|
Konu Başlığı: Namaz Hukukunun Sistem İçindeki Yeri Gönderen: Sümeyye üzerinde 07 Ekim 2012, 16:18:58 6. Namaz Hukukunun Sistem İçindeki Yeri: Namaz bedenî bir ibadettir. Bu yüzden klasik fıkıh kitaplarının ibâdetler (ibâdât) kısmının birinci konusu olarak ele alınmaktadır. Namaz, fıkıh kitaplarında temizlik (taharet) konusundan sonra yer alır. Bunun sebebi, temizliğin özellikle namaz ibadetiyle çok yakın bir ilişki içinde olmasıdır. Yakın zamanlarda ve halen namaz konusu, diğer ibadetlerin yanısıra, iman ve ahlâk esaslarını da içine alan ilmihal kitaplarında incelenmiştir. Bu konuda ülkemizde çok sayıda eser bulunmaktadır. "Namaz Hocası" denilen kitaplar bu türün daha özelleşmiş ve halka göre yazılmış bir şeklidir. Günümüzde ise "İbâdetler Hukuku" (Fıkhu'l-İbâdât) adıyla kitaplar yazılmaya başlanmıştır.[49] Henüz çok yeni olan bu alanın zamanla gelişmesi son derece verimli eserlerin ortaya çıkmasını sağlayabilir. Namaz bir ibadet olmakla birlikte, felsefe (hikmet-i teşri), sosyoloji ve psikoloji açısından da ele alınabilir. Namazın hikmet-i teşri yönü özellikle İmam Gazâlî'nin İhyâ'sında ve Şam Veliyyullah ed-Dihlevî'nin Huccetullahi'l-Bâliga'smda işlenmiştir.[50] Bu konudaki en yeni çalışma, Muhammed Tâhir b. Âşûr'un Usûlu'n-Nizâmi'l-İctimâî fi'l-İslâm adlı kitabıdır. Genel olarak ibâdetleri hikmeti teşri, sosyoloji ve psikoloji açısından incelemektedir. Namazı sosyoloji ve psikoloji açılarından ele alan çalışmaların sayısı azdır.[51] [49] Bu çeşit kitapların güzel bir örneği şudur: Abdullah Mahmud Şehhâte, Fıkhu'l-İbâdât, Kahire, 1975. [50] Bu konuda bkz. Gazali, İhya, c. 1, s. 145-207; Gazali, Medhalu's-Sulûk ilâ Menâzi-li'l-Mulûk, yay. Muhammed Riyâd el-Mâlih, Dımaşk, 1965; Şah Veliyyullah Dehlevî, Hüccetullahi'l-Bâliga, çev. Ali Genceli, İstanbul, 1971, 425-437; el-Hakîm et-Tırmizî, es-Salât ve mekâsıdukâ, yay. Husnî Zeydan, Kahire, 1965; İbn Sina, Namaz Risalesi. Ayrıca bkz. Sehhâte, Fıkhu'l-İbâdet, s. 285-310; Tabbâra, Ruhu's-Salât fî'l-İslâm, Beyrut, ty. Hâmid Muhammed el-Abbâdî, miti Hikmeti'ş-Şerîa ve Esrâriha, Mekke, 1403, 20-83; H. Nurbaki, Namazın Sırları, İstanbul, 1986; Süleyman Uludağ, İslâm'da Emir ve Yasakların Hikmetleri, Ankara, 1988. [51] Habil Şentürk, Psikoloji Açısından Hazret-i Peygamberin İbadet Hayatı, İstanbul, 1991; Mehmet Bayraktar, İslâm İbadet Fenomenolojisi, Ankara, 1987; Ebu'l-Hasen en-Nedvî, Dört Rükün, çev. İsmet Ersöz, İstanbul, 1977, 15-1/2; Abdullah Yıldız, Tevhidi Bir Eylem Olarak Namaz, İstanbul, 1991. |