Konu Başlığı: Farz Dışındaki Namazlarda Birlik Gönderen: Sümeyye üzerinde 22 Eylül 2012, 16:52:12 Farz Dışındaki Namazlarda Birlik: (a) Hanefî Mezhebine göre, adadıkları namaz, ayrı ayrı olanlar bir birine uyamaz, ikisinin de adadıkları namaz aynı olursa, uyabilirler. Aynı şekilde, namaz kılmayı adayan kimse ile yemin eden birbirine uyamaz. Fakat, namaz kılmaya yemin eden adayana; yemin eden yemin edene uyabilir. (b) ÜM’e göre, ayrı ayrı nafile kılmayı adayanlar, yemin edenler ve adayanın yemin edene iktidası sahihtir. Bu durumda adak ve yeminlerin aynı olması gerekmez. 56. İstihlâf: 1- Tanımı Ve Uygulaması: Sayılacak sebepler gerçekleşince imamın namaza devam edememe durumu ortaya çıkar. İşte bu durumda, imamın veya -konuşmadan ve kıbleden dönmeden- cemaatin namazı tamamlamak için ön saftakilerden ehliyetli birini imamete geçirmesine, ya da doğrudan muktedîlerden birinin imamete geçmesine îstihlaf, geçen kimseye Halife adı verilir. İstihlâfın uygulanması şu şekilde olur: Meselâ abdesti bozulan imam, derhal burnu kanıyormuş gibi elini burnuna koyarak kanını dindirme rolü yapar, yerinden ayrılır ve kendisine yakın olanlardan imamlığa ehliyetli birini tutup çekerek veya işaret ederek yerine geçirir. Bu sırada, asla konuşulmaz, konuşulursa hepsinin namazı bozulur. 2- Sebepleri: [42] Farz Kıraati Yapamamak: [43] (a) Ebu Hanife’ye göre farz olan kıraat miktarını yerine getirmekten âciz olduğunda imam istihlâfı uygulayabilir. (b) Ebu Yusuf ve eş-Şeybanî’ye göre, bu durumda istihlâf uygulanmaz. (c) Hanbelî Mezhebine göre, Fatiha gibi farz veya rükû ve secde tesbihleri gibi vacip sözlü rükünlerden âciz kalma halinde, istihlâf uygulanabilir. Sebku’l-Hades: [44] (a) Hanefî Mezhebine göre, sebebi ne olursa olsun, kasıtlı olmaksızın namazda sebku’l-hadesle karşılaşma halinde istihlâf caizdir. (b) Şafiî Mezhebine göre, ister kasıtlı, ister elde olmayarak abdesti bozacak bir durumun meydana gelmesi halinde istihlâfın sebebi gerçekleşmiş olur. Hz. Ali, Hz. Ömer, Alkame, Ata, el-Hasanu’1-Basrî, Nehaî, Sevrî ve Evzâî de bu görüştedir. (c) eş-Şafîî’ye göre sebku’l-hadesten sonra istihlâf uygulanmaz, cemaat namazın kalan kısmını tek başına tamamlar. (d) Ahmed b. Hanbeî’den bir rivayete göre, cemaatin namazı bozulur. Rükû Ve Secdeyi Yapamamak: Büyük veya küçük abdestin sıkıştırmasından dolayı, rükû ve secdeleri yapamama halinde, imam namazı oturarak tamamlaması mümkünse başkasını istihlâf edemez. Bu durumda, cemaat, ayakta durur ve imama uymaya devam eder. Fakat, oturarak da tamamlayamazsa, istihlâfı uygular. [42] Cezîrî, Fame, c. I, s. 444-446; Mergınânî, Hidâye, c. I, s. 59-60. [43] Krş. Kâsânî, BS, c. I, s. 226. [44] Serahsî, age, 169; Şeybânî, Asl, c. I, s. 164-165 Kâsânî, BS, c. I, s. 224; Mergınânî, Hidâye, c. I, s. 59; Ahmed, Mesâil, s. 110-111 (395-398); İbn Kudâme, Mugnî, c. II, s. 102, |