|
Konu Başlığı: Çalışabilen Fakir Gönderen: Sümeyye üzerinde 13 Ağustos 2012, 10:14:44 III. Çalışabilen Fakir: Az sonra ele alınacağı gibi, eş-Şafii’ye göre, fakir olup çalışabilen kimse de zengin sayılmaktadır; bunlar sadaka alamazlar ve dilenemezler. Şah Veliyyullah Dehlevî, bu görüşlerden her birine uygulama şansı tanıyarak konuyla ilgili hadislerin çelişki göstermediğini savunur. Sanat ve meslek erbabı için ikinci görüş, hamallık, odunculuk vb. için birinci görüş uygulanabilir. Bu görüşler ışığında, şunu söylemek mümkündür: Muztar durumda kalmadan, zarurî bir ihtiyaç sahibi bulunmadan, sırf geçim vasıtası olmak üzere devamlı bir meslek olarak dilenmek, başkalarına el açmak kesinlikle haramdır. Ancak, zaruret durumuna düşen kimselerin, kendilerini ve çocuklarını, gelmesi muhtemel bir tehlikeden kurtarmak amacıyla, yetecek kadar dilenmesinde mahzur yoktur. Hatta açlıktan veya rahatsızlıktan ölüm tehlikesiyle karşı karşıya gelip, parasızlık sebebiyle bu tehlikeyi önleyemeyenler, istemedikleri halde cana kıyma mesuliyeti altına girerler. Böyle anlarda istemek vaciptir. Fakat dilencilik, kesinlikle haramdır, bunlara yardım etmek de haramdır. Kâsânî, konuyu şöyle özetlemektedir; “Zenginlik, üç çeşittir: 1) Zekât ödemeyi gerektiren zenginlik, 2) Zekât ödemeyi gerektirmeyip, sadaka almayı haram kılan zenginlik, 3) Sadaka almayı ve dilenmeyi haram kılan zenginlik.”[356] Bu sonuncusu, ikincisinden daha alt ölçüdedir. Zenginlere Zekât Ödenmesi: [357] Zenginlere zekât ödenmesi konusu, ödenir ve ödenmez şeklinde iki kolda ele alınmıştır [356] Kâsânî, BS, c. II, s. 47-48; Krş. Kardavî, FZ, c.II, s. 550 (d.n.3), 892-894. [357] Bilmen, HFK, c. IV, s. 118; Cezîrî, Fame, c. I, s. 622; Debusî, Esrar, c. I, v. 127-b; İbn Rüşd, BM, c. I, s. 251; Kardavî, FZ, c. I, s. 696-697; Kâsânî, BS, c. II, s. 47; Mergınânî, age, c. I, s. 113-114; Tahâvî, age, s. 52. bkz. yukarıda 113 2. |