|
Konu Başlığı: Hutbenin Mekruhları Gönderen: Sümeyye üzerinde 07 Eylül 2012, 14:36:12 Hutbenin Mekruhları: [296] I. Genel Olarak: Sünnetlerin Terki (a) Hanefî ve Malikî Mezheplerine göre, hutbenin sünnetlerinden birinin terkedilmesi mekruhtur. (b) Şafiî ve Hanbelî Mezheplerine göre, terkedilen sünnetlerin bir kısmı mekruh, bir kısmı da evlâya aykırıdır: (1) Şafiî Mezhebine göre, mekruh olanı, hutbe okunurken konuşması, iç ezanı topluca okumak; evlaya aykırı olanı ise, hutbe okunurken ihtiyaç duymaksızın gözleri yummaktır. (2) Hanbelî Mezhebine göre, hatibin hutbe okurken cemaate sırtını dönmesi ve duada sesi yükseltmek, mekruh davranışlardandır. II. Özel Olarak: A. Terkiye: Hutbeden önce Ahzab: 33/56 âyetini okunur, hayır ve hasenat sahiplerine, özellikle camiyi yaptırana ve müezzinlerin pîri Bilal-i Habeşi’ye dua edilir; bundan sora da bazı yerlerde “cuma günü hutbe okunurken arkadaşına sus diyecek olursan, boş bir söz söylemiş olursun” mânâsındaki hadisi okur ve “Susunuz, sevap kazanırsınız” sözünü söyler. Bütün bunlara terkiye adı verilir: a) Mekruh Olması: (a) Hanefî Mezhebine göre, hatip özel yerinden minbere çıkıp, namaz bitince konuşmak, -bu ister zikir, ister salavât, isterse dünyevî bir söz olsun- mekruhtur. Ebu Yusuf ve eş-Şeybanî’ye göre sadece hutbe okunurken konuşmak mekruh olup, diğer zamanlarda mekruh değildir; bununla birlikte namaz kılmak mekruhtur. Mekruh olma konusundaki bu ihtilafa rağmen, Hanefî Mezhebine göre, terkiye bid’attir, yapılmayışı ihtiyata uygundur. (b) Malikî Mezhebine göre, -vakfeden vakfiyesinde şart koşmadıkça- terkiye bid’attir, mekruhtur. b) Caiz Olması: (a) Şafiî Mezhebine göre, terkiye, -her ne kadar Hz. Peygamber devrinde bulunmayıp bid’at ise de- dinin karşı koymadığı bir bid’at-ı hasenedir. (b) Hanbelî Mezhebine göre, her iki hutbede de konuşmak caiz değildir. Önce veya sonrasında, hatip sustuğu ve hatibin duaya başladığı zaman konuşmak mubahtır. [296] Şafii, Umm, c. I, s. 202; Serahrî, age, e. II, s. 29; Kâsânî, BS, c. I, s. 263-266-Cezîrî, Fame, c. I, s. 396-399. |