiha'yı düzgün okuyamayanın, düzgün okumayı öğrenmesi gerekir. Bu mümkün değilse düzgün okuyana iktida eder. Bunu da yapamazsa, tekbirle rükû arasında Allah adım tekrarlar.

IV. Türü:

Sabah, akşam ve yatsı namazlarının ilk iki re katiyle cuma ve bayram namazlarında açıktan (cehri), öğle, ikindi, cenaze ve vitir namazlarıyla adak ve nafile namazlarda gizlice (sirrî) yapılır. Kıraati açık yapmaya Cehr, gizli yapmaya İsrar adı verilir.

ÜM'e göre, namaz kılanın kıraatini kendine duyurması şarttır; Malikî Mezhebine göre, şart değildir, dilini hareket ettirmesi yeterlidir. Fakat evlâ olan kıraati kendine duyurmaktır.[193]

[190] İbn Kudâme, Mugnî, c. I, s. 562-567; Muzenî, Muhtasar, s. 15; Gazâlî, Veciz, c. I, s. 42; Nevevî, Mecmu, c. III, s. 322; Serahsî, age, c. I, s. 199; Râsânî, BS, c. I, s. 110; Cezîrî, Fame, c. I, s. 229-230.

[191] İbn Kudâme, age, c. I, s. 570; Kâsânî.BS, c. I, s. 112.

[192] Nevevî, Mecmu, c. III, s. 335, 340, 343; Cezîrî, Fame, c. I, s. 230; Serahsî, Usûl, c. I, s. 281-282; Serahsî, Mebsût, c. I, s. 372; İbn Kudâme, age, c. I, s. 486.

[193] Cezîrî, Fame, c. I, s. 230.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın