Hükmü Ve Çeşitleri

12. Hükmü Ve Çeşitleri:

Hedy kurbanı; bazan nafile, bazan da vacip olarak kesilir ve buna göre ad alır:

1- Tatavvu Hedyi:

Hac ve umre yapan kimselerin, Allah rızası için nafile olarak kestikleri kurbana Tatavvu Hedyi denir. Bu çeşit hedyİn, hem etinden yenir, hem de sadaka olarak dağıtılabilir,

Tatavvu olarak Ka'be'ye gönderilen hedy, yolda çalınsa veya telef olsa, yerine başkasını alıp göndermek gerekmez. Vacip olarak gönderilmiş olunca, yerine başkasını almak gerekir. Hayvanın kusuru çok olduğu zaman da böyledir. Sahibi fakir olan vacip hedy, çok kusurlu olunca bile sahihtir. Harem'de kesilip henüz eti tasadduk edilmeden çalınan kurban için, yenisini almak gerekmez.

Hedy Kurbanı

----------------------------------------

Tatavvu Heydi. Vacip Hedy

1) Şükür Hedyi

2) Ceza Hedyi

3) Adak Hedyi

Şema 56: Hedy Kurbanı

2- Vacip Hedy:

Şükür Hedyi:

Karan ve temettü haca yapanların kesmesi vacip olan hedy, Şükür Hedyi adım alır. Bu kurbanı kesmenin vacip olduğu, “Kim hac ile umreyi birlikte yaparsa kolayına gelen bir kurban (kesmesi) gerekir) Kurban bulamayan hac esnasında üç gün ve -döndüğünüzde yedi gün- ki o tam on gündür oruç tutmak gerekir.” [658] Ayetiyle sabittir.

Hanefî Mezhebine göre, bu kurbanın eti yenebilir; eş-Şafiî'ye göre, -keffaret için olduğundan- yenmez. [659]

Cinsî birleşmede, Malik ve Ebu Hanife'ye göre koyun; eş-Şafîî'ye göre bedene gerekir, bulunmayınca değeri biçilir ve bu değerde sadaka verilir, bu da mümkün değilse her müd için bir gün oruç tutulur; bu durumlarda doyurma ve hedy Mekke ve Mina'da, oruç ise istenilen yerde yerine getirilir. [660]

İmam Malik'e göre birleşme, tıraş ve ihsar gibi ihrama eksiklik getiren haller için hedy bulunmazsa, üç gün hac sırasında, yedi gün de memleketine dönünce oruç tutulur, doyurma bir ceza türü olamaz. [661] İhsar hedyi paraya dönüştürülemez, mutlaka kurban kesilir.

[658] el-Bakara: 2/196.

[659] Kâsânî, BS, c. II, s. 174.

[660] İbn Rüşd, DM, c. I, s. 300.

[661] İbn Kudame, age, c. III, s. 476; İbn Rüşd, BM, c. I, s. 300.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın