|
Konu Başlığı: İmamın İmamete Muktedînin İktidaya Niyeti Gönderen: Sümeyye üzerinde 22 Eylül 2012, 16:54:01 İmamın İmamete, Muktedînin İktidaya Niyeti (Niyet Birliği): [39] İmamet Niyeti: (a) Hanefî Mezhebine göre, imamete niyet etmek, cemaat arkasındaki kadın muktedînin namazının sahih olması için şarttır. Aksi halde, imam arkasında namaz kılan kadınların namazı, sahih olmaz. Bu sebeple imam, arkasında kadınların da namaz kılacağını düşünerek, kadın ve erkeklere imam olacağına dair niyet etmelidir. (b) Şafiî Mezhebine göre, sahih olması cemaate bağlı, meselâ cuma ve yağmur dolayısıyla cemedilen namazlarda imamete niyet etmek şarttır. (c) Malikî Mezhebine göre, cuma, geceleyin yağmur dolayısıyla cemedilen namaz, havf namazı, özür dolayısıyla imamete geçirilen kimsenin namazında imamete niyeti şarttır. Cuma namazında bu niyet olmazsa bütününün, ikincide her ikisinde ayrıntı vardır; havf namazında birinci grubun namazı bâtıl, ikincininki sahihtir; istihlaf halindeyse, muktedînin namazı bâtıl, imamınki sahihtir. (d) Caferi Mezhebine göre, cuma, bayram ve iade edilen bazı namazlarda, imamın -kendisi için sevabın husulü niyete bağlıysa da- cemaate ve imamate niyeti şart değildir. Namaz başında niyeti varsa, imam, bütün namaz durumlarında ihtiyarî olarak bile imamlıktan münferidliğe geçebilir. İktida Niyeti: ÜM’e göre, bütün namazlarda, muktedînin imama uymaya niyet etmesi gerekir; Hanefî Mezhebine göre, cuma ve bayram namazı dışındakilerde iktidaya niyet edilir, bu iki namazdaysa iktida niyetine ihtiyaç yoktur: (a) ÜM’e göre, iktida niyeti namazın başında yapılır. Bu sebeple, kendi başına namaz kılmaya başlayan mükellef, daha sonra cemaatle namaz kılınmaya başlanınca, selâm vermeden imama uyamaz. Aynı şekilde, cemaatle namaza başlayan kimse, bir müddet sonra yalnız başına namazı kılamaz. Bu durum, Hanefî Mezhebine göre yalnızca zaruret halinde, son ka’dede teşehhüdden sonra selâm verilir, mazeretsiz olarak ayrılma halinde namaz günahla birlikte sahih olur. (b) Şafiî Mezhebine göre, namaz başında iktidaya niyet şart değildir. Cemaatle kılınması şart olan namazlar dışında, iktidaya -mekruh olmakla birlikte- namaz esnasında da niyet edilebilir. Aynı şekilde muktedî, -özürsüz bile olsa- cemaatle kılınması şart olan namazlar dışında iktidadan ayrılmaya niyet edebilir. Cemaatle kılınması şart olan cuma namazındaysa, birinci rekâtte iktidadan ayrılmaya niyet sahih değildir, diğerleriyle cemi takdim yapılan namazlarda iktida niyetine son vermek caiz değildir. (c) Caferi Mezhebine göre, muktedînin iktidara niyeti şarttır. Şayet niyet etmezse, söz ve fiillerle ona uysa bile, namazı sahih olmaz. Uyulan imamın isim, sıfat, zihni veya dış işaretle belirlenmesi gerekir. Münferid, ihtiyatlı görüşte, namaz sırasında imamlığa geçmeye niyet edemez. [39] Şafn, Umm, ç. I, s. 172-174; İbn Kudâme, age, c. II, s. 231-233; Cezîrî Fame c 1, s. 417-418; Humeynî, age, s. 82-83 (2, 4-5). |