Mustegallât Kredisi Ve Nisap

Mustegallât Kredisi Ve Nisap:

Kredi ve zekât konusunu inceleyen Muhammed Osman Şibbeyr, bu konuda şu açıklamayı yapar:

“a) Hanefi ve Hanbelî Mezheplerine göre, zorunlu olan menkul veya gayrimenkul sermaye satın almak için borçlanılmışsa, bu borç, gelirin matrahından düşülür.

b) Şafiî ve bir görüşte Maliki Mezhebine göre, borç, gelirden düşülmez. Çünkü mükellef, nisaba maliktir, alınan mallar, bu borca karşılık tutulur.

c) Bazı malikîlere göre, alınanlar değeri az meslekî araçlardansa, borç matrahtan düşülür.

Bence, borç, geçimi sağlamak üzere zorunlu meslek âletleri için alınmışsa, bu borç, gelirden düşülür. Daha fazla gelir ve mal üretimi için alınmışsa, borç gelirden düşülmez, sahip olduğu ihtiyaç fazlası mallar borca karşılık tutulur.”

Vadeli konut kredisini aynı çerçevede ele alan Muhammed. Osman Şibbeyr, şu sonuçlara varır:

a) Kredi, zorunlu ve muhtaç olana ev almak içinse, aynı yılın vadesi gelmiş borcu, bu takvim yılma ait zekât mallarının matrahından düşülür, kalan nisabı bulursa zekât ödenir; diğer taksitler sonraki yıllara bırakılır.

b) Kredi, aslî ihtiyaçtan fazla bir konut vb. almak içinse ve israf sözkonusuysa, alınan bu taşınmaz, borca karşılık tutulur, elindeki zekât mallarının matrahına dokunulmaz.”

Affa uğrayan devletin verdiği konut kredilerini de ele alan Muhammed Osman Şibbeyr, bu konunun, nisabı kaplayan veya eksilten yahut eksiltmeyen durumlara göre incelenmesini savunur:

“a) Nisabı kaplama veya eksiltme durumu konusunda, hukukçular üç görüş belirtmiştir:

1) İbnu'l-Kasım'ın kavlinde Malikîlere, Hanefi ve Hanbelî Mezheplerine göre, affedilen borç için, havelân-ı havi yeniden başlar.

2) Muhammed eş-Şeybanî'ye göre, havelân-ı havi tamamlandığında zekât farz olur.

3) Malikîlerden Eşheb'e göre, bağışlandığı anda ve başka malı yoksa zekât farz olur.

b) Nisabı eksiltmeyen borç ise, mal-i müstefad gibi kabul edilir. Bu konuda şu görüşler belirtilmiştir:

a) Malikî, Şafiî ve Hanbelî Mezheplerine göre, elindekilerin yıl hesabına katılmaz, yeni bir takvim yılı başlatılır, kredinin af tarihi yılın başı kabul edilir.

b) Hanefî Mezhebine göre, elindeki malın cinsindense, onun takvim yılına katılır.” [1158]

[1158] Bkz. yukarıda 81 2 1 1. 3.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın