Konu Başlığı: Dağıtımın Mevcut Sınıfların Tümüne Yapılması Gönderen: Sümeyye üzerinde 14 Ağustos 2012, 08:48:00 1- Dağıtımın Mevcut Sınıfların Tümüne Yapılması: Şafiî Mezhebi ile İkrime, Ömer b. Abdilaziz, Zuhrî ve Davud ez-Zahirî'ye göre, ödenecek zekât miktarı, mevcut sınıfların bütününe eşit oranda dağıtılır. Sekiz sınıftan mevcut olmayan birine düşen pay, adil bir biçimde diğer sınıflar arasında bölüştürülür. Maliki hukukçu Esbağ bunu müstehap görür. Bu görüşü savunanlardan Zuhrî'ye göre, sayıca ve ihtiyaç açısından daha kötü durumda olanlar, diğerlerine tercih edilmelidir. [291] 1983-4 tarihli Mısır zekât kanunu tasarısı (m. 27-28), zekât gelirinin, sekiz sınfa eşit oranda harcanmasını, artan kısmın diğer kalemlere aktarılmasını öngörmüştür. [292] Şafiî Mezhebine atfen, şu görüş de nakledilir: “Dağıtımı devlet yapıyorsa, bütün sınıflara; mükellef kendi yapıyorsa bulunduğu yerdeki her sınıftan üç kişiye dağıtmak gerekir.” Bu görüş, Ahmed b. Hanbel ile hanbelî hukukçu Ebu Bekr'den de nakledilir, ancak onlar zekât memuru için bir kişiye ödeme yapılır görüşünü benimsemektedirler. [293] Şafiî hukukçu Maverdî, sınıflar arasındaki dağıtım uygulamasıyla ilgili açıklamayı şu şekilde yapmaktadır[294]: 1) Zekât geliri, sınıflar arasında dağıtıldıktan, her sınıf kendi payına düşeni altıktan sonra, zekâtın ödenme yeri olmaktan çıkar; artık herhangi bir hak iddia etmesi ve zekât alması haramdır. 2) Sınıflar paylarını tam olarak almamışlarsa, zekâtın ödenme yeri olmakta devam ederler; denge gelecek dönemdeki zekâttan sağlanır. 3) Bazı sınıfların payları yetersiz, bazılarınınki de ihtiyaçtan fazlaysa, payı fazla olanların fazlalığı, öteki sınıfın eksikliğini gidermek için dağıtılır. Birinciler zekâtın ödenme yeri olmakta devam ederken, ikinciler bu vasfı kaybeder. 4) Bütün sınıfların payları ihtiyaçlarından fazla geliyorsa, bu fazlalık, en yakın şehirdeki sınıflara gönderilir. Libya Bakanlar Kurulu, daha değişik bir görüşle, toplam geliri, çeşitli paylara bölmüş ve bunun, fakir ve miskinler için % 50, zekât memurları için % 10, kalpleri kazanılacaklar, fi sebîlillah ve İbnu's-sebîl için % 30, son olarak borçlular için % 10 olduğunu kararlaştırmıştır. [295] [291] Bilmen, HFK, c. IV, s. 117; Cezîrî, Fame, c. I, s. 626; Ebu Zehra, age, s. 178, İbn Rüşd, BM, c. I, s, 250; Kardavî, FZ, c. II, s. 686-688; Maverdî, age, s. 122; Şa'fiî, Umm, c. II, s. 77; Yavuz, İZM, s. 404. [292] Abdullah, Zekât, s. 117-118, 204. [293] Cezîrî, Fame, c. I, s. 626; Debusî, Esrar, c. I, s. 128-b; Kardavî, FZ, c. II, s. 686-687; Kâsânî, BS, c. II, s. 46; Mergınânî, age, c. I, s. 113; Şafiî, Umm, c. II, s. 78. [294] Maverdî, age, s. 123-124. [295] Arafe, age. 74-75, 80-81. |