|
Konu Başlığı: Havelân-ı Havle Tâbi Olmayan Mallar Gönderen: Sümeyye üzerinde 25 Ağustos 2012, 15:39:49 Havelân-ı Havle Tâbi Olmayan Mallar: a) Hukukçuların çoğunluğuna göre, bu tür mallarda peşin ödeme caiz değildir. b) Bazı şafıî hukukçular, öşür konusunda buna izin verir; ancak Şafiî Mezhebi içinde tercih edilen görüş caiz olmadığıdır. c) Hanefi Mezhebi ile bazı hanbelî hukukçular, öşür konusunda, ekinin bitmesi ve meyvaların ortaya çıkması şartıyla, peşin ödemeye izin verirler. [629] Günümüz vergi hukukunda da, peşin ödeme konusu, tartışmalıdır: “Peşin ödeme, belirli bir kısım mükelleflerin, yılı içindeki gelirlerinin, ertesi yılda verecekleri yıllık beyannamelerde mahsubu yapılmak üzere, faaliyetlerinin yürütüldüğü yıl içinde, bazı esaslara göre tespit edilen miktarlarda vergi ödemeleridir. Diğer bir deyişle, beyannameye tâbi ticarî ve meslekî kazanç sahipleri, aslında bir takvim yılında elde edecekleri kazanç ve iratlarının vergilerini, aynı takvim yılını izleyen takvim yılında ödemeleri gerektiği halde, bunların, ücretlerde yapılan peşin vergi tevkifatı gibi, yıl içinde, belirli miktarlar halinde, önceden alınması şeklidir. Bu usul, Batılı uygar ülkelerde uzunca bir süreden beri uygulanmaktadır. Amacı bir yandan vergileme zamanı bakımından ücretlerle, kısmen de olsa bir eşitlik sağlamak ve diğer yandan özellikle yılı içinde tahsil edilecek vergilerle piyasadaki para şişkinliğini azaltarak, enflasyon tazyikini azaltmaktır. Kaldı ki devletin bütçe imkânlarının, yılı içinde arttırılmış olması da, açık finansman yollarına, gereğinden fazla başvurulmamasını sağlamış olur.” [630] Hiç şüphesiz evlâ ve efdal olan, zekâtı zamanında ödemektir. Bu sebeple, zekâtın peşin ödenmesi, zaruret veya vaktinden önce ödemeyi gerektiren bir ihtiyaç çıkınca sözkonusu olmalıdır. Bunu da, iki yıldan fazlası için yapmamak naslara uygun düşer. [631] Peşin Ödemenin Sahih Olma Şartları: Zekâtın peşin ödenmesinin sahih olması için, bazı şartların bulunması gerekir [629] Bkz. aşağıda 83 1 2. [630] Erginay, age, s. 210.- |