|
Konu Başlığı: Eksik veya İlaveli Yapmak Gönderen: Sümeyye üzerinde 27 Eylül 2012, 13:46:58 Eksik veya İlaveli Yapmak: a) Ebû Hanife'ye göre, birinci ka'dede teşehhüdden sonra unutarak salavâtlara geçen mükellef, sehiv secdesi yaparken, Ebû Yusuf ve eş-Şeybani'ye göre secde gerekmez. Bu. sırada Kur'ân okumak veya başka bir namaz işlemini yaparken yanılarak salavât okumak, secde gerektirmez.[245] b) Hanefî Mezhebine göre, dört rekâtli namazlarda, ikinci rekâtten sonra oturmayı unutarak üçüncü rekâte kalkma halinde, oturmaya daha yakın olunursa hemen oturulur ve sehiv secdesi yapılmaz, ayağa kalkınca artık oturulmaz, sehiv secdesi yapılır. Buna rağmen dönüp oturulursa bazılarına göre -nafileyle ilgilenip farzın terkinden dolayı- namaz bozulur; ancak namazın bozulmayacağı, fakat secde gerekeceği görüşü gerçeğe daha uygundur, çünkü farz terkedilmemiş, geciktirilmiştir. Hatırlanacağı üzere, bu hükümler imam ve münferid için sözkonusu olup, muktedi için geçerli olmaz. Çünkü muktedi böyle bir durumda derhal imamın yaptığı işleme döner.[246] Böyle bir durumda imama teşbih yapılırsa, Cum-hur'a göre mükellef tam kalkmadıkça oturmaya döner, namaza devam eder; bir grup hukukçuya göre yei'den bir karış kalktıysa dönmez, dönerse namaz bâtıl olur.[247] c) Hanefî Mezhebine göre, birinci ve ikinci rekâtten sonra -istirahat celsesi olarak değil- unutarak biraz oturmak sehiv secdesini gerektirir. d) İmamın açıktan okuması gereken yerde gizli, gizli okuması gereken yerde açıktan okuması halinde Hanefi Mezhebine göre sehiv secdesi gerekirken, eş-Şafiî'ye göre gerekmez. Bu durumda, münferide sehiv secdesi gerekli değildir. Kıraatin bu şekilde ters şeklinin yapılması halinde sehiv secdesini gerektirmesi için dört ölçü bulunmaktadır: 1) Fatiha'nın çoğunun veya üç âyet sürmesi, 2) eş-Şeybanî'ye göre üç âyet veya daha fazla sürmesi, 3) Ebû Hanife'ye göre bir âyet, Ebû Yusuf a göre bir harf sürmesi, 4) Sahih görüşe göre namaz sahih olacak kadar okunmasının aşağı derecesi, yalnız okuyanın işiteceği miktardır. Zamm-ı sûreden sonra kısa bir süre beklemek veya sonraki sûreyi önce, öncekim sonra okumak, -namazın değil, Kur'ân'ın nazmının vacibi olduğundan- secde gerektirmez.[248] Hanbelî Mezhebine göre, vaciplerin terkinde şüphelenmek, sehiv secdesini gerektirmez. Çünkü sehiv secdesi, vacibin unutulması dolayısıyla yapılır.[249] [245] Kâsânî, BS, c. I, s. 164. [246] Kâsânî, BS, c. I; s. 171; Cezîrî, Fame, c. I, s. 454; Mergınânî, Hidâye, c. I, s. 75. [247] İbn Rüşd, BM, c, I, s. 154. [248] Bilmen, İslâm İlmihali, s. 191; BS, c. I, s. 166; Mergınânî, Hidâye, c. I, s. 74-75. [249] Cezîri, Fame, c. I, s. 459. |