|
Konu Başlığı: Dağıtımın Mevcut Sınıflarına Göre Yapılması Gönderen: Sümeyye üzerinde 14 Ağustos 2012, 08:45:29 4- Dağıtımın Mevcut Sınıfların İhtiyacına Göre Yapılması: Malik'e göre, hangi devirde olursa olsun, mükellef veya devlet tarafından zekât ödenirken, mevcut sınıflar hakkında araştırma yaparak, bunlar arasında en çok önem taşıyan sınıfı ve bir sınıf içinde en çok yardıma muhtaç olanı tespit ve tercih etmek gerekir. Hanefî hukukçu Tahâvî, Ebu Ubeyd ve Sıddık Hasen Han da, bu görüşü benimsemektedirler. [299] Reşid Rıza ve Yunus Vehbi Yavuz'a göre, dördüncü ve son görüş, toplumun yararına uygun düştüğünden, tercih edilmelidir. [300] Yusuf Kardavî'ye göre ise, görüşler içinde, en iyileri Nehaî, Ebu Sevr ve Malik'in görüşleridir; ancak, çeşitli hal ve şartlara göre, görüşlerin hepsinin uygulanma şans ve imkânı vardır: [301] 1) Malın çok olması ve bütün sınıfların bulunup, ihtiyaçlarının eşit veya birbirine yakın olması halinde, dağıtım bütün sınıflara uygulanır. İstihkak sebebi ve ihtiyacın varlığı devam ettiği sürece, hiçbir sınıf zekâttan mahrum edilemez. Böylece, eş-Şafiî'nin görüşü uygulanmış olur. 2) Sekiz sınıftan fiilen bulunanlara zekât dağıtılırken, ödeme miktarını eşit bir şekilde uygulamak şart değildir. Dağıtım ve miktar, sayı ve ihtiyaca göre değişebilir. Bu durumda, İmam Malik ve Zuhrî'nin görüşleri uygulanmış olur. 3) Zekât gelirinin tümü, tahsisi gerektiren sebep bulununca bazı sınıflara dağıtılabilir. 4) Dağıtımda göz önünde tutulacak ilk sınıf, fakir ve miskinler sınıfıdır. Fakat geçici zaruri dönemde fakir ve miskinler sınıfına, diğerleri tercih edilebilir. 5) Zekât memurlarına ödenecek miktar için, eş-Şafiî'nin görüşü uygulanarak, toplam ödeme, gelirin sekizde birini geçmez. 6) Nehaî ve Ebu Sevr'in, hatta Ebu Hanife'nin görüşüne göre, zekât malı ve geliri az olduğunda, ödeme ve dağıtım, bir tek kişiye bile yapılabilir. Bununla birlikte, diğer sınıfların ihtiyacı da önemliyse, onlara da ödeme yapılır. [299] İbn Rüşd, BM, c. I, s. 250; Kardavî, FZ, c. II, s. 687-692; Malik: Zekât, 29; Yavuz, İZM, &. 407; Tahâvî, Muhtasar, s. 52. [300] Yavuz, İZM, s. 409. [301] Kardavî, FZ, c. II, s. 689-692-694; Ayrıca bkz.Yeniçeri, İslâm'da Devlet Bütçesi, s. 284-287. |