|
Konu Başlığı: Keffareti Gerektiren Hal Ve Hareketler Gönderen: Sümeyye üzerinde 30 Ağustos 2012, 16:31:16 Keffareti Gerektiren Hal Ve Hareketler: Gıda Ve Haç Kullanmak: Gıda, insanın yaratılışı itibarıyla yemeyi arzu ettiği ve yiyebildiği, karnını doyurabileceği maddedir. Ağızdan alman ilaçlar da bu maddeler içine girer: I. Hükmü: [713] a) Hanefî Mezhebine göre, şartları gerçekleşmiş bir şekilde yiyerek, içerek veya ilaç kullanarak gıda alınması, hem kaza, hem de keffareti gerektirir. b) Şafiî ve Hanbelî Mezheplerine göre -arzu ister tam, ister eksik giderilsin- yalnızca cinsi birleşmeden dolayı keffaret gerekir. c) Malikî Mezhebine göre, kendi isteğiyle -az veya çok- kusmak keffareti gerektirir. [714] Ayrıca kasıtla, sıvı maddeleri, buhur ve buhur kokusunun, ağız, kulak, göz ve burundan boğaza ulaşması, hem kaza ve hem de keffareti gerektirir; sehven olunca kaza gerekir. II. Şartları: Mükellef ve iftar şekliyle ilgili şartlar, gıda ve ilaçları kullanmanın keffareti gerektirmesi için de aynen geçerlidir. III. Örnekler: a) Bile bile yemek, içmek, ilaç ve gıda kullanmak, b) Ağıza giren yağmur ve kar taneciklerini bilerek ve isteyerek yutmak, c) Ağız dışından susam tanesi kadar bir yiyecek maddesini yutmak, d) Sigara içmek, enfiye çekmek, e) Eroin, esrar, afyon gibi uyuşturucu maddeleri kullanmak, f) Az miktarda tuz yemek; çok miktarda tuz yemek yalnızca kazayı gerektirir. Çünkü, tuzun azı gıda için alınabilir, çoğu için böyle bir şey sözkonusu olmaz. g) Çiğ et, içyağı, pastırma yemek, h) Kötü veya şüpheli bir davranıştan sonra bunun orucu bozmadığını bildiği halde orucu bozmak; msl. gıybet eden kimsenin bu davranışının orucu bozmadığını bildiği halde yemesi içmesi; kan aldırdıktan sonra aynı şekilde orucu bozmak, eşini öptükten sonra bu şekilde yemek içmek keffareti gerektirir[715]. i) Zevk almak için eşinin tükürüğünü emmek. Cinsî Arzunun Giderilmesi: I. Tam Giderme: A. Hükmü: Cinsî arzunun tam giderilmesiyle orucu bozulan mükellefe keffaret gerekir. B. Şartları: a) Mükellefle İlgili Şartlar: Bunları, genel ve özel şartlar şeklinde iki grupta toplayabiliriz: i) Genel Şartlar: Keffaret için gerekli mükellefle ilgili genel şartlar, cinsî arzunun giderilmesiyle keffaretin gerekmesi için de aynen geçerlidir. ii) Özel Şartlar: ii.i) Orucun Sıhhatine İnanmak: [716] a) Şafiî Mezhebine ve Ebu Hanife’ye göre, unutarak yiyip orucu bozuldu zannederek birleşme yapana yalnızca kaza gerekir. b) Hanbelî Mezhebine göre, bu durumda keffaret gerekir. İİ.İİ) Haramhğını Bilmek: [717] Şafiî Mezhebine göre, cinsî birleşme yapana keffaretin gerekmesi için, bunun haram olduğunu bilmek şarttır. ii.iii) Müstakillen Yapmak: [718] Şafiî Mezhebine göre, fiiliyle beraber bir şey yiyip içecek olursa, yalnız kaza gerekir. ii.iiii) Günahkâr Olmak: [719] Şafiî Mezhebine göre, msl. çocuk ve yolcular oruç bozmakla günahkâr olmadıklarından, onlara keffaret değil, yalnızca kaza gerekir. ii.iiiii) Hatalı Olmamak: [720] a) Hanefî ve Şafiî Mezheplerine göre, fecir doğmadı veya akşam oldu zannıyla birleşme yapma halinde yalnızca kaza gerekir. Fakat, fecir doğduğu halde bunu bile bile birleşmeye devam ederse, keffaret gerekir. b) Hanbelî Mezhebine göre, bu durumda kaza değil, keffaret gerekir. ii.iiiiii) Sünnet Kısmının Girmesi: [721] Şafiî Mezhebine ve Ebu Hanife’ye göre, birleşme halinde keffaretin gerekmesi için haşefenin girmesi gerekir. ii.iiiiiii) Delirmemek: [722] Şafiî Mezhebine göre, keffaretin gerekmesi için, birleşmeden sonra mükellefin aklî dengesini kaybetmemesi gerekir. ii.iiiiiiii) Ramazan’ın Edası Olmak: [723] Birleşmeyle orucun bozulması halinde keffaretin gerekmesi için, Cumhur’a göre, orucun Ramazan’ın edası olması gerekir; Katâde’ye göre, Ramazan orucunun kazasında, da keffaret gerekir; maliki hukukçulardan İbnu’l-Kasım ile Vehb’e göre, bütün oruçlar için gerektiğinde keffaret ödenir. b) Birleşme Yapılanla İlgili Şartlar: i) İnsan olmak: [724] Hanefi Mezhebine göre, keffaretin gerekmesi için, birleşme yapılanın insan olması gerekir. ii) Canlı olmak: [725] Hanefî Mezhebine göre birleşme yapılanın canlı olması gerekir. iii) Şehvetli olmak: [726] Hanefi Mezhebine göre, keffaret için, birleşme yapanın şehvetli olması gerekir. iiii) Fercden -ön veya arkadan- olmak: [727] Şafiî Mezhebine göre, birleşmenin ön veya arka yollardan biriyle olması gerekir. [713] Kâsânî; BS, c. II, s. 98; Merginânî, Hidâye, c. I, s. 124; Serahsî age c III, s. 74. [714] Cezirî, Fame, c. I, s. 563 [715] Kâsânî, BS, c. II, s. 100; Merginânî, Hidâye, c. I, s. 130. [716] Cezirî, Fame, c. I, s. 561, 562; Şeybânî, Asl, c. II, s. 181. [717] Cezirî, Fame, c. I, s. 561. [718] Cezîrî, Fame, c. I, s. 561. [719] Cezîrî, Fame, c. I, s. 561. [720] Cezirî, Fame, c. I, s. 562; İbn Kudâme, Mugni, c. III, s. 126. [721] Cezirî, Fame, c. I, s. 561; Şeybânî, Asl, c. II, s. 125. [722] Cezirî, Fame, c. I, s. 561; İbn Kudâme, Mugnî, c. III, s. 178. [723] Cezirî, Fame,c. I, s. 561, 562; İbn Rüşd, BM, c. I, s. 215; Mergınanî, Hidaye, c.I, s. 125; Şeybânî, Asl, c. II, s. 178. [724] Cezirî, Fame, c. I, s. 560. [725] Cezirî, Fame, c. I, s. 560 [726] Cezirî, Fame, c. I, s. 560. [727] Cezirî, Fame, c. I, s. 560, 561, 562. |