Hutbenin Sünnetleri

Hutbenin Sünnetleri: [295]

I. Hutbenin Kendisiyle İlgili Sünnetler:

A. Kısa Olması:

(a) Hanefî ve Hanbelî Mezheblerine göre, hutbenin kısa olması sünnettir:

(1) Hanefî Mezhebine göre, tıvalı mufassal denen sûrelerden birisinden daha uzun olması mekruhtur.

(2) Hanbelî Mezhebine göre, birinci hutbe, ikinciden daha uzun olur.

(b) Şafiî Mezhebine göre, hutbenin ne uzun, ne kısa olmayıp, orta seviyede olması sünnettir.

(c) Malikî Mezhebine göre, hutbeleri kısa okumak sünnet değil, menduptur. İkinci hutbe, birinciden kısa olur,

B. Birinciye Tesmiye İle Başlamak:

Hanefî Mezhebine göre, birinci hutbeye euzu-besmele çekerek başlamak sünnettir.

C. Hamd, Şehâdet, Salavât Ve Öğütleri Sesli Okumak:

(a) Hanefî Mezhebine göre, bunları ve verilen bilgileri sesli okumak sünnettir.

(b) Malikî Mezhebine göre, her iki hutbeye de hamd ve sena ile başlayıp, sonra salât okumak sünnettir.

D. Birincide Ayet Okumak-.

(a) Hanefî Mezhebine göre, birinci hutbede âyet okumak sünnettir.

(b) Şafiî ve Hanbelî Mezheblerine göre, birinci hutbede âyetin okunması rükündür.

(c) Malikî Mezhebine göre, birinci hutbeyi âyetle bitirmek sünnettir. İkinci hutbenin ise Yağfirullahu Lena ve Lekum (Allah bizi ve sizi bağışlasın) veya Uzkurullahe Yezkurkûm (Allah’ı anın ki o da sizi ansın) ile bitirilmesi sünnettir. Her iki hutbede de, takva emri ve bütün mü’minlere dua okunur, sahabe için rıza istenir.

E. İkinciye Hamd, Sena Ve Mü’minlere Dua İle Başlamak:

(a) Hanefî Mezhebine göre, devlet büyüklerinin zafer ve başarısı için dua. etmek, -halkın maslahatına olduğundan- menduptur.

(b) Şafiî Mezhebine göre, devlet adamlarının salâhı ve halka yardım için dua etmek sünnettir. Salavâtlar ise çokça tekrarlanır.

(c) Malikî Mezhebine göre, düşmana karşı zafer ve İslâm’ın yüceltilmesi için devlet başkanına dua müstehap, adalet ve ihsan için dua caizdir.

(d) Hanbelî Mezhebine göre, müslümanlara dua etmek sünnettir. Devlet başkanı, kendi soyu veya babasına dua etmek mubahtır.

Hutbede Raşid Halifeler ve Hz. Peygamber’in iki amcasının anılması, iyi karşılanmış bir âdettir. Daha sonra Emevîler, hutbede Hz. Ali ve bazı sahabeye sövüp sayardı. Ömer b. Abdilaziz bu çirkin âdeti kaldırarak, mezkur sahabeyi dua ve hoşnutluk ile andı.

Devlet başkanına dua konusunda haddi aşmamak, tabasbus (yağcılık, dalkavukluk) yapmamak, lâyık olmadığı vasıfları söylememek şartıyla dua etmenin uygun olacağı, onun iyiliğinin idaresindeki müslümanların da iyiliği olacağı yukarıdaki görüşlerden çıkarılabilir.

F. Anlaşılır Olması:

(a) Şafiî Mezhebine göre, hutbenin anlaşılır olması sünnettir.

(b) Malikî Mezhebine göre, cemaatin duyması için sesi yükseltmek menduptur. İkinci hutbede ses birinciden daha az yükseltilir.

(c) Hanbelî Mezhebine göre, sesi mümkün olduğu kadar yükseltmek sünnettir.

[295] Şeybânî, Asi, c. I, s. 314, Kâsânî, BS, c. I, s. 263; İbn Kudâme, age, c. II, s. 296, 302-304, 306-310; Cezîrî, Fame, c. I, s. 394-396; Karaman, İslâm'ın Işığında Günün Meseleleri, c. 50-51.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın