Hedy İle Tahallul Eden Muhsar

I. Hedy İle Tahallul Eden Muhsar:

A. Tanımı Ve Hükmü:İhramın gereğini yerine getirmekten kul hakkı değil, Allah hakkı olarak önlenen muhsara, tahallul etmesi için ayrıntılarını aşağıda inceleyeceğimiz gibi hukukçuların görüşlerine göre hedy kesmek gerekir. Bunu keserek, ihramdan çıkar:

a) Hanefî Mezhebine göre, muhsarın ihramdan çıkması için, öncelikle Harem'de bir kurban kesmesi gerekir. Bu kurbanı kendisinin kesmesi mümkün değilse, hayvanı veya tutarı parayı Harem'e gönderir. [539]

Hedy veya bedeli bulunmayınca Ebu Hanife ve eş-Şeybanî'ye göre, oruç, ihsar hedyi için bedel olamaz, bu durumda Harem'de hedy onun adına kesilene kadar ihrâmh olarak bekler veya Mekke'ye giderek umre işlemlerini yapar ve böylece tahallul eder. Atâ b. Ebi Rebah ve -bir kavlinde- Ebu Yusuf’a göre, hedyin fiyatı tespit edilir ve bu değerde sadaka verilir, bu da mümkün olmazsa her fitre miktarı için bir gün oruç tutulur; eş-Şafifye göre de, ihsâr hedyi için bedel ödenir, ancak bedelin temettü orucu gibi mi, yoksa sadaka olarak mı ödeneceği, sadakanın da oruca dönüştürülmesi konusunda kesin görüş tespit edilememiştir. [540]

b) Şafiî Mezhebine göre, hac işlemlerini yapmaktan alıkonan kimse, ihramdan çıkacak olursa, -ister Hıll'de, ister Harem'de bulunsun- alıkonduğu yerde bir koyun keser veya Harem'e gönderir; koyun bulamazsa, tutarını fakirlere dağıtır; bunun için de parası bulunmayan kimse, her fitre bedeli için bir gün oruç tutar ve tıraş olarak ihramdan çıkar. Nafile hac için ihrama giren kimse muhsar olursa, bundan dolayı kaza gerekmez.

c) Maliki Mezhebine göre, muhrimin yanında hedy varsa -onu Harem'e gönderme imkânı bulunmayınca- bulunduğu yerde keser, fakat imkân varsa Harem'e gönderir. Yanında hedy bulunmayan muhsara, hedy kesmek gerekmez.

Vakfeyi yapıp diğer işlemlerden alıkonan kimse, ziyaret tavafını ve sa'yi yaparak ihramdan çıkar. Bu durumda, Müzdelife'ye inmek, taşlama ve Mina'da geceleme gibi işlemlerin yapılmasına kadar muhsar kalırsa, bir tek hedy gerekir.

d) Hanbelî Mezhebine göre de, -Arafat'ta vakfeden önce veya sonra- muhsar olan kimse kurban keser, ancak kurbana imkân bulamazsa ihramdan çıkmak için on gün oruç tutar. Vakfeyi yapıp tavafı yapmaktan ahkonan mükellef, önce tavafı ve yapmadıysa sa'yi de yaparak ihramdan çıkar. Haccın vaciplerinden birini yapmaktan ahkonan kimseye de bir dem gerekir.

e) Bir grup hukukçuya göre, ihrama girerken ihsârla karşılaştığı takdirde, hedy kesme şartı koşuîmadıysa, tahallul, halk ile olur, şart koşulduysa hedy ile gerçekleşir.

B. Kurbanın Cinsi: [541]

Ihsâr için, Cumhur'a göre her çeşit kurbanlık hayvan kesilebilir; İbn Ömer'e göre bedene kesmek şarttır.

C. Kesim Yeri: [542]

Kurban, Cumhur'a göre ihsâr olunan yerde; Hanefî Mezhebine göre Harem'de kesilir; İbn Abbas'a göre, Harem'e göndermek mümkünse gönderilir, bu mümkün değilse ihsâr olunan yerde kesilir.

D. Kesim Zamanı: [543]

Hac ihsârı dolayısıyla kesilecek hedy, Ebu Hanife'ye göre bayramdan önce de kesilebilir; Ebu Yusuf ve eş-Şeybanî'ye göre, ihsâr neciyi bu vakitte kesilemez, onun kesilme vakti sadece bayram günleridir. Umre ihsan dolayısıyla kesilecek kurbansa, her zaman kesilebilir.

Hedy ile tahallul edecek muhsar, hedyi veya bedelini göndererek kestirir. Kesim için herhangi bir gün belirlenir; bu gün gelince hedy kesilir, kesimden önce tıraş olunmaz ve ihramhya yasak diğer işler yapılmaz, bu yasaklar işlendiği takdirde muhsar olmayınca gereken ceza işlerliğini aynen korur, hatta hedyin kesilmediğinin daha sonra anlaşılması halinde de durum böyledir.

[539] el-Bakara: 2/196. Cessâs, age, c. I, s. 321; Şafiî, Umm, c. II, s. 169; Şeybanî, Asl, c. II, s. 386.

[540] Kâsânî, BS, c. II, s. 180; Şafiî, Umm, c. II, s. ^69.

[541] Cessas, age, c. I, s. 321; İbn Rüşd, BM, c. I, s. 287; Şeybanî, Asl, c. II, s. 390.

[542] Cessâs, age, c. I, s. 321; İbn Rüşd, BM, c. I, s. 287; Kâsânî, BS, c. II, s. 179.

[543] Kâsânî, BS, c. II, s. 180; Mergınânî, age, , c. I, s. 181, 186.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın