|
Konu Başlığı: İtikadî ve Fıkhı Mezhepler Gönderen: Sümeyye üzerinde 20 Ekim 2012, 15:05:07 5. İ'tikadî ve Fıkhı Mezhepler İ’tikadî Mezhepler[45] itikadı mezhepler, sünnî bilginlerce, Ehl-i Sünnet ve Ehl-i Bid'at mezhepleri olarak iki grupta incelenir: Ehl-i Sünnet Mezhepleri: Ehl-i sünnet Mütekaddimûn (öncekiler), Müteahhirûn (sonrakiler) diye iki kısma ayrılır: Mütekaddimûn (Selef ve Ehl-i Sünnet Hâssa): Ashab, tâbi'ûn, tebe'u't-tâbi'în ile onların izinden giden bilginler, fakih ve müctehidler, muhaddisler çoğunluğu Mütekaddimun'u meydana getirir. Selef, Allah'ı kemal sıfatlarıyla muttasıf, noksan sıfatlardan münezzeh bilmişler, kitap ve sünnette varid olan müteşabih nakilleri te'vil etmeden, gerçek mânâlarını Allah'a ısmarlayarak kabul etmişlerdir. Müteahhirûn (Ehl-i Sünnet-i Âmme): Maturidiye: Fıkıh ve füruat bakımından Ebu Hanife'ye tâbi, itikadî konularda ise onun görüş ve delillerini kendi zamanındaki icaba göre düzenleyip genişleterek itikadî bir mezhep meydana getirmiş bulunan Türkistanlı Ebu Mansur el-Matüridi'ye tâbi olan insanlardır ki, başlıca Hanefî Mezhebi mensuplarıdır. Eş'ariye: Şafiî Mezhebinde yetişerek, onun fıkıh esaslarından mülhem bir itikadî mezhep meydana getiren Ebu'l-Hasen el-Eş'ari'ye mensup olanlardır. Maturidî Mezhebi daha ziyade Türkistan taraflarında ve hanefîler arasında yayılmış olduğu halde, Eş'arî Mezhebi, Mısır, Afrika ve Endülüs taraflarında yayılmıştır. Mensupları arasında şafiîlerden başka bir kısım Maliki ve Hanbelîler de vardır. Sayıca Eş'arîler, Matüridîlerden çoktur. Taglib yoluyla her ikisine el-Eşâire dendiği de olur. [45] İtikadı mezhepler konusunda bkz. Nevin A. Mustafa, fotam Siyanı Düşüncesinde Muhalefet, çev. Vecdi Akyüz, İstanbul 1990; İrfan Abdülhamid, İslâm'da İtikadî Mezhepler ve Akaid Esasları, çev. M. Saim Yeprem, İstanbul, 1981; Ekrem Ruhi Fığlah, Çağlınızda İtikadî İslâm Mezhepleri, Ankara, 1990, 4.B.; Bekir Topaloğlu, Kelâm İlmi-Giriş, İstanbul, 1981; Neşet Çağatay-İbmhim Agâh Çubukçu, İslam Mezhepleri Tankı, Ankara, 1985, 2.B. |