|
Konu Başlığı: Eda Olarak Gönderen: Sümeyye üzerinde 13 Eylül 2012, 13:15:24 II. Eda Olarak: a) Şafağın Kaybolmasına Göre Düzenleyerek: aa) Kırmızı Şafağın Kayholmasına Göre Düzenlenmesi: Bir kısım hukukçulara göre, akşam vaktinin çıkması ve yatsı vaktinin girmesini belirleyen şafak, beyaz şafak değil, kırmızı şafaktır; yani, güneşin batışının hemen arkasından batı ufkunda görülen kırmızılıktır; bu ise, beyaz şafağın aksine, o mıntıkalarda da kaybolmaktadır; şu halde buna göre yatsı kılınabilir. Şafağın kırmızılık olduğunu ileri süren hukukçular çoğunluktadır. Hanefîlerden Ebû Yusuf ve eş-Şeybânî de bunlar arasında yer almaktadır. Nitekim, Serahsî de beyaz şafağın bazı yerlerde geç kaybolduğunu, bu sebeple yatsı vaktini beklemekte güçlük çekildiğini, dolayısıyla kırmızı şafağın esas alınmasının uygun olacağını belirtmiştir. b) Akşam ve Yatsıyı Birleştirerek: [138] Türkiye Diyanet İşleri Başkanlığı ile merkezi Suudi Arabistan’da bulunan Râbıtatu’l-Âlemı’l-İslâmî, ortaklaşa olarak, 23-27 Haziran 1980 tarihinde, kısmen din âlimi, kısmen kozmografya ve takvim mütehassısı olmak üzere kırkın üzerinde delegenin katıldığı ve çok sayıda Türk ve Marok müslümanın içinde yaşayıp yatsı ve imsak vakitlerinin girdiğini gösteren atmosfer alâmetinin hiç meydana gelmediği yerlerden -güzel bir tesadüf eseri toplantı tarihinde vakit bu şekildeydi- biri olan Brüksel’de ilgili konunun tartışıldığı bir toplantı düzenledi: Bu toplantının aldığı kararlardan birine göre, “şafağın kaybolmadığı veya beklenilmeyecek kadar geç kaybolduğu yerlerdeki müslümanlar akşam ve yatsı namazını, isterlerse el-Cem’u beyne’s-Salateyn (iki namazı birleştirme) esasları çerçevesinde kılabilirler.” c) Vakit Takdir Ederek: (a) En Yakın Normal Bölgeye Göre Düzenlenmesi: İbn Âbidîn’in naklinde Şafiî Mezhebine, [139] Muhanımed Zihni Efendi, [140] Kemaluddin b. Humâm, [141] ve İbn Emirihac, [142] Muhammed Hamidullah, [143] ve Mahmud Şeltut, [144] ile adı geçen toplantının kararlarından birine göre kısa süreli anormal bölgelerde yatsı namazı, en yakın bölgeye göre düzenlenerek kılınır. (b) Mekke Arzına Göre Düzenlenmesi: Yukarıdaki sözü geçen Brüksel toplantısının başka bir kararma göre, iki namazı aynı vakitte kılmak istemeyenler Mekke arzına, yani akşam ile yatsı arasının en kısa olduğu devresine uyup, yatsı namazını buna göre kılabilirler. Bu durumda, güneş battıktan sonra akşam namazı kılınır, sonra guruba, Mekke arzmdaki akşam ile yatsı arasındaki süre eklenerek bulunan saatte de yatsı namazı kılınır. Günümüzde Radyo-TV aracılığıyla en yakın normal bölgelerle ilgili yerlerin ezanları rahatlıkla duyulabilmektedir. Namaz dışındaki oruç, zekât, fitre, hac vb. ibadetlerle alım-satım, iddet vb. işler takdir esasına göre hareket edilerek en yakın normal bölgeye bakarak düzenlenir. [138] Karaman, İslam'ın Işığında Günün Meseleleri, (İstanbul 1988), c. I, s. 95-103. [139] İbn Abidin, Raddu'l-Muhtar, c. î, s. 375, 878. Krş. Bilmen, Büyük İslâm İlmihali, s. 117. [140] Mehmed Zihni, Ni'met-i İslâm, c. II, s. 19. [141] Halebî, el-Halebiyyu's-Sagir, s. 115; Halebî, el-Halebiyyu'l-Kebir, s. 230-232; Halebî, Multekâ, e. I, s. 71. [142] İbn Âbidin, Raddul-Muhtar, c. I, s. 378. |